Miễn nhiễm tác động thuế quan, TTCK hơn 5.000 tỷ USD vẫn bùng nổ nhờ những ‘người hùng thầm lặng’: Mua thấp – bán cao, lãi hơn 20%/năm, đầu tư vì lợi ích chứ không phải vì lòng yêu nước

Ngay cả trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump châm ngòi căng thẳng thương mại với Ấn Độ, dòng vốn ngoại đã ồ ạt rời khỏi thị trường chứng khoán nước này.

Tuy nhiên, 2 chỉ số chính Nifty và Sensex tại Mumbai – trung tâm tài chính của Ấn Độ – vẫn tăng 10% trong 6 tháng qua và gần như không biến động sau khi mức thuế 50% mà ông Trump áp lên hàng hóa Ấn Độ có hiệu lực từ cuối tháng 8.

Lý do là bởi các nhà đầu tư trong nước tiếp tục rót tiền vào chứng khoán với tốc độ đủ để bù đắp cho dòng vốn rút ra, giúp nền kinh tế và doanh nghiệp giảm bớt áp lực. Sự trỗi dậy của tầng lớp nhà đầu tư nội được coi là “người hùng thầm lặng”, phản ánh niềm tin ngày càng lớn của tầng lớp trung lưu cũng như sự phát triển của ngành tài chính trong nước.

Theo ông Harsha Upadhyaya, giám đốc quỹ tại Kotak Mahindra Bank (Mumbai), tỷ trọng nắm giữ của nhà đầu tư ngoại giảm mạnh trong một thập kỷ qua, từ 24% xuống còn khoảng 16%.

Thay vào đó, các định chế tài chính trong nước, chủ yếu là quỹ mở và công ty bảo hiểm, hiện nắm giữ phần lớn cổ phiếu. Điều này giúp nhà đầu tư cá nhân Ấn Độ ít phụ thuộc hơn vào dòng vốn ngoại. Nhiều người thậm chí còn tự động trích tiền hàng tháng vào các quỹ nội và duy trì lượng cổ phiếu nắm giữ.

Trong khi đó, sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Trung Quốc cũng góp phần hút bớt dòng vốn ngoại khỏi Ấn Độ. Chỉ số chính của Hong Kong đã tăng hơn 21% kể từ tháng 4.

Với Ấn Độ, lo ngại lớn nhất vẫn là tác động từ mức thuế quan mới 50%. Các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ cùng hàng triệu lao động đang chịu ảnh hưởng nặng nề. Ngoài ra, triển vọng Ấn Độ trở thành điểm đến thay thế Trung Quốc cho các nhà sản xuất toàn cầu cũng bị đe dọa, khiến môi trường đầu tư kém hấp dẫn hơn.

Chính phủ Ấn Độ đã ứng phó bằng cách giảm thuế và đơn giản hóa thủ tục thuế nhằm kích thích tiêu dùng và hỗ trợ xuất khẩu. Biện pháp này cũng góp phần giữ chân lực lượng nhà đầu tư cá nhân đang tăng mạnh. Tính đến mùa hè năm nay, Ấn Độ có 200 triệu tài khoản chứng khoán – tương đương 1/7 dân số, và dư địa tăng trưởng vẫn mạnh mẽ.

Câu chuyện của Tathagata Banerjee, giáo sư văn học Anh tại Đại học Calcutta, phản ánh xu hướng này. Ông bắt đầu đầu tư ngay trước đại dịch Covid-19. Khi thị trường giảm gần 25%, ông coi đó là cơ hội “mua thấp, bán cao”. Chỉ trong vòng một năm kể từ lúc thị trường chạm đáy, số tiền tiết kiệm mà ông đổ vào chứng khoán đã tăng 40%. Kể từ đó, với ứng dụng đầu tư trên điện thoại, ông đạt lợi nhuận 21–22% mỗi năm – so với mức 2% từ trái phiếu chính phủ mà ông đầu tư trước đây.

Theo ông Vaibhav Sanghavi, giám đốc quỹ tại ASK Hedge Solutions, đây là biểu hiện của “sự tài chính hóa tiền tiết kiệm của người Ấn”, nghĩa là dòng vốn thay vì đổ vào bất động sản hay vàng thì nay chảy vào chứng khoán. Điều này mang lại lợi thế lớn cho các công ty niêm yết, vốn ít phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ.

Trước mức thuế của Mỹ, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã kêu gọi người dân ủng hộ hàng hóa nội địa. Nhưng với các nhà đầu tư cá nhân, động lực chủ yếu vẫn là lợi ích tài chính. Như ông Banerjee nói: “Tôi không đầu tư vì lòng yêu nước. Tôi chỉ lo cho bản thân mình thôi. Việc duy nhất có tính yêu nước tôi làm gần đây là hủy đơn đặt mua hạnh nhân California”.

Sẽ rất khó, nhưng không phải là không thể, để một nhà đầu tư như Banerjee mua cổ phiếu trên thị trường chứng khoán nước ngoài. Và tại sao ông ấy lại làm vậy? “Chúng ta là một nền kinh tế đang phát triển, còn Mỹ đã phát triển hết mức rồi”, ông nói.

Tham khảo: NYT