Trong thời đại số, công nghệ trở thành “cánh tay phải” của con người. Nhưng song song với sự tiện lợi, những thiết bị quen thuộc quanh ta lại âm thầm thu thập dữ liệu cá nhân, từ thói quen, vị trí đến cả giọng nói, hình ảnh. Chúng ta biết nhưng không thể từ bỏ, vì chúng gần như đã trở thành một phần tất yếu của cuộc sống.
Smartphone
Điện thoại thông minh không chỉ đơn giản là công cụ liên lạc. Mỗi lần bật định vị, truy cập ứng dụng hay tìm kiếm, mọi thông tin đều được lưu lại. Camera, micro có thể bị khai thác bất cứ lúc nào. Nói cách khác, smartphone giống như một “chiếc hộp đen” ghi lại hành trình số của mỗi người dùng.
Laptop, Smart TV
Laptop, máy tính bảng hay smart TV đều gắn chặt với cuộc sống hiện đại. Nhưng cookie trình duyệt, lịch sử xem, thậm chí cả âm thanh trong nhà đều có thể bị lưu lại. Một số ti vi thông minh còn ghi nhận giọng nói để “nâng cao trải nghiệm”, nhưng thực chất lại mở thêm một cánh cửa giám sát.
Loa thông minh, thiết bị đeo
Những câu lệnh “OK Google”, “Hey Siri” tiện lợi khiến hàng triệu người quen thuộc với loa thông minh. Nhưng để chờ lệnh, thiết bị buộc phải “nghe” liên tục. Đồng hồ, vòng tay sức khỏe cũng ghi lại: nhịp tim, giấc ngủ, vận động… tất cả đều bị theo dõi và phân tích.
Ô tô, camera, ứng dụng miễn phí
Ô tô đời mới kết nối internet, ghi nhớ hành trình, tốc độ. Camera an ninh và chuông cửa thông minh lưu trữ hình ảnh lên đám mây. Ngay cả ứng dụng miễn phí trên điện thoại cũng thường sử dụng quyền riêng tư của người dùng để thu về dữ liệu.
Vậy tại sao biết bị theo dõi mà vẫn không thể từ bỏ? Bởi lẽ, công nghệ không chỉ là tiện ích mà còn là nền tảng của nhịp sống hiện đại. Smartphone để liên lạc, laptop để làm việc, đồng hồ thông minh để chăm sóc sức khỏe… Tất cả đã trở thành vật không thể thiếu với con người.
Không thể phủ nhận vai trò của công nghệ, nhưng cũng không thể phó mặc dữ liệu cá nhân. Theo đó, người dùng cần:
- Kiểm soát quyền truy cập của ứng dụng.
- Tắt định vị, micro, camera khi không cần thiết.
- Dùng mật khẩu mạnh, xác thực nhiều lớp.
- Ưu tiên thiết bị và dịch vụ có cam kết bảo mật rõ ràng.
Những thiết bị công nghệ quen thuộc từ chiếc điện thoại trong túi, chiếc ti vi trong phòng khách đến chiếc đồng hồ trên tay đều đang đồng hành trong cuộc sống, nhưng càng không thể nhắm mắt làm ngơ trước việc dữ liệu riêng tư bị thu thập từng ngày.