Với nhiều thế hệ người Mỹ, một ly Kool-Aid màu tím rực rỡ hay lớp Jell-O đỏ óng ánh không chỉ là món tráng miệng mà còn là ký ức tuổi thơ.
Thế nhưng từ nay đến cuối năm 2027, những sắc màu rực rỡ đó sẽ thay đổi – hoặc biến mất – khi Kraft Heinz, tập đoàn thực phẩm đứng sau những thương hiệu biểu tượng này, chính thức tuyên bố loại bỏ hoàn toàn phẩm màu hóa học ra khỏi sản phẩm của mình.
Đây là một bước ngoặt lớn, không chỉ đối với Kraft Heinz, mà còn có thể đặt nền móng cho một trào lưu chuyển đổi trong toàn ngành thực phẩm chế biến. Khi những màu đỏ nhân tạo như Red No. 40 hay xanh Blue No. 1 – vốn được tổng hợp từ dầu mỏ – bị gạt khỏi công thức, câu hỏi đặt ra là: liệu sự thay đổi này có thực sự làm ngành công nghiệp thực phẩm "sạch" hơn, hay chỉ là một chiến lược tiếp thị tinh vi?
Phòng ngừa hay đón đầu xu hướng
Thông báo của Kraft Heinz diễn ra chỉ vài tuần sau khi Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, tiết lộ đã đạt được "thỏa thuận ngầm" với các nhà sản xuất để loại bỏ phẩm màu tổng hợp vào năm 2026. Dù không có quy định chính thức, giới chức trách đang đặt áp lực "mềm" lên các tập đoàn để tránh một cuộc chiến pháp lý tốn kém và đầy tranh cãi về khoa học và an toàn thực phẩm.
Thay vì trải qua một quá trình thay đổi quy định phức tạp và tốn kém, chính phủ dường như đang khuyến khích các công ty tự nguyện điều chỉnh. Điều này tạo ra một áp lực ngầm nhưng hiệu quả, buộc các tập đoàn phải xem xét lại thành phần sản phẩm của mình.
Các chuyên gia y tế đã nhiều lần chỉ ra những lo ngại về sức khỏe liên quan đến thuốc nhuộm tổng hợp, đặc biệt là mối liên hệ tiềm tàng giữa chúng và các vấn đề hành vi ở trẻ em. Mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi về mức độ ảnh hưởng đến các bệnh mãn tính như béo phì hay tiểu đường, nhưng việc loại bỏ những chất này chắc chắn là một bước đi được hoan nghênh trong cộng đồng y tế.
Trong bối cảnh đó, Kraft Heinz chọn bước đi công khai và tiên phong. Đây là lần đầu tiên một công ty thực phẩm lớn công khai đưa ra tuyên bố mạnh mẽ như vậy. Điều này cho thấy một sự thay đổi chiến lược đáng kể, đặc biệt khi nhìn vào áp lực ngày càng tăng từ người tiêu dùng và các cơ quan y tế về tính an toàn của phụ gia thực phẩm.
Bởi vậy thay vì chờ đợi quy định bắt buộc, Kraft Heinz đã hành động trước – một phần có thể vì sức ép dư luận, phần khác là để củng cố hình ảnh thương hiệu đang đối mặt với những thách thức từ người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng thực phẩm "clean label" – tức minh bạch, tự nhiên và tối giản hóa thành phần.
Trên thực tế, Kraft Heinz không hoàn toàn xa lạ với cuộc chơi màu sắc. Năm 2016, công ty từng bí mật loại bỏ phẩm màu nhân tạo trong món Mac & Cheese trứ danh bằng cách thay thế bằng nghệ (turmeric) và ớt paprika – và ngạc nhiên thay, không ai phàn nàn. Giờ đây, họ đang áp dụng bài học đó trên quy mô lớn hơn, với cam kết không phát triển thêm bất kỳ sản phẩm nào sử dụng phẩm màu tổng hợp, đồng thời huy động đội ngũ chuyên gia để "cải tiến màu sắc" bằng nguyên liệu tự nhiên.
Tuy nhiên, đây sẽ không phải là con đường bằng phẳng.
"Tái tạo màu đỏ cherry hay cam neon bằng nguyên liệu tự nhiên là một bài toán cực kỳ phức tạp," một chuyên gia màu thực phẩm chia sẻ với tờ Wall Street Journal (WSJ).
Các thành phần tự nhiên như củ dền, atiso đỏ, hay cà rốt tím có đặc tính không ổn định, dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, ánh sáng và pH. Chúng không những đắt đỏ hơn mà còn có thể làm thay đổi hương vị và cảm quan sản phẩm.
Nhiều chuyên gia về màu sắc thực phẩm cảnh báo rằng việc khớp đúng tông màu bằng nguyên liệu tự nhiên rất phức tạp, có thể đòi hỏi thay đổi công thức đáng kể và thường tốn kém hơn nhiều do cần lượng lớn nguyên liệu tự nhiên để đạt được cường độ màu mong muốn.
Về mặt sức khỏe, các ý kiến chuyên gia vẫn chưa đồng thuận hoàn toàn. Một số nghiên cứu chỉ ra liên hệ giữa phẩm màu nhân tạo và rối loạn hành vi ở trẻ nhỏ – đặc biệt là chứng tăng động giảm chú ý (ADHD). Nhưng chưa có bằng chứng thuyết phục cho thấy việc loại bỏ phẩm màu sẽ giúp giảm tỷ lệ béo phì, tiểu đường hay bệnh tim mạch.
Dẫu vậy, tâm lý người tiêu dùng đang thay đổi. Họ ngày càng cảnh giác với những cái tên khó đọc trong bảng thành phần. Trong cuộc chiến giành niềm tin, các thương hiệu thực phẩm không thể chỉ dựa vào hương vị hay giá cả – mà còn phải "sạch" từ trong ra ngoài.
Làn sóng lan tỏa toàn ngành?
Câu hỏi lớn hiện nay là liệu các công ty thực phẩm lớn khác có nối gót Kraft Heinz hay không. PepsiCo đã hé lộ ý định chuyển sang sử dụng màu tự nhiên hoặc cung cấp các lựa chọn tự nhiên cho người tiêu dùng trong những năm tới. Hãng tuyên bố rằng 60% doanh thu hiện tại đến từ sản phẩm không dùng phẩm màu tổng hợp.
Tuy nhiên, họ chưa đưa ra cam kết cụ thể như Kraft Heinz. Và đó chính là điều khiến động thái lần này của Kraft mang tính định hướng.
Nếu một ông lớn như Kraft Heinz thành công, điều này có thể tạo ra một hiệu ứng domino, thúc đẩy toàn bộ ngành công nghiệp thực phẩm dịch chuyển theo hướng "sạch" hơn. Khi việc chuyển đổi diễn ra tốt đẹp mà không ảnh hưởng đến doanh thu, nhiều khả năng các hãng thực phẩm khác sẽ phải "lên tàu" để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng thực phẩm tự nhiên.
Sự thay đổi này không chỉ đơn thuần là việc loại bỏ một thành phần. Nó phản ánh một sự chuyển dịch lớn hơn trong nhận thức của người tiêu dùng về thực phẩm và sức khỏe, đồng thời thúc đẩy các nhà sản xuất phải đổi mới và thích nghi.
Việc loại bỏ phẩm màu nhân tạo là một bước đi nhỏ nhưng mang ý nghĩa biểu tượng lớn trong chiến lược tái định hình ngành thực phẩm. Với Kraft Heinz, đây là canh bạc giữa chi phí và giá trị thương hiệu, giữa thử thách kỹ thuật và niềm tin người tiêu dùng.
Rõ ràng khi thực phẩm không chỉ để ăn mà còn để thể hiện quan điểm sống thì ngay cả màu sắc trong một ly Kool-Aid cũng có thể là khởi nguồn của một cuộc cách mạng toàn ngành.
*Nguồn: WSJ, BI
.jpg "CTCK dự báo VinFast có thể bàn giao hàng trăm nghìn xe trong giai đoạn 2025-2026")
