Nga và Mỹ có động thái không ngờ: Moscow mở đường cho phương Tây quay lại dự án có công suất hơn 40 triệu tấn LNG và 250.000 thùng dầu/ngày, Washington ngỏ lời mua công nghệ độc quyền

Theo tiết lộ từ 5 nguồn tin thân cận với quá trình đàm phán, những đề xuất này được đưa ra nhằm khuyến khích Điện Kremlin đồng ý kết thúc xung đột và mở đường để Washington dỡ bỏ một phần các lệnh trừng phạt đang áp đặt lên Moscow.

Sakhalin-1, Arctic LNG 2 và đòn bẩy thương mại Mỹ - Nga

Một trong những trọng tâm được thảo luận là khả năng tập đoàn dầu khí Mỹ Exxon Mobil quay trở lại dự án Sakhalin-1 tại vùng Viễn Đông của Nga - nơi họ từng nắm 30% cổ phần điều hành trước khi bị chính phủ Nga thu hồi vào năm 2022. 

Cùng với đó, phía Nga cũng bày tỏ mong muốn được mua thiết bị công nghệ Mỹ cho các dự án LNG trọng điểm như Arctic LNG 2, một dự án đang chịu trừng phạt từ phương Tây và gặp khó khăn trong vận hành do thiếu nguồn cung thiết bị.

Các cuộc thảo luận được cho là diễn ra trong chuyến thăm Moscow đầu tháng 8 của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, người đã gặp Tổng thống Vladimir Putin và Kirill Dmitriev - đại diện đầu tư của Nga. Những vấn đề này cũng được báo cáo với Tổng thống Donald Trump và được nhắc đến ngắn gọn trong hội nghị thượng đỉnh Alaska ngày 15/8. 

Một nguồn tin tiết lộ: “Nhà Trắng thực sự muốn công bố một thương vụ đầu tư lớn sau hội nghị Alaska. Đó là cách ông Trump thể hiện thành quả của mình.”

Sau khi rút lui khỏi thị trường Nga vào năm 2022, Exxon Mobil đã ghi nhận khoản lỗ tới 4,6 tỷ USD liên quan đến dự án Sakhalin-1. Tuy nhiên, tháng 8 năm nay, Tổng thống Putin bất ngờ ký sắc lệnh cho phép các nhà đầu tư nước ngoài quay lại nắm giữ cổ phần, với điều kiện họ cần tích cực vận động phương Tây dỡ bỏ cấm vận. Đây có thể là động thái mang tính nới lỏng từ phía Nga để khơi thông đàm phán với Mỹ.

Cùng lúc đó, Nga cũng đang tìm cách phục hồi dự án Arctic LNG 2 của tập đoàn Novatek. Dù nhà máy đã khởi động lại hoạt động xử lý khí từ tháng 4, nhưng sản lượng vẫn hạn chế do thiếu tàu vận chuyển và thiết bị chuyên dụng. Dưới áp lực từ các lệnh trừng phạt, Novatek đã thuê các nhóm vận động hành lang tại Washington từ năm ngoái, với kỳ vọng nới lỏng lệnh cấm và mở đường cho việc mua lại công nghệ Mỹ, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc.

Trong khi đó, Washington đang theo đuổi một chiến lược lớn hơn đó là tách rời Trung Quốc và làm suy yếu mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Moscow. Một trong những nguồn tin chia sẻ rằng, Nhà Trắng muốn khuyến khích Nga chuyển sang mua công nghệ Mỹ thay vì công nghệ Trung Quốc cho giai đoạn 3 của dự án Arctic LNG 2.

Chính trị kiểu "thương lượng"

Kể từ khi mâu thuẫn ở Ukraine nổ ra, Mỹ đã áp đặt hơn 6.000 lệnh trừng phạt lên cá nhân và tổ chức có liên hệ với Nga. Tuy nhiên, Moskva vẫn duy trì được hàng trăm tỷ USD kim ngạch thương mại xuyên biên giới, một phần nhờ vào việc các tổ chức tài chính hỗ trợ chuyển tiền chưa bị truy cứu đến cùng. 

Dù liên tục tuyên bố cứng rắn, chính quyền Tổng thống Trump vẫn cho thấy sẵn sàng thương lượng nếu có điều kiện hợp lý và có thể tạo nên "thành tựu chính trị".

Một trong những đề xuất bất ngờ khác được nêu trong đàm phán là việc Mỹ có thể mua tàu phá băng hạt nhân từ Nga - loại tàu vốn đóng vai trò chiến lược trong khu vực Bắc Cực và thường chỉ được sản xuất với công nghệ đặc thù của Moscow. Đề xuất này cho thấy Nhà Trắng đang để ngỏ nhiều hướng tiếp cận, miễn là mang lại đòn bẩy đàm phán.

Dù vậy, các rủi ro địa chính trị vẫn còn hiện hữu. Nếu Washington đồng ý nối lại quan hệ năng lượng với Nga mà không có sự đồng thuận của châu Âu, điều này có thể làm suy yếu sự thống nhất của phương Tây trong việc hỗ trợ Ukraine. Trong bối cảnh EU vẫn đang đẩy mạnh kế hoạch loại bỏ hoàn toàn khí đốt Nga vào năm 2027, việc Mỹ tự triển khai các thỏa thuận song phương có thể tạo ra bất đồng mới trong nội bộ các đồng minh.

Cho đến nay, Nhà Trắng vẫn “kín tiếng”. Một quan chức cấp cao xác nhận rằng Tổng thống Trump và nhóm an ninh quốc gia vẫn đang thúc đẩy các cuộc gặp song phương giữa Nga và Ukraine để đạt thoả thuận ngừng bắn, nhưng từ chối bình luận về các chi tiết cụ thể của thỏa thuận năng lượng. Exxon Mobil, Rosneft và Novatek cũng đều từ chối phản hồi.

Tham khảo Reuters