Không dùng tuyệt chiêu “đại hạ giá” như tại châu Á, đây là cách Nga âm thầm gửi những thùng dầu thô của mình đến tiêu thụ tại châu Âu

Dầu thô từ Nga vẫn tiếp tục chảy vào châu Âu

Phương Tây đã ban hành lệnh cấm vận dầu thô đối với Nga và sẽ có hiệu lực vào tháng 12 tới đây, tuy nhiên dầu của Nga vẫn tiếp tục chảy đến châu Âu thông qua các tuyến hàng hải bí ẩn.

Một phân tích mới đây của Nikkei Asia cho thấy trong sáu tháng kể từ khi Nga xảy ra xung đột với Ukraine, có 41 tàu đã thực hiện chuyển dầu từ tàu sang tàu (ship to ship – STS) ngoài khơi bờ biển Hy Lạp cùng với các tàu chở dầu rời Nga và sau đó đến các cảng châu Âu. Trong khi cùng thời điểm này năm ngoái, những tàu như vậy chỉ có 1.

Liên minh châu Âu và Anh sẽ cấm hoàn toàn nhập khẩu dầu của Nga từ khoảng cuối năm nay, tuy nhiên việc chuyển dầu giữa các tàu trên biển để che giấu nguồn gốc có thể tiếp tục kể cả sau khi lệnh cấm vận dầu có hiệu lực. Một người dân địa phương, ông Thalis Ladakakis cho biết: "Có nguy cơ lớn xảy ra tai nạn khiến dầu chảy ra biển. Khí thải và rác thải từ các tàu chở dầu cũng là một vấn đề, gây rắc rối cho cả ngành thủy sản và du lịch". Người đàn ông 55 tuổi cho biết số lượng tàu chở dầu đã tăng đột biến kể từ khi Nga xảy ra xung đột với Ukraine bắt đầu vào ngày 24/2.

Nghiên cứu của Nikkei đã sử dụng dữ liệu từ công ty dữ liệu Refinitiv của Anh để xem các tàu chở dầu rời các cảng của Nga, bắt đầu từ ngày 24 tháng 2, đã đi đến đâu và những tàu nào đã liên lạc với họ. Cuộc khảo sát bao gồm các vùng biển ngoài khơi bờ biển Địa Trung Hải của Hy Lạp, nơi thường xuyên diễn ra các hoạt động chuyển tàu giữa các tàu. Các tín hiệu của Hệ thống Nhận dạng Tự động (AIS) từ các tàu đã được theo dõi để xác định các tuyến đường của chúng.

Trong sáu tháng tính đến ngày 22 tháng 8, Nikkei xác nhận có 175 vụ chuyển tàu ngoài khơi bờ biển Hy Lạp liên quan đến các tàu chở dầu từ Nga so với chỉ 9 vụ chuyển nhượng như vậy trong cùng kỳ năm ngoái. Dữ liệu của Refinitiv cho thấy Nga đã xuất khẩu 23,86 triệu thùng dầu để vận chuyển từ tàu sang tàu ngoài khơi Hy Lạp. Trong cùng kỳ năm ngoái, 4,34 triệu thùng đã được vận chuyển để chuyển giao tương tự.

Câu hỏi được đặt ra là những chiếc tàu chở dầu đã vận chuyển đi đến đâu sau khi nhận hàng? Nikkei đã theo dõi lộ trình của các con tàu, xác nhận rằng 89 tàu chở dầu đã đến các cảng, trong khi chỉ có ba chuyến tàu như vậy được thực hiện vào năm ngoái. Trong số đó, 41 chiếc đã đến các cảng ở Hy Lạp, Bỉ và các nơi khác ở châu Âu. Cuộc khảo sát đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của vùng biển gần Hy Lạp như một trung tâm vận chuyển dầu giữa Nga và châu Âu.

Khó khăn trong việc truy xuất

EU sẽ cấm hoàn toàn nhập khẩu dầu của Nga bằng đường biển từ tháng 2 năm 2023, trong khi Anh sẽ cấm vận hoàn toàn dầu của Nga vào tháng 12. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, xuất khẩu dầu của Nga sang EU trong tháng 7 đạt 2,8 triệu thùng/ngày, giảm 26% so với tháng 1.

Nikkei cũng phân tích các chuyến hàng dầu đến Anh vào tháng 6. Sử dụng dữ liệu dự thảo và lộ trình của Refinitiv, họ đã phát hiện ra một tàu chở dầu gắn cờ Maltese đã chở dầu ngoài khơi bờ biển Hy Lạp (từ hai tàu chở dầu rời các cảng của Nga) đã đến Immingham, miền đông nước Anh vào ngày 4/6.

Hồ sơ của công ty nghiên cứu năng lượng châu Âu Kpler cho thấy con tàu chở 300.000 thùng dầu do nhà sản xuất dầu quốc doanh Rosneft của Nga sản xuất, sau đó, nhà kinh doanh hàng hóa có trụ sở tại Thụy Sĩ Trafigura đã môi giới dầu và bán nó cho Prax Group, một nhà bán buôn dầu cỡ vừa của Anh.

Việc vận chuyển dầu từ tàu sang tàu đang trở nên khá phổ biến. Điều này sẽ khiến việc xác định dầu đến từ đâu trở nên khó khăn hơn. Bà Julien Mathonniere, chuyên gia kinh tế thị trường dầu mỏ của Energy Intelligence Group, cho biết: "Việc truy xuất của dầu mỏ là điều rất khó khăn, bởi vậy không ai có thể biết được nguồn gốc và dầu Nga vẫn tiếp tục được tiêu thụ trên thị trường.”

Vương quốc Anh và EU sẽ ngừng nhập khẩu dầu của Nga vào tháng 12/2022 và tháng 2/2023, G7 cũng đang có kế hoạch áp giá trần đối với dầu Nga. Do vậy Nga có thể được kỳ vọng sẽ đối phó bằng cách bán dầu giảm giá và tăng xuất khẩu sang châu Á và các nước khác. Phương Tây đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm cắt nguồn tài chính của Nga. Nhưng nếu dầu của Nga tiếp tục chảy, tác dụng của các lệnh trừng phạt sẽ bị hạn chế.

Theo Nikkei Asia