Bộ Xây dựng cho biết, về công tác phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân, tính đến nay, cả nước đã hoàn thành 307 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 157.100 căn, với tổng diện tích hơn 7,9 triệu m2.
Hiện nay, 418 dự án (bao gồm các dự án đang xây dựng và dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư) đang tiếp tục được triển khai, với quy mô xây dựng khoảng 432.400 căn, tổng diện tích khoảng 22,5 triệu m2. Riêng quý 1/2023, cả nước chỉ có 1 dự án NƠXH với quy mô 300 căn hộ được cấp phép.
Mới đây tại Hà Nội, một dự án NƠXH trên đường Tố Hữu mở bán với giá 19 triệu đồng. Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, đã có hàng trăm hồ sơ mua NƠXH được gửi đến, số hồ sơ vượt số căn hiện có. Điều đó cho thấy, nhu cầu thuê, mua NƠXH là rất lớn.
Theo Quyết định 486 được Thủ tướng Chính phủ ký ngày 10/5, mức lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) áp dụng đối với các khoản vay có dư nợ để mua, thuê mua NƠXH, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP và Nghị định 49/2021/NĐ-CP là 4,8%/năm. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký đến ngày 31/12/2024.
Theo đại diện Ngân hàng CSXH cho biết đang thực hiện cho vay mua, thuê mua NƠXH theo Nghị định 100 và Nghị định 49, đến nay dư nợ cho vay tại Ngân hàng CSXH đạt 10.729 tỉ đồng, với 29.577 khách hàng. Đối với nguồn vốn cho vay theo Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Ngân hàng CSXH cho vay trong năm 2022 đạt 4.183 tỉ đồng với 11.545 khách hàng.
Về hồ sơ, thủ tục vay vốn, hiện Ngân hàng CSXH thực hiện theo Nghị định 100, Nghị định 49 và Thông tư 09/2021 của Bộ Xây dựng. Thủ tục cho vay đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện
Ngân hàng CSXH được giao 15.000 tỉ đồng để cho vay trong chương trình NƠXH bằng nguồn vốn phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Số vốn cho vay còn lại trong năm 2023 là gần 11.000 tỉ đồng. Ngân hàng CSXH khẳng định nguồn vốn cho vay chương trình này là không thiếu.
Tuy nhiên, trong tờ trình gửi Thủ tướng, lãnh đạo Ngân hàng CSXH cho biết quá trình triển khai cho vay mua, thuê mua NƠXH đang gặp một số vướng mắc. Cụ thể, nguồn cung NƠXH tại các địa phương còn khan hiếm, nhiều công trình chưa khởi công theo kế hoạch đăng ký, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao làm ảnh hưởng tiến độ thực hiện dự án.
Cùng với đó, nhiều đối tượng có nhu cầu vay vốn nhưng qua rà soát lại không đủ điều kiện như: chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thực hiện xây dựng mới nhà ở; thuộc diện phát sinh nộp thuế thu nhập cá nhân… Một số dự án NƠXH được chủ đầu tư thế chấp vay vốn ngân hàng thương mại để thực hiện, đến khi bán căn hộ vẫn chưa giải chấp.
Vì thế, khi người mua làm thủ tục vay vốn tại Ngân hàng CSXH thì không thực hiện được việc đăng ký giao dịch bảo đảm, không đáp ứng điều kiện về bảo đảm tiền vay để được giải ngân.
Thực tế nhu cầu vay vốn thuê, mua NƠXH là rất lớn, mức lãi suất cho vay 4,8%/năm là hấp dẫn. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, thời gian ưu đãi lãi suất trong Quyết định 486 kéo dài đến 31/12/2024, đây là thời gian quá ngắn để thực hiện chi trả theo lãi suất hấp dẫn. Sau thời hạn hơn 1 năm, những người có thu nhập thấp sẽ phải chịu mức lãi suất như thế nào?
Ở thời điểm hiện tại, gói lãi suất ưu đãi 120.000 tỷ đồng cũng đang có những đánh giá nhiều chiều, trong đó các chuyên gia cho rằng nếu không triển khai sớm thì thời hạn ưu đãi còn rất ngắn, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người thuê, mua NƠXH.
