Không phải Việt Nam hay Thái Lan, quốc gia nào đang tiêu thụ gạo nhiều nhất thế giới?

Trong nhiều thế kỷ, gạo đã là nguồn lương thực chủ yếu của hàng tỷ người, đặc biệt tại Đông Nam Á, Nam Á và một phần châu Phi. Đến năm 2025, trong bối cảnh sản xuất gạo toàn cầu tiếp tục tăng trưởng ổn định, bức tranh tiêu thụ lại cho thấy sự phân hóa rõ rệt giữa các khu vực, phản ánh sự thay đổi trong thói quen ăn uống, mức độ đô thị hóa và cấu trúc dân số.

Trên thị trường toàn cầu, gạo hạt dài vẫn là dòng sản phẩm được tiêu thụ nhiều nhất. Giống lúa Oryza sativa phân loài Indica hiện chiếm khoảng 70% tổng lượng gạo tiêu thụ trên thế giới. Trong nhóm này, gạo Basmati và Japonica là hai loại nổi bật.

Gạo Basmati được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ hương thơm đặc trưng và giá trị thương mại cao. Ấn Độ hiện là quốc gia sản xuất và xuất khẩu gạo Basmati lớn nhất thế giới, với sản lượng xuất khẩu khoảng 6 triệu tấn mỗi năm. Trong khi đó, gạo Japonica phổ biến tại các nước Đông Á nhờ độ dẻo và khả năng kết dính tốt, phù hợp với các món ăn truyền thống.

Gạo nếp (Oryza sativa glutinosa) chỉ chiếm khoảng 5% thị phần toàn cầu, song lại giữ vai trò đặc biệt tại một số quốc gia Đông Nam Á. Tại Lào và Campuchia – hai nước có mức tiêu thụ gạo bình quân đầu người cao nhất thế giới, lần lượt 279 kg và 249 kg/người/năm – khoảng 85% dân số ưa chuộng gạo nếp, gắn liền với văn hóa ẩm thực bản địa.

Theo ước tính năm 2025, khoảng 3,5 tỷ người trên toàn cầu tiêu thụ gạo xay xát mỗi ngày, tương đương hơn 60% dân số thế giới. Đối với nhiều quốc gia đang phát triển, gạo cung cấp tới 50% tổng lượng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày, cho thấy vai trò then chốt của mặt hàng này trong an ninh lương thực.

Myanmar hiện là quốc gia có mức tiêu thụ gạo bình quân đầu người cao nhất thế giới, đạt gần 279 kg/người/năm. Ngược lại, Trung Quốc – dù là nhà sản xuất gạo lớn nhất toàn cầu chỉ ghi nhận mức tiêu thụ bình quân khoảng 99 kg/người/năm. Sự chênh lệch này phản ánh tác động của đô thị hóa và sự đa dạng hóa nguồn thực phẩm, khi tỷ lệ dân cư thành thị tại Trung Quốc đã lên tới khoảng 70%.

Xét theo tổng lượng, châu Á tiếp tục là trung tâm của thị trường gạo toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ chiếm khoảng 50% tổng lượng tiêu thụ thế giới, với khối lượng lần lượt đạt 192,8 triệu tấn và 140,3 triệu tấn trong năm 2025.