Trước đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan.
Trong báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường thừa nhận, thời gian quan tại một số địa phương đã xuất hiện hiện tượng “cò đấu giá,” hay “quân xanh - quân đỏ,” để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá trước khi cuộc đấu giá diễn ra và tình trạng xã hội đen đe dọa khiến cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá phải xin rút hồ sơ.
Một số nơi có hiện tượng bỏ giá rất cao một số lô đất rồi bỏ cọc nhằm gây hiệu ứng tạo mặt bằng giá ảo để mua đi, bán lại nhiều lô đất đã trúng đấu giá khác hoặc bán ra các lô đất đã gom trong khu vực nhằm thu lợi.
Một số nơi có hiện tượng thông đồng giữa tổ chức tư vấn định giá với người tham gia đấu giá để “dìm giá.” Đơn cử như vụ đấu giá đất tại tỉnh Thái Bình trong năm 2020; hay vụ đấu giá đất tại huyện Đông Anh (Hà Nội) năm 2021...
Cũng theo báo cáo, thời gian từ khi trúng đấu giá đất đến khi hủy quyết định trúng đấu giá do người trúng đấu giá không nộp đủ tiền là khá dài (như ở Thủ Thiêm 180 ngày). Đây là sơ hở để các công ty tham gia đấu giá thực hiện các ý đồ như thổi giá đất để tăng giá trị cổ phiếu, cơ cấu lại khoản nợ trong các ngân hàng, bán hàng tồn đọng...
Từ những thực tế đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng trong thời gian tới cần thống nhất về mặt nhận thức trong công tác định giá đất. Giá đất trúng đấu giá là giá đặc thù, cá biệt, do đó cần cân nhắc kỹ khi coi giá đất trúng đấu giá là thông tin đầu vào để xác định giá đất cụ thể.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng các cơ quản quản lý Nhà nước liên quan cần vào cuộc quyết liệt hơn nữa để giải quyết tình trạng này. Như Bộ Tư pháp, với trách nhiệm là cơ quan giúp Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đấu giá tài sản chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đấu giá, có yếu tố trục lợi trong đấu giá quyền sử dụng đất.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo rà soát các tổ chức tín dụng cho các nhà đầu tư vay tiền tham gia đấu giá đất để đảm bảo an toàn tín dụng.
Ngoài ra cần xem xét sửa đổi, bổ sung Luật đấu giá tài sản, trong đó chú trọng quy định cụ thể về đấu giá tài sản là quyền sử dụng đất.
UBND các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo làm tốt công tác xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất bảo đảm sát giá thị trường; quản lý chặt chẽ đối với hồ sơ đấu giá; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với doanh nghiệp đấu giá tài sản; tăng cường mối quan hệ giữa tổ chức bán đấu giá với cơ quan công an để đảm bảo an ninh trật tự tại các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất; áp dụng linh hoạt hình thức đấu giá, mở rộng hình thức đấu giá trực tuyến.
