Loại nấm ở Việt Nam được ví như "vàng đỏ", chỉ mọc 2 lần/năm khiến thương lái Trung Quốc săn lùng, có bao nhiêu mua bấy nhiêu

Được coi là một trong những loại đặc sản quý của Lạng Sơn, những năm gần đây, vào khoảng tháng 5-6 dương lịch, thương lái khắp các tỉnh lại đổ xô về các cánh rừng xứ Lạng để thu gom nấm Chẹo (Boóc Pào).

Nhìn bề ngoài, chúng không khác gì cây nấm độc, thế nhưng đây lại là loại nấm được bà con dân bản nơi đây coi như “vàng đỏ”. Nếu may mắn, mỗi người có thể kiếm về hàng triệu đồng mỗi ngày nhờ đi hái nấm.

Đây là loại nấm mọc dưới tán cây Chẹo hoặc cây Dẻ, có màu đỏ, hình như chiếc ô, thơm, ngon và có vị thuốc nam nên gọi là nấm Chẹo. Để hái được nhiều nấm nhất và ngon nhất, người dân phải vác đèn pin đi vào cánh rừng cách nhà 5km từ lúc 2-3 giờ sáng để hái.

Hái nấm Chẹo cũng phải đúng cách: khi hái thì cầm vào thân nấm nhấc nhẹ hoặc xoay nhẹ (nếu làm nhanh hoặc mạnh thì nấm sẽ bị gãy). Mặt khác, theo kinh nghiệm bản địa, khi hái không được ngồi xuống hái mà phải cúi xuống hái, nếu ngồi xuống hái thì nấm sẽ không mọc nữa.

Khi nấm đang nhú lên nếu có hơi người hoặc người nhìn thấy hoặc sờ vào thì nấm sẽ mọc chậm. Ngoài ra, khi hái nấm thì phải để lại rễ để nấm lại mọc vào ngày hôm sau và chỉ được hái nấm ở dưới tán cây Chẹo, nếu không sẽ rất dễ nhầm lẫn với loại nấm độc khác (có hình dáng và màu sắc tương tự).

Nấm thường mọc vào gần sáng nên những cây nấm được hái từ 4 giờ đến 8 giờ sáng, có hình cái ô, chưa xòe to ra, trên mũ vẫn còn nguyên lớp phấn được thu mua với giá cao nhất, khoảng 300-350.000 đồng/kg.

Nếu đi muộn, sẽ chỉ hái được những cây nấm đã xòe to ra hoặc đứt, gẫy, không còn nguyên vẹn, bán với giá từ 150-200.000 đồng/kg. Có người hái được 20kg nấm/ngày, bán được 4-5 triệu đồng.

Nhiều người thường mua về, sấy khô rồi bán cho thương lái Trung Quốc với giá khoảng 1,5 triệu đồng/kg. Trung bình cứ 5-6kg nấm tươi, sấy trong 6-7 giờ sẽ được 1kg nấm khô. Mặt hàng này thường bán rất chạy và không bao giờ sợ ế vì tiệm thuốc bên Trung Quốc luôn sẵn sàng trả giá cao để mua.

Loại nấm này thường mọc 2 lần/năm và chỉ nở rộ trong vòng 1 tuần/tháng, vòng đời của chúng cũng chỉ kéo dài 1-2 ngày rồi thối rất nhanh nên thương lái thường tận dụng thời gian nấm nở rộ, đi thu mua về rồi sấy khô, bảo quản rồi bán cho thương lái Trung Quốc. 

Người dân quanh vùng thường tận dụng thời gian đi rẫy, đi rừng hái nấm về ăn chơi, làm thực phẩm dùng trong bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, vài năm gần đây, nấm Chẹo được thương lái lùng mua với giá cao để xuất đi Trung Quốc. Vì vậy, mỗi khi vào mùa nấm, người dân lại đổ xô đi hái nấm về bán cho thương lái.

Để thu mua được nhiều nấm, thương lái sẵn sàng ăn, ngủ hàng tuần tại các bản, người dân bản địa cũng kiếm được hàng triệu đồng mỗi ngày nhờ đi hái nấm.

Hiện nay, nấm Chẹo ngày càng khó kiếm. Nguyên do là vì người dân đốt nương làm rẫy nên vô tình đốt luôn rễ nấm Chẹo. Hơn nữa, do nấm chỉ mọc trong thời gian rất ngắn vào ban đêm nên người dân địa phương thường nhổ cả cây (gồm cả rễ) để hái được nhanh hơn, nhiều hơn.