Cụ thể, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023 (trong đó có Kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 03 năm 2023-2025, tình hình thực hiện kế hoạch tài chính năm 2022, dự kiến kế hoạch tài chính năm 2023 của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý).
Phát biểu mở đầu phiên thảo luận ngày 27/10, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội dành 2 ngày (27, 28/10) thảo luận về 3 nội dung: - Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023. - Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023 (trong đó có Kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 03 năm 2023-2025, tình hình thực hiện kế hoạch tài chính năm 2022, dự kiến kế hoạch tài chính năm 2023 của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý); Việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, các nội dung nêu trên đã được Quốc hội thảo luận tại tổ, có 205 lượt ý kiến phát biểu về kinh tế xã hội, 83 lượt ý kiến về ngân sách và 33 lượt ý kiến về tổng kết Nghị quyết 54. Các nghị quyết, thảo luận đã được Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp gửi các vị đại biểu Quốc hội, các cơ quan liên quan để nghiên cứu, tiếp thu. Thời gian thảo luận tại hội trường về các nội dung là 2 ngày, trong đó 1,5 ngày đầu sẽ thảo luận về kinh tế xã hội và ngân sách 0,5 ngày cuối cùng sẽ tiếp tục thảo luận về kinh tế xã hội, ngân sách, cùng với việc tổng kết Nghị quyết 54 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận vào các nội dung đã nêu trong các Tờ trình của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội, gợi ý thảo luận của các cơ quan thẩm tra đã chuẩn bị. Trong đó tập trung vào các vấn đề thách thức cần phải vượt qua, các bất cập, khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ để thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về kinh tế - xã hội và ngân sách.
Các đại biểu cho ý kiến về các giải pháp để ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, đẩy nhanh tiến độ triển khai chương trình phục hồi, khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động, dịch chuyển lao động từ khu vực công sang khu vực khác; vướng mắc trong mua sắm công, thuốc, vật tư y tế…
Các đại biểu tập trung thảo luận các nội dung cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung làm rõ như ổn định của hệ thống tín dụng, thực trạng của thị trường trái phiếu chứng khoán, bất động sản, thu hút vốn đầu tư nước ngoài; làm rõ căn cứ xác định chỉ tiêu CPI; số bác sĩ giường bệnh trên vạn dân; nguyên nhân và trách nhiệm trong việc giải ngân vốn đầu tư không đạt yêu cầu; giải pháp để củng cố vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia, các chương trình mục tiêu quốc gia; các nội dung liên quan đến các vấn đề văn hóa, xã hội, giáo dục, trật tự an toàn xã hội và an ninh quốc phòng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận các nội dung còn có ý kiến khác nhau giữa cơ quan thẩm tra và Chính phủ như: đề nghị xây dựng dự toán thu tích cực hơn, thuyết minh cụ thể, rõ ràng hơn về tỷ lệ điều tiết, không đưa vào dự toán chi các khoản chưa đủ căn cứ điều kiện, không kiến nghị các nội dung chưa rõ, chưa cụ thể, không giao Chính phủ phân bổ các khoản chưa đủ điều kiện phân bổ của ngân sách trung ương… Các vị đại biểu phát biểu ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, những nội dung trùng với ý kiến đại biểu Quốc hội đã phát biểu trước thì chỉ cần thể hiện chính kiến, tránh trùng lắp.
Khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế
Đại biểu Tạ Minh Tâm, Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang bày tỏ quan tâm đến một số vấn đề trong công tác quản lý Quỹ bảo hiểm y tế, trong đó có vấn đề tạm ứng thanh toán, quyết toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, và mối liên hệ đối với việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập.
Ghi nhận những kết quả đã đạt được, đồng thời cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế trong công tác này thời gian qua, đại biểu Tạ Minh Tâm đề nghị khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; hoàn thiện quy trình tạm ứng, thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế, giám định bảo hiểm y tế, quy trình, phác đồ điều trị… Đại biểu cũng cho rằng, cần thu hẹp khoảng cách giữa chi phí các cơ sở y tế dùng để khám, chữa bệnh với số chi thanh toán của cơ quan bảo hiểm xã hội, rút ngắn thời gian thanh toán, quyết toán.
Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò của Hội đồng quản lý quỹ bào hiểm xã hội, hoàn thiện quy trình hoạt động để bảo đảm Hội đồng hoàn thành tốt nhiệm vụ, xử lý kịp thời các vấn đề tài chính bảo hiểm y tế thuộc thẩm quyền.
Đại biểu cũng kiến nghị Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tham mưu Chính phủ sớm có khảo sát, đánh giá tác động của việc chậm lượt thanh toán so với năm tài chính. Ngoài ra, cần cấp bách có giải pháp tháo gỡ, bố trí nguồn chi với các cơ sở y tế mất cân đối thu chi, giúp các đơn vị chủ động được phương án tài chính, duy trì hoạt động ổn định.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận bày tỏ đồng tình với nội dung Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông cho rằng, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 toàn cầu chưa được kiểm soát có hiệu quả, với nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và các cấp, các ngành, các địa phương; sự ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, tình hình kinh tế xã hội 9 tháng đầu năm 2022 nước ta đã phục hồi tích cực và đạt được những kết quả khá quan trọng và toàn diện trên các lĩnh vực, ước khả năng đạt 14/15 chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Việt Nam là một trong số các đất nước trên thế giới được các tổ chức quốc tế uy tín đánh giá cao việc phòng, chống dịch Covid- 19 và phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Tuy nhiên, đại biểu nhấn mạnh, đánh giá thật đầy đủ về tình hình phát triển kinh tế- xã hội, các vấn đề xã hội, văn hóa, dân sinh là chưa tương xứng. Một bộ phận người dân, nhất là nông dân, ngư dân ngay trong đại dịch đã khó khăn, tuy Nhà nước có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng nay vẫn còn chưa thoát nghèo, thoát được khó khi giá xăng dầu tăng cao, nguyên vật liệu đầu vào biến động lớn, thị trường nông sản bất ổn, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn tiềm ẩn nhiều thách thức…
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông nhấn mạnh, cơ cấu của một số tổ chức tín dụng còn yếu kém, chưa phát huy hiệu quả, xuất hiện tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, nhất là trong lĩnh vực y tế và giáo dục; kỷ luật, kỷ cương hành chính có lúc, có nơi còn chưa nghiêm; còn một số cán bộ, công chức vi phạm bị xử lý kỷ luật, thậm chí bị xử lý hình sự… cùng với những tồn tại, hạn chế khác mà Chính phủ nêu trong báo cáo. Theo đại biểu, đây là những thách thức hết sức lớn trong mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội nước ta trong năm 2023.
Để tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội năm 2023 như đã đề ra, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm giải quyết có hiệu quả thực trạng bất an, sợ sai, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức kể cả cán bộ lãnh đạo, quản lý và có những giải pháp quyết liệt để thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2023.
Hoàn thiện cơ chế tự chủ cho đơn vị sự nghiệp
Đại biểu Phan Viết Lượng, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước ghi nhận năm 2022, mặc dù phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước đã đoàn kết, nỗ lực thực hiện đạt nhiều kết quả quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, chất lượng năng lực, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn hạn chế. Thu ngân sách chưa cao, thiếu bền vững, nợ đọng thuế có xu hướng tăng. Giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp, an ninh trật tự an toàn xã hội còn nhiều diễn biến phức tạp.
Cho ý kiến về phát triển văn hóa, đại biểu Phan Viết Lượng cho biết trong 10 tháng đầu năm, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Tuy nhiên, kết quả đạt được chưa đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng, cũng như Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021.
Hiên nay, phát triển văn hóa chưa tương xứng ngang hàng với phát triển kinh tế, một số bất cập, hạn chế chưa được tháo gỡ. Đại biểu cho biết, những khó khăn vì nguồn lực đầu tư đã ảnh hưởng đến sự nghiệp phát triển văn hóa, dẫn đến nhiều di sản, di tích văn hóa lịch sử bị mai một, xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng.
Để phát triển văn hóa, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của nhân dân, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện hiệu quả các chiến lược, chương trình đã ban hành. Trong đó, cần ưu tiên các chính sách, giải pháp xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đội ngũ trí thức văn nghệ sĩ làm công tác văn hóa văn học nghệ thuật, xây dựng môi trường con người, văn hóa và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Đồng thời, sớm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa.
Về thực hiện cơ chế tự chủ cho đơn vị sự nghiệp, đại biểu Phan Viết Lượng đã chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong các quy định hiện hành ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động các đơn vị cũng như chất lượng cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực y tế giáo dục.
Đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo, tổ chức đánh giá, làm rõ những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân có giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ, bảo đảm thống nhất, đồng bộ khả thi. Tăng cường chỉ đạo các cơ quan quản lý nhà nước, các bộ quản lý ngành, lĩnh vực thực hiện nghiêm trách nhiệm ban hành đầy đủ văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện theo quy định.
Về thực hiện chỉ tiêu tăng năng suất lao động, đại biểu Phan Viết Lượng cũng đề nghị ưu tiên nguồn lực đầu tư cho giáo dục đào tạo sớm khắc phục tình trạng tỷ lệ lao động qua đào tạo còn thấp. Cơ cấu đào tạo thiếu hợp lý, thiếu hụt lao động có tay nghề cao, khoảng cách giữa giáo dục nghề nghiệp và nhu cầu của thị trường lao động còn lớn như hiện nay.
Triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế còn chậm
Đại biểu Huỳnh Thanh Phương- Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh: Cơ bản nhất trí báo cáo của Chính phủ về kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, đại biểu đưa ra ý kiến nhằm làm rõ thêm một số vấn đề sau.
Theo đại biểu Huỳnh Thanh Phương, về đánh giá kết quả nổi bật trong năm 2022, đại dịch được đẩy lùi, kinh tế tăng trưởng ổn định, vốn đầu tư nước ngoài tăng cao, xuất khẩu tăng nhanh, đời sống người dân, an sinh xã hội được bảo đảm. Tuy còn khó khăn hạn chế, nhưng ngành giáo dục, y tế cũng đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Công tác đảm bảo an ninh, quốc phòng được đảm bảo.
Về những hạn chế, đại biểu đánh giá việc triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế còn chậm, nhiều thủ tục còn rườm rà, làm hạn chế khả năng tiếp cận của người dân. Giải ngân đầu tư công còn chậm, kỷ luật, kỷ cương giải ngân chưa được đảm bảo. Tiền lương chậm được điều chỉnh, làm xảy ra hiện tượng cán bộ, công chức chuyển sang khu vực tư.
Về phương hướng cho năm 2023, đại biểu đề nghị cần thực hiện một số giải pháp như: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống đại dịch Covid-19 với các biến thể mới và các bệnh dịch khác nhằm đảm bảo an toàn xã hội, ổn định sản xuất, ổn định thị trường, bình ổn giá các mặt hàng.
Bên cạnh đó, cần theo dõi sát tình hình biến động của nền kinh tế và thị trường tài chính thế giới để thực hiện một cách linh hoạt trong quá trình kết hợp chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kìm chế lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Công khai, minh bạch các thông tin về điều hành giá, không điều chỉnh tăng giá bất hợp lý.
Đại biểu cũng đề nghị cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị trong quản lý để đẩy nhanh tốc độ đầu tư công. Các địa phương cần chủ động tháo gỡ vướng mắc, báo cáo cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo hiệu quả công tác này.
Đại biểu cũng đề nghị trong thời gian tới cần phát huy và làm tốt hơn nữa vai trò của kinh tế đối ngoại để giữ vững sự phát triển ổn định của kinh tế trong nước, cần bám sát thực tế để chủ động có sự thích ứng linh hoạt để đảm bảo nền kinh tế nước ta độc lập tự chủ trong giai đoạn hội nhập tới; tập trung khai thác các hiệp định thương mại; quan tâm đến vấn đề xuất nhập khẩu; nâng cao tính sáng tạo, chủ động linh hoạt trong công tác quản lý nhà nước.
Đại biểu Hà Đức Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai cho biết, những năm qua Đảng, Nhà nước luôn quan tâm ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, ưu đãi tín dụng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng đặc biệt khó khăn.
Sự quan tâm đó giúp giúp người dân từng bước xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn số xã đạt chuẩn nông thôn mới tăng dần qua từng năm.
Bên cạnh đó, theo đại biểu đại biểu Hà Đức Minh, 3 năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch Covid 19 đã tác động tiêu cực đến các hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội, làm ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống xã hội của tầng lớp nhân dân. Đặc biệt, đa phần các đối tượng các xã bị tác động bởi Quyết định số 861 đều là đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Từ đó, đại biểu Hà Đức Minh đề nghị Quốc hội, Chính phủ cho phép tiếp tục thực hiện chính sách đã ban hành để đảm bảo an sinh xã hội và khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang đang thực hiện nhiệm vụ ở địa bàn các xã đã ra khỏi vùng đặc biệt khó khăn do đạt chuẩn nông thôn mới theo Quyết định số 861, đặc biệt là các xã có tỷ lệ của người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống đến hết giai đoạn 2021 – 2025.
Đồng thời, để đảm bảo tính kịp thời trong việc thực hiện các chính sách của Đảng, Nhà nước, đề nghị Chính phủ xem xét, điều chỉnh thời điểm thực hiện xét thu hồi quyết định công nhận đối với các xã công nhận đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn năm 2021 – 2025.
Đối với việc phát triển thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Hà Đức Minh đề nghị Chính phủ giao vốn sự nghiệp cả giai đoạn để các địa phương chủ động. Đồng thời đề nghị Quốc hội nghiên cứu cho phép thực hiện cơ chế riêng đặc thù về việc bố trí vốn sự nghiệp thủ tục đầu tư, giải ngân, chuyển nguồn đối với chương trình mục tiêu quốc gia theo hướng không thực hiện theo các quy định tương ứng của Luật Đầu tư công. Do đây là chương trình có ý nghĩa chính trị to lớn cũng như có rất nhiều yếu tố về đặc thù với số lượng cơ quan chủ quản yêu cầu lồng ghép nguồn vốn, đối tượng và các địa bàn triển khai.
Điểm sáng đáng lưu ý là tăng trưởng kinh tế đạt 8%
Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2023 đã thể hiện 12 thành quả nổi bật, chỉ ra 10 hạn chế, khó khăn, 6 bài học kinh nghiệm, 11 nhiệm vụ, giải pháp cho những tháng cuối năm 2022 và 12 giải pháp thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội năm 2023. Đây là một báo cáo đầy đủ, dày dặn, thẳng thắn và không né tránh.
Điểm sáng đáng lưu ý là tăng trưởng kinh tế đạt 8%, vượt mục tiêu đề ra là 6-6,5%, 14/15 chỉ tiêu đạt và vượt, kiểm soát được lạm phát, thành quả giảm nghèo được quốc tế ghi nhận và đánh giá cao, chính trị - xã hội ổn định, công tác hoàn thiện thể chế và cải cách hành chính vẫn được coi là một đột phá chiến lược quan trọng. Công tác này luôn được Quốc hội đồng hành cùng Chính phủ trên tinh thần từ sớm, từ xa, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43 về chính sách tài khóa tiền tệ, hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội và các Nghị quyết khác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11 về triển khai thực hiện Nghị quyết số 43 và 17 văn bản quy phạm pháp luật khác, đã tạo khung pháp lý tốt cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đường lối đối ngoại rộng mở, mềm dẻo, linh hoạt đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng…
Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, đại biểu Tô Văn Tám cũng chỉ ra rằng, từ năm 2020 đến tháng 6/2022 đã có gần 40.000 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc chuyển việc, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục. Do đó, đại biểu Tô Văn Tám tán hành với các giải pháp xử lý tình trạng này của Chính phủ và đề nghị thêm một số ý như sau:
Một là, thực hiện mạnh mẽ cải cách lề lối làm việc theo hướng phân cấp mạch lạc cho các cấp trong thứ bậc hành chính, đồng thời xử lý hợp lý các vấn đề về tổ chức bộ máy và biên chế để khắc phục được công việc, bổ sung, hoàn thiện cơ chế giải quyết cái việc, cơ chế, chính sách trong môi trường cống hiến, cơ hội thăng tiến công bằng và minh bạch.
Hai là, hoàn thiện hệ thống thi tuyển công chức, viên chức và cơ chế tuyển chọn cán bộ, công chức, viên chức, lãnh đạo quản lý.
Ba là, quan tâm đúng mức đến thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức bằng một cơ chế lương thích hợp và linh hoạt trên cơ sở giá trị lao động, giá trị tri thức, trách nhiệm và hiệu quả công việc.
Bốn là, cụ thể hóa đầy đủ và kịp thời Kết luận 14 của Bộ Chính trị về bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.
Còn tình trạng sợ không dám thực hiện nhiệm vụ
Tranh luận tại Hội trường, Đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam đề cập về việc năng lực của một số cán bộ còn hạn chế, vẫn còn tâm lý nghe ngóng, sợ không dám làm một số nhiệm vụ được giao...
Đại biểu Tạ Văn Hạ đồng thuận với quan điểm của đại biểu Nguyễn Hữu Thông – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận về việc hiện nay, nhiều cán bộ công chức còn đùn đẩy, né công việc. Tâm lý này đã ảnh hưởng rất lớn đến triển khai, thực hiện nhiệm vụ và phục vụ Nhân dân. Nếu nói nguyên nhân là do vướng mắc của triển khai chính sách pháp luật thì chưa đủ mà qua nghiên cứu, tìm hiểu thì nguyên nhân chính là do con người, công đoạn tổ chức thực hiện và trách nhiệm của người đứng đầu trong quá trình triển khai nhiệm vụ.
Đối với cán bộ còn hạn chế về năng lực, vẫn còn tình trạng sợ không dám thực hiện nhiệm vụ. Còn đối với một số cán bộ có năng lực nhưng ý thức, tinh thần trách nhiệm còn hạn chế và còn tình trạng nghe ngóng, né tránh. Ngoài ra, còn đối tượng cán bộ là đã làm ẩu, thiếu trách nhiệm khi thực hiện Luật Đất đai năm 2013 nhưng bây giờ không dám làm nữa hoặc làm cầm chừng vì sợ sai như khi đã thực hiện.
Vì vậy, Chính phủ phải có giải pháp quyết liệt, chấn chỉnh lại trách nhiệm của lãnh đạo, cán bộ quản lý để không ảnh hưởng đến tiến độ, nhiệm vụ công việc và trách nhiệm phục vụ Nhân dân.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng bày tỏ sự tán thành với nhiều nhận định, đánh giá trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2022 và dự kiến kế hoạch năm 2023 cũng như báo cáo của Chính phủ đã trình trước Quốc hội năm 2022.
Linh hoạt hơn và công khai kịp thời thông tin về các kịch bản điều hành lãi suất, tỷ giá
Đại biểu Phạm Hùng Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: phân tích khó khăn, thách thức ở trong nước và các yếu tố tác động khách quan cả trong nước và nước ngoài, song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng tạo, chủ động, linh hoạt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, trong đó phải kể đến những quyết sách kịp thời, chưa có tiền đề của Quốc hội thông qua việc ban hành Nghị quyết số 30 Quốc hội ngay từ Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV và sau đó là Nghị quyết số 43 về chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội từ đầu năm 2022 đã tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy kinh tế xã hội trong nước phục hồi và phát triển mạnh mẽ, đạt nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực.
Tuy nhiên, đại biểu Phạm Hùng Thắng cũng nêu một số khó khăn, thách thức mà nền kinh tế đang phải đối mặt. Đó là giải ngân vốn đầu tư công chậm, việc giải ngân vốn ODA với tỷ lệ quá thấp. Ba chương trình mục tiêu quốc gia triển khai từ sớm nhưng ban hành chính sách và phân bổ vốn còn chậm hơn. Giải ngân vốn chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội cũng chậm. Quốc hội, Chính phủ đã nỗ lực điều chỉnh chính sách, luật để giảm giá xăng giúp doanh nghiệp và người dân bớt khó khăn nhưng giá cả các mặt hàng tiêu dùng giảm không tương ứng. Lãi suất cho vay tăng cao, sức ép lạm phát giá cả tăng cao đã và đang trực tiếp ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của Nhân dân.
Đại biểu đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành chủ động các kịch bản ứng phó với lạm phát đang gia tăng trên toàn cầu và đã trực tiếp tác động đến nền kinh tế, đời sống của nước ta, báo cáo Quốc hội để chủ động trong ứng phó chính sách phù hợp. Linh hoạt hơn và công khai kịp thời thông tin về các kịch bản điều hành lãi suất, tỷ giá để cộng đồng doanh nghiệp không bị động trong chuẩn bị các phương án sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận vốn thuận lợi hơn, nhất là ưu đãi, vốn ưu đãi tín dụng theo Nghị quyết số 43 của Quốc hội.
Việc sửa đổi các Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Giá và một số luật khác nhằm hướng tới tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhưng cần phải gắn với đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách bộ máy và nhất là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước trong các cơ quan nhà nước.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng cũng đề nghị thực hiện việc nâng lương cơ sở cho đội ngũ cán bộ, công chức, song cũng cần xem xét và cân đối để sớm thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27 của Trung ương để góp phần giúp bộ máy nhà nước hoạt động có động lực và giảm bớt các hệ lụy rời bỏ khu vực công vì lý do tiền lương…
Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế để phát triển kinh tế số
Đại biểu Lê Hoàng Hải - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho biết trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra rất mạnh mẽ, xu thế kinh tế số là bước phát triển tất yếu đối với kinh tế quốc gia, là cơ hội giúp Việt Nam thu hẹp khoảng cách với các quốc gia khác.
Theo báo cáo nền kinh tế số Đông Nam Á, quy mô kinh tế số của Việt Nam năm 2021 ước đạt 21 tỉ USD, đóng góp khoảng 6% GDP, xếp thứ 3/6 thị trường lớn nhất của ASEAN và 14/50 của châu Á. Việt Nam thuộc tốp đầu thế giới về sở hữu tiền kỹ thuật số và tài sản không thể thay thế NST. Thanh toán điện tử bùng nổ tăng 3000% về giá trị so với năm 2016. Trong khối ASEAN, Việt Nam đứng thứ ba về thu hút vốn khởi nghiệp, dẫn đầu nhóm 34 quốc gia thu nhập trung bình thấp với thứ hạng 44 trên 132 về chỉ số đổi mới toàn cầu.
Đại biểu cũng đánh giá cao việc Chính phủ ban hành kịp thời cũng như thống nhất với quan điểm định hướng chiến lược của Chính phủ trong Quyết định 411 về chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số, xã hội số năm 2025, định hướng năm 2030.
Tuy nhiên, đại biểu Lê Hoàng Hải cho rằng mục tiêu phát triển kinh tế số đến năm 2025 tỉ đến năm 2025 tỉ trọng 20 % GDP. Tỉ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10 %. Đến năm 2030 kinh tế số chiếm 30% GDP. Tỉ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 20 % là những mục tiêu rất thách thức.
Bên cạnh một số kết quả ấn tượng, câu chuyện chuyển đổi số của Việt Nam cũng đang đối diện với không ít thách thức về thể chế, về đo lường quy mô kinh tế số; vấn đề dữ liệu lớn và chuyển dữ liệu xuyên biên giới, hạ tầng số; chất lượng nguồn nhân lực, đầu tư phát triển công nghệ, rủi ro an toàn, an ninh mạng; sở hữu trí tuệ, văn hóa số, lộ trình và giải pháp quản lý tiền kỹ thuật số, mức độ sẵn sàng và thực thi chuyển đổi số của doanh nghiệp, của nền kinh tế.
Để hợp lực chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, đại biểu Lê Hoàng Hải đề nghị Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành quan tâm tới việc hoàn thiện thể chế kinh tế số, cần đẩy mạnh hoàn thiện thể chế hơn nữa, đặc biệt là một số nội dung rất cấp thiết.
Theo đó, sớm ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân để bảo vệ mỏ vàng của kinh tế số; ban hành Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) để tạo hành lang pháp lý rõ ràng, thúc đẩy các giao dịch điện tử tin cậy, an toàn, phù hợp với thông lệ quốc tế. Xây dựng khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát để hỗ trợ thúc đẩy đổi mới, sáng tạo các mô hình kinh kinh doanh số, tài sản số, cho vay ngang hàng, huy động vốn cộng đồng, bất động sản số, bảo hiểm số, giáo dục số và y tế số. Xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê đo lường quy mô nền kinh tế số theo tiêu chuẩn quốc tế, thống nhất thước đo kinh tế số theo giá trị gia tăng chứ không theo doanh thu. Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần sớm nghiên cứu và thử nghiệm tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương; xây dựng cơ chế thúc đẩy, chia sẻ dữ liệu trên Cổng dữ liệu quốc gia; xây dựng chương trình hành động triển khai Chiến lược quốc gia để phát triển kinh tế số.
Phân tích nguyên nhân, đề ra giải pháp tháo gỡ các nút thắt
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Cơ bản thống nhất với báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, trong năm vừa qua, với sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, trên cơ sở quán triệt chủ trương của Đảng, kinh tế- xã hội của nước ta trong năm 2022 đã phác họa lên bức tranh kinh tế với nhiều điểm sáng, với 14/15 chỉ tiêu phát triển kinh tế ước đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Kết quả đã khẳng định các chủ trương, chính sách ta đã ban hành là cần thiết, kịp thời, đáp ứng cơ bản yêu cầu phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế- xã hội vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Còn một số chỉ tiêu, nhiệm vụ Chính phủ cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả hơn. Cụ thể, cần phân tích nguyên nhân, đề ra giải pháp tháo gỡ các nút thắt, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công. Đến nay, tiến độ triển khai gói kích cầu cho phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch còn chậm chạp, không đảm bảo được hiệu quả thực tế và ý nghĩa sâu sắc, quan trọng như khi đã đề ra.
Đại biểu cũng cho rằng, cần giải quyết dứt điểm vấn đề thiếu thuốc, thiếu thiết bị vật tư y tế kéo dài từ đầu đại dịch đến nay. Vấn đề cán bộ, công chức, viên chức, đặt biệt là trong ngành y tế, giáo dục nghỉ việc cũng làm cho cử tri lo lắng, nhất là trong bối cảnh nhiều biến động, các dịch bệnh khác có thể bùng phát. Đại biểu cũng cho rằng cần phân tích nguyên nhân, đề ra giải pháp bình ổn giá cả thị trường, khắc phục hạn chế trong điều hành giá xăng để ổn định kinh tế, bảo đảm đời sống người dân.
Giải ngân vốn đầu tư công còn chậm
Đại biểu Bế Minh Đức – Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng: Cơ bản nhất trí với các báo cáo Chính phủ và báo cáo thẩm tra các cơ quan về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023. Đại biểu đánh giá cao việc ước đạt 14/15 chỉ tiêu đã đề ra trong bối cảnh trong nước và quốc tế vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, diễn biến khó lường.
Cho ý kiến về việc giải ngân vốn đầu tư công, đại biểu Bế Minh Đức bối cảnh năm 2022 triển khai nhiều dự án quan trọng quốc gia cùng với đó là thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Tuy nhiên việc chậm giải ngân vốn đầu tư công vẫn là tồn tại xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Phân tích một số khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện các dự án đầu tư công từ thực tế tại các địa phương đại biểu Bế Minh Đức đề nghị các bộ, ngành Trung ương sớm ban hành đầy đủ các thông tư hướng dẫn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia để các địa phương có đầy đủ cơ sở triển khai thực hiện.
Chỉ rõ, do nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia giao muộn, các văn bản hướng dẫn chưa kịp thời, vốn sự nghiệp giao một số nhiệm vụ quá thời hạn, đại biểu đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành cho phép điều chuyển vốn giữa các dự án, tiểu dự án để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn của năm 2022 và cho phép kéo dài thời gian thực hiện nguồn vốn năm 2022 sang năm 2023.
Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành cần quan tâm hơn nữa đến việc xây dựng, hoàn thiện các văn bản pháp luật theo hướng đơn giản hóa các thủ tục hành chính nhưng vẫn đảm bảo quy định chặt chẽ và được thực thi nghiêm túc để tạo động lực cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có nhiệm vụ triển khai thực hiện các dự án đầu tư công.
