Nhiều khoản vay tiêu dùng phải gánh mức lãi suất trên 50%/năm

Ngày 02/10/2024, Vietnam Report (Công ty CP Báo cáo Đánh giá Việt Nam) công bố danh sách Top 10 Công ty uy tín ngành Tài chính năm 2024, bên cạnh đó nhắc lại về năm 2023 cùng những điểm sáng - tối xen kẽ trên thị trường Tài chính. 

Trong đó, nhóm công ty tài chính trải qua năm 2023 đầy khó khăn khi nền kinh tế tăng trưởng 5,05% chưa như kỳ vọng, lạm phát đã đẩy lãi suất lên cao và chỉ giảm thực sự vào nửa sau năm 2023 đã ảnh hưởng nặng nề tới mong muốn tiêu dùng và khả năng chi trả của người dân, kể cả đó là khả năng chi trả trong tương lai.

Cụ thể, đỉnh lãi suất huy động đầu năm 2023 đạt tới 12%/năm, tạo áp lực tăng lãi suất cho vay, đặc biệt là vay tiêu dùng và tín chấp. Nhiều khoản vay tiêu dùng phải gánh mức lãi suất trên 50%/năm, một con số gây lo ngại trong bối cảnh pháp luật chưa có quy định rõ ràng về trần lãi suất cho hình thức vay này.

Mức lãi suất cao bất thường trong một khoảng thời gian kéo dài không chỉ làm giảm mạnh nhu cầu tiêu dùng, mà còn gây ra áp lực trả nợ nặng nề đối với người dân. Với tình hình tài chính của nhiều hộ gia đình và cá nhân chưa phục hồi sau đại dịch và các khó khăn kinh tế, các khoản vay đã trở thành gánh nặng, kết quả dẫn tới nợ xấu gia tăng.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tổng tài sản của các công ty tài chính và cho thuê tính đến cuối tháng 1/2024 giảm hơn 6.900 tỷ đồng so với cuối năm 2023, tương đương mức sụt giảm 2,28%. Trước đó, năm 2023 đã chứng kiến sự suy giảm mạnh nhất trong nhiều năm của nhóm này với mức giảm hơn 8.000 tỷ đồng.

Như vậy, tổng tài sản của các công ty tài chính đã giảm gần 15.000 tỷ đồng, tương đương 4,8% từ cuối năm 2022 đến đầu năm 2024, phản ánh rõ ràng tình hình khó khăn của ngành.

Bức tranh ảm đạm của nhóm công ty tài chính năm 2023 phản ánh một thực tế khó khăn của nền kinh tế, nơi mà sự kết hợp giữa lạm phát cao và khả năng chi tiêu suy giảm đã tạo nên một vòng xoáy tiêu cực đối với lĩnh vực tài chính tiêu dùng.

Việc này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp tài chính mà còn làm giảm đi niềm tin của người dân vào các hình thức vay tiêu dùng trong bối cảnh lãi suất cao và thu nhập không cải thiện.

Ngoài ra, theo Vietnam Report, nhóm công ty tài chính mang nét đặc thù bởi không chịu nhiều quy định cho vay so với ngân hàng, nhờ vậy có thể tiếp cận nhiều khách hàng hơn, nhưng bị giới hạn bởi khả năng huy động vốn.

Hiện nay quy mô của thị trường tín dụng tiêu dùng toàn cầu đã tăng trưởng mạnh, đạt khoảng 11 nghìn tỷ USD năm 2023 và tiếp tục duy trì xu hướng tăng, dự kiến đạt 15 nghìn tỷ USD trong 5 năm tới.

Tại Việt Nam, tổng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng đạt khoảng 2,8 triệu tỷ đồng, tương đương 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Hiện nay, có 16 công ty tài chính đang được cấp phép hoạt động, với quy mô tài sản đang lép vế so với nhóm ngân hàng.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tổng tài sản các công ty tài chính đạt 303 nghìn tỷ đồng, so với 18.186 nghìn tỷ đồng của nhóm ngân hàng thương mại Việt Nam. Thị trường cho vay tiêu dùng còn khá mới mẻ và còn nhiều dư địa tăng trưởng, sẽ thực sự bùng nổ khi nền kinh tế quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng.