Luật mới: Cấp giấy phép xây dựng online, dự kiến tối đa 10 ngày

Quốc hội vừa thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) với hơn 92% đại biểu tán thành. Theo đó, Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết về điều kiện, hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép xây dựng.

Tại báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi đại biểu biểu quyết thông qua luật, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết nghị định hướng dẫn của Chính phủ sẽ quy định đơn giản tối đa thủ tục cấp phép xây dựng.

Theo ông Minh, thủ tục này được thực hiện hoàn toàn trực tuyến, thời gian cấp dự kiến tối đa 7-10 ngày. Việc này giúp giảm tối thiểu 30% thời gian, chi phí theo yêu cầu của Chính phủ. Ngoài ra, Chính phủ sẽ đưa ra quy định tăng trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình xây dựng.

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cho thấy thủ tục xây dựng vẫn còn rườm rà, kéo dài và tốn kém dù nhiều nghị quyết đã dược ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính từng nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Cũng theo luật sửa đổi, thủ tục thẩm định việc thực hiện thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công với công trình, dự án xây dựng có thiết kế cơ sở được bãi bỏ. Thay vào đó, chủ đầu tư chịu trách nhiệm kiểm soát thiết kế xây dựng sau khi được duyệt. Việc này, theo Chính phủ, mỗi công trình, dự án chỉ thực hiện một thủ tục từ giai đoạn chuẩn bị đến khi khởi công.

Các công trình xây dựng trong diện không cần xin giấy phép cũng được "nới" hơn trước. Chẳng hạn, công trình cấp IV, nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng, với tổng diện tích sàn xây dựng dưới 500 m2, dự án đã thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi... được miễn giấy phép xây dựng.

Tuy nhiên, nhóm này không áp dụng với công trình, dự án thuộc khu chức năng, phát triển đô thị được xác định trong quy hoạch chung thành phố, khu du lịch quốc gia hoặc nơi đã có quy chế quản lý kiến trúc...

Thông tin về quy định nói trên, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 24/11, Thứ trưởng Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, hồ sơ xin cấp phép xây dựng sẽ được đơn giản hóa thông qua sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan tới xây dựng, đất đai và dân cư. Theo ông, việc rút ngắn thời gian, chi phí khi người dân thực hiện thủ tục qua dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số.

Ông cũng khẳng định các nội dung thẩm định, cấp giấy phép xây dựng được đơn giản hóa, nhưng trách nhiệm quản lý nhà nước vẫn được đảm bảo.

Trước đó, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo luật theo hướng đơn giản thủ tục xin cấp phép xây dựng và mở rộng diện công trình được miễn giấy phép này. Trong đó, dự kiến chỉ miễn với nhà ở tại nông thôn (nhà riêng lẻ, dưới 7 tầng); công trình sửa chữa, cải tạo không ảnh hưởng đến kết cấu.

Tại các phiên thảo luận ở tổ và hội trường, một số đại biểu đề xuất mở rộng diện miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở tại đô thị dưới 7 tầng và giao Bộ Xây dựng đưa ra quy chuẩn, tiêu chuẩn chi tiết. Thay vì cấp phép cho từng hộ gia đình ở đô thị, nhà quản lý có thể giao các đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm, qua đó giúp người dân tiết kiệm công sức, chi phí.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cũng cho thấy thủ tục cấp phép xây dựng kéo dài, tốn kém dù nhiều nghị quyết đã dược ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết ủng hộ việc cắt giảm thủ tục, thời gian cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, ông lưu ý Chính phủ cần bổ sung việc công khai thiết kế công trình trên hệ thống thông tin quốc gia để người dân giám sát và phản biện.

Luật Xây dựng (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2026, trừ quy định về một số trường hợp được miễn giấy phép xây dựng sẽ có hiệu lực ngay đầu năm sau.