Phó Chủ tịch VCCI: Hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu và kích cầu tiêu dùng nội địa là yêu cầu cấp bách

Thách thức từ bối cảnh toàn cầu và nội lực trong nước

Chiều ngày 17/4, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp 2025 với chủ đề: "Trợ lực cho doanh nghiệp vượt thách thức, nâng cao năng lực cạnh tranh".

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, sự kiện năm nay diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo ông Phòng, kinh tế toàn cầu đang đối mặt với hàng loạt thách thức như căng thẳng địa chính trị, chiến tranh thương mại và công nghệ, xu hướng bảo hộ gia tăng. Những yếu tố này gây áp lực lên giá cả hàng hóa, làm gia tăng lạm phát và nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng, từ đó kéo giảm tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Bên cạnh đó, các nguy cơ về an ninh năng lượng, lương thực, an ninh mạng và biến đổi khí hậu cũng là những thách thức thường trực.

Dẫn nhận định của các tổ chức quốc tế, ông Hoàng Quang Phòng cho biết, chính sách thuế đối ứng mà chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố ngày 2/4, cùng với phản ứng của các quốc gia khác, sẽ tác động mạnh đến kinh tế, thương mại và thị trường tài chính toàn cầu. Đặc biệt, các nước có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, trong đó có Việt Nam, sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể.

Ở trong nước, số liệu từ Tổng cục Thống kê và Bộ Tài chính cho thấy kinh tế Việt Nam có tín hiệu tích cực khi tăng trưởng GDP quý I/2025 đạt 6,93%. Trong cùng kỳ, hơn 72.900 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động – tăng 18,6% so với năm trước. Bình quân mỗi tháng có hơn 24.300 doanh nghiệp gia nhập thị trường.

Tuy nhiên, theo khảo sát toàn quốc do VCCI thực hiện, chỉ 32% doanh nghiệp cho biết có kế hoạch mở rộng hoạt động trong vòng hai năm tới. Ông Phòng cho biết thêm, hiện cả nước có gần 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, song 98% trong số này là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Chỉ khoảng 2% thuộc nhóm doanh nghiệp lớn.

“Những con số này phản ánh rõ nét những khó khăn và thách thức mà cộng đồng doanh nghiệp đang đối mặt. Hoạt động sản xuất – kinh doanh vẫn chịu ảnh hưởng tiêu cực từ các yếu tố khách quan, đặc biệt là bất ổn địa chính trị và đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu đầu vào,” Phó Chủ tịch VCCI nhận định.

Kinh tế tư nhân và kỳ vọng bứt phá trong cải cách thể chế

Trước thực tế đó, ông Phòng cho rằng, việc cải cách thể chế kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp chính là các yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển trong năm 2025. “Không chỉ giúp tăng khả năng hấp thụ vốn, mục tiêu quan trọng là phát triển năng lực cạnh tranh, đặc biệt với doanh nghiệp tư nhân – để từng bước làm chủ công nghệ lõi và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu,” ông nói.

Ông Hoàng Quang Phòng cũng khẳng định, thời gian qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng. Mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 là từ 8% trở lên. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu liên tục biến động, doanh nghiệp trong nước cần nhiều hơn nữa sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền.

Liên quan đến chính sách thuế của Mỹ, ông Phòng cho biết, chính quyền nước này đã thông báo tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng trong vòng 90 ngày, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, thời gian gia hạn ngắn và những thách thức lớn vẫn còn ở phía trước, nhất là đối với các ngành xuất khẩu chủ lực.

“Việc hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu và kích cầu tiêu dùng nội địa đang là yêu cầu cấp bách” ông nhấn mạnh.

Đề cập đến bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân – đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” của Tổng Bí thư Tô Lâm, Phó Chủ tịch VCCI cho rằng, bài viết đã nêu bật vai trò quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân trong suốt gần 40 năm đổi mới. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế không chỉ ở thị trường trong nước mà còn trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ rõ rằng, khu vực kinh tế tư nhân vẫn đối mặt với nhiều rào cản, khiến không ít doanh nghiệp không thể bứt phá về quy mô hay năng lực cạnh tranh.

“Nhiều hộ kinh tế cá thể vẫn giữ mô hình kinh doanh cũ, thiếu động lực phát triển thành doanh nghiệp, thậm chí ‘không muốn lớn’,” ông Phòng chia sẻ.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp tư nhân cũng gặp khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực như vốn tín dụng, đất đai, tài nguyên và nhân lực chất lượng cao – đặc biệt trong các ngành công nghệ, kỹ thuật và tài chính. Các quy định pháp luật còn chồng chéo, thủ tục hành chính phức tạp khiến chi phí tăng cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

“Chính sách ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp tuy đã được ban hành nhưng chưa thực sự đi vào thực tiễn. Đối tượng thụ hưởng còn hạn chế, tính công bằng trong tiếp cận nguồn lực chưa rõ nét,” ông nhận định.

Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, Phó Chủ tịch VCCI cho rằng, các doanh nghiệp lớn có vai trò dẫn dắt sự phát triển của nền kinh tế. Do vậy, bên cạnh mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030, Đại hội XIII của Đảng cũng khẳng định cần khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn, có tiềm lực mạnh, đủ sức cạnh tranh ở cấp khu vực và quốc tế. Nghị quyết 41-NQ/TW cũng đặt ra yêu cầu phát triển đội ngũ doanh nhân ngang tầm với mục tiêu phát triển đất nước trong thời kỳ mới.

Hiện cả nước có khoảng 700 hiệp hội, câu lạc bộ doanh nghiệp – doanh nhân, trong đó khoảng 100 hiệp hội hoạt động trên phạm vi toàn quốc. Phần lớn doanh nghiệp đều tham gia ít nhất một tổ chức hội, góp phần tạo mạng lưới liên kết và tăng cường vai trò hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển sản xuất kinh doanh.

Kết thúc bài phát biểu, ông Hoàng Quang Phòng cho biết Diễn đàn Doanh nghiệp 2025 với chủ đề “Trợ lực cho doanh nghiệp vượt thách thức, nâng cao năng lực cạnh tranh” kỳ vọng sẽ là nơi để cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia và giới truyền thông cùng hiến kế, đóng góp giải pháp đột phá, góp phần giúp Việt Nam hội nhập thành công và đạt các mục tiêu phát triển đã đề ra.