Khai mạc phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, thực hiện Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2022, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan hữu quan xây dựng hồ sơ tài liệu các dự án luật này khá công phu và kỹ lưỡng và đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp này.

Việc xây dựng các dự án luật này nhằm kịp thời thể chế hóa và cụ thể hóa các chủ trương đường lối của Đảng, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, kịp thời khắc phục những bất cập, vướng mắc hiện nay trong thực hiện dân chủ ở xã phường thị trấn, phòng chống bạo lực gia đình và đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng việc sớm đưa vào chương trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện là môt bước thể chế hóa chủ trương về chuyển đổi số, kinh tế số, phấn đấu trong nhiệm kỳ này quy mô nền kinh tế số của nước ta đạt ít nhất 20% GDP.

Trước đó, Quốc hội đã thông qua Luật Thống kê (sửa đổi) có sửa đổi, bổ sung danh mục chỉ tiêu thống kê với nhiều chi tiêu thống kế mới nhằm đo lường kinh tế số. Trong nhiệm vụ xây dựng pháp luật của năm 2022 còn nhiệm vụ rà soát pháp luật về dữ liệu điện tử để có thể đề xuất xây dựng Luật Dữ liệu điện tử (sửa đổi) hoặc Luật Dữ liệu điện tử và kinh tế số. Đây là những bước đi rất cụ thể, khẩn trương để thực hiện công cuộc chuyển đổi số bao gồm xây dựng nền kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số và công dân số.

Đối với các dự án trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 3 gồm Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) và Luật Điện ảnh (sửa đổi). Trước đó, tại kỳ họp thứ 2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra chủ trì phối hợp với cơ quan soạn thảo và cơ quan hữu quan tổng hợp, nghiên cứu ý kiến đại biểu Quốc hội để tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo Luật; đồng thời tổ chức nhiều buổi làm việc, khảo sát thực tế, hội thảo, tọa đàm, lấy ý kiến, chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức các cuộc họp của cơ quan thẩm tra với bộ ngành, cơ quan hữu quan để thống nhất các vấn đề lớn.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh việc tiếp thu, chỉnh lý các dự án Luật cần được tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng trên cơ sở xem xét đầy đủ, đánh giá toàn diện tác động của các chính sách, bám sát và kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan cần tiếp thu ý kiến xác đáng, giải trình thấu đáo thuyết phục, bảo đảm chất lượng hai dự án luật có tính khả thi, chất lượng, thuyết phục cao khi trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 3 tới.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo để nâng cao trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra trong suốt quá trình từ khi dự án luật được trình lần đầu đến khi tiếp thu chỉnh lý đến khi được thông qua. Ngoài ra còn có sự tham gia tích cực của Viện Nghiên cứu lập pháp tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm để lấy ý kiến chuyên gia. Các dự án luật cũng được thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách trước mỗi kỳ họp và trước khi trình Quốc hội thông qua cũng được lấy ý kiến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam là những tổ chức đại diện cho người dân và doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định quy trình làm hết sức kỹ lưỡng, nhiều vòng, nhiều lớp, bên cạnh việc chuẩn bị từ sớm, từ xa, mà còn lắng nghe ý kiến nhiều kênh với tinh thần cẩn trọng, tỉ mỉ, cụ thể để có được sản phẩm pháp luật ban hành đáp ứng yêu cầu chất lượng cả về hình thức và nội dung. Về hình thức là đảm bảo cho hệ thống pháp luật đầy đủ đồng bộ, thống nhất, minh bạch, công khai, ổn định, đời sống pháp luật dài có tính dự báo cao. Về nội dung phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo phát triển đất nước, hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Chủ tịch Quốc hội cho biết, căn cứ vào yêu cầu quản lý, giam giữ, giáo dục, cải tạo và tổ chức lao động, hướng nghiệp cho phạm nhân, trên cở sở đề nghị của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định bổ sung dự thảo Nghị quyết này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022.

Nội dung này đặt ra từ nhiệm kỳ trước, trên cơ sở tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, tiếp tục được nghiên cứu kỹ lưỡng để trình xem xét tại nhiệm kỳ này. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ đây là vấn đề phức tạp, khó, liên quan đến nhiều quy định của pháp luật và các điều ước quốc tế, là chính sách lớn tác động đến quyền con người, quyền công dân. Để bảo đảm chất lượng nội dung trình Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tập trung phân tích, trao đổi làm rõ phạm vi, đối tượng điều chỉnh, phạm vi thời gian, địa điểm, nội dung dự thảo Nghị quyết có bảo đảm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các trại giam trong tổ chức lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân trong giai đoạn hiện nay hay chưa? Có đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thi hành án phạt tù, công tác chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng cho người chấp hành xong án phạt tù trong thời gian tới hay không? Cần có phân tích, đánh giá làm rõ nội dung còn ý kiến, quan điểm khác nhau để lựa chọn được phương án tối ưu trên cơ sở căn cứ khoa học, thực tiễn xác đáng.

Đối với các nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua tại phiên họp lần này gồm: dự án Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; dự thảo Nghị quyết về thời giờ làm thêm trong 1 tháng và trong 1 năm của người lao động

Cho biết đây là hai dự án trình thông qua theo thủ tục rút gọn, để tạo tạo thuận cho việc xem xét tiếp thu, giải trình, chỉnh lý, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sâu sắc, nhiều chiều, bảo đảm cho các nội dung tạo được sự đồng thuận thuyết phục cao trước khi thông qua.

Theo chương trình, các nội dung này sẽ được Ủy ban Thương vụ Quốc hội cho ý kiến tại đợt 1 và xem xét biểu quyết thông qua trong đợt 2 của phiên họp. Vì vậy, mặc dù xem xét thông qua theo quy trình rút gọn tại một phiên họp nhưng thực tế vấn đảm bảo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét một cách kỹ lưỡng.

Về đề nghị của Chính phủ bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phân tích kỹ hồ sơ, tài liệu dự án luật có đủ điều bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hay không?

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nhiệm kỳ khóa XV đã có Kết luật 19 của Bộ Chính trị với 137 nhiệm vụ xây dựng luật, pháp lệnh cụ thể, do đó, các cơ quan cần tuân thủ nguyên tắc, chủ động trong thực hiện, đồng thời linh hoạt, khẩn trương, quyết liệt trong hoàn thiện khung khổ pháp lý.

Về công tác giám sát, tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội lưu ý, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội đã tổ chức thành công phiên chất vấn. Ngoài chất vấn tại kỳ họp, thời gian quan các cơ quan của Quốc hội đã tổ chức giải trình và tới đây tiếp tục đẩy mạnh thực hiện. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cũng với giám sát tối cao những chuyển chuyên biến tích cực trong hoạt động chất vấn đã khẳng định hoạt động giám sát trực tiếp của Quốc hội lan tỏa hành động, sáng tạo đổi mới trong giám sát làm cho hoạt động của Quốc hội bám sát thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng, yêu cầu của cử tri và Nhân dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do dân và vì dân, vì lợi ích chính đáng của Nhân dân.

Tại phiên họp thứ 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành 01 ngày để chất vấn và trả lời chất vấn. Trước đó, căn cứ chương trình kỳ họp, ý kiến kiến nghị cử tri, ý kiến kinh tế - xã hội được đại biểu Quốc hội quan tâm và phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tổ chức xin ý kiến về các nhóm vấn đề chất vấn và quyết định hai nhóm vấn đề chính và người chất vấn, ban hành kế hoạch tổ chức chất vấn tại phiên họp. Theo đó, hai vấn đề chất vấn thuộc lĩnh vực công thương và tài nguyên và môi trường là những vấn đề đang rất thời sự hiện nay.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội nghiên cứu kỹ lưỡng tình hình thực tế, tham khảo ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan; lường trước vấn đề, kỹ lưỡng khách quan, thận trọng, tỉ mỉ lắng nghe nhiều bên để khắc phục những sơ hở nếu có ngày càng hoàn thiện hành lang pháp lý, thực tiễn đặt ra và trong yêu cầu quản lý.

Về giám sát chuyên đề, ghi nhận thời gian qua, các Đoàn giám sát của Quốc hội đã tích cực khẩn trương kỹ lưỡng các chuyên đề giám sát chuyên đề, Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên họp này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét báo cáo kết quả bước đầu của Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”; giám sát chuyên đề “Việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021” và giám sát chuyên đề “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 01/7/2016 đến ngày 01/7/2021”. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ quyết định việc lựa chọn đơn vị, địa phương để tiến hành giám sát thực tế của các chuyên đề giám sát này.

Đến nay, các Đoàn giám sát đã yêu cầu các quan, địa phương gửi báo cáo và tổng hợp ý kiến bước đầu để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 9. Mỗi địa phương có 3 báo cáo của của Ủy ban nhân, Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân độc lập với nhau. Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm buổi làm việc của Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội với các địa phương về công tác quy hoạch, biểu dương đánh giá cao Đoàn đại biểu Quốc hội đã có báo cáo giám sát với ý kiến độc lập, hệ thống, kiến nghị đề xuất cụ thể cho thấy việc phát huy hiệu quả giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân là rất quan trọng. Chủ tịch Quốc hội lưu ý các Đoàn giám sát chuyên đề cần nghiên cứu kỹ các báo cáo này, không thể nghe một chiều. Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đánh giá cao các Trưởng Đoàn giám sát đã có phân công cụ thể trách nhiệm của từng thành viên Đoàn giám sát.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét triển khai giám sát có bảo đảm đúng hướng theo đề cương, kế hoạch đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, chỉ ra những vấn đề hạn chế, bất cập, tiến tới lựa chọn địa bàn, đối tượng giám sát và cách thức tiến hành thế nào để bảo đảm đúng mục đích, yêu cầu vừa điều hòa hoạt động giám sát toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm những vấn đề lớn, vấn đề quan trọng, tránh sự trùng lặp, nâng cao chất lượng giám sát của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trên cơ sở thực tiễn hành động phải thể hiện được sự đổi mới nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động giám sát, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đồng thời, để tiếp tục nâng cao hiệu quả giám sát kết quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, ý kiến kiến nghị của cử tri, tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục xem xét Báo cáo công tác dân nguyện tháng 02/2022.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 ngày 29/11/2013 về điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 38/2004/QH11 đến năm 2020-2021 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo; cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Trên cơ sở tổng kết đánh giá tình hình thực hiện các nghị quyết trên, căn cứ kiến nghị của Chính phủ, Quốc hội sẽ xem xét kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo, cũng như xem xét đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm.

Về xem xét các vấn đề quan trọng, Chủ tịch Quốc hội cho biết, thực hiện Luật Ngân sách nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét việc bổ sung dự toán ngân sách nhà nước vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài (thuộc nhiệm vụ chi thường xuyên) năm 2020; bổ sung dự toán ngân sách nhà nước vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài (nguồn chi thường xuyên) năm 2021.