China Evergrande Group, đúng như cái tên “Hằng Đại” (Evergrande), từng là nhà phát triển bất động sản hàng đầu Trung Quốc. Năm 2009, công ty thực hiện đợt IPO lớn nhất của một doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc tại sàn Hong Kong. Evergrande cũng là tập đoàn có khối nợ lớn nhất toàn cầu trong lĩnh vực địa ốc.
Đặc điểm đó gắn liền với công ty cho đến tận hồi kết của câu chuyện “từ đỉnh cao đến sụp đổ”: Vệc bị hủy niêm yết khỏi Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong mới đây sẽ trở thành một trong những trường hợp lớn nhất về giá trị thị trường và khối lượng trong nhiều năm qua.
Đối với nhà đầu tư, hành trình với Evergrande chẳng có gì là “hoành tráng”. Công ty khởi đầu mạnh mẽ với giá trị vốn hóa 9 tỷ USD cuối năm 2009, tăng gấp hơn 5 lần lên 51 tỷ USD vào năm 2017, nhưng sau đó rơi thẳng đứng. Hiện nay, Evergrande chỉ còn trị giá 282 triệu USD.
Câu chuyện từ “con cưng” của thị trường chứng khoán đến “kẻ bị ruồng bỏ” là bài học cảnh báo về chiến lược mở rộng vô độ dựa vào nợ vay trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Cổ phiếu Evergrande từng đạt đỉnh 31,39 HKD, nhưng khi giao dịch lần cuối cách đây 19 tháng, giá chỉ còn 0,163 HKD.
Việc giao dịch cổ phiếu Evergrande - tập đoàn bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới với hơn 300 tỷ USD nợ phải trả đã bị đình chỉ từ ngày 29/1/2024, sau khi tòa án ra lệnh thanh lý do công ty vỡ nợ và thất bại trong kế hoạch tái cấu trúc. Evergrande chính thức bị hủy niêm yết do không thể nối lại giao dịch trong vòng 18 tháng, theo hồ sơ ngày 12/8.
Động thái này khép lại một chương trong cuộc khủng hoảng bất động sản chưa từng có của Trung Quốc từ năm 2021, dù đây chắc chắn chưa phải là trường hợp cuối cùng, khi ngành vẫn lao đao vì khủng hoảng thanh khoản và nhu cầu yếu ớt. Đầu tháng này, China South City trở thành nhà phát triển bất động sản có nhà nước hậu thuẫn đầu tiên bị tòa Hong Kong ra lệnh thanh lý.
“Evergrande là một trong những ví dụ điển hình về sự sụp đổ của ngành địa ốc Trung Quốc vài năm trước”, Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis nhận định. Ông nói việc hủy niêm yết “mang tính biểu tượng” nhưng vẫn “đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ hoàng kim ngành bất động sản Trung Quốc”.
Chính phủ Trung Quốc những năm qua đã nỗ lực vực dậy ngành từng chiếm tới 1/4 GDP, trong khi người mua nhà vẫn chờ bàn giao căn hộ dang dở, còn chủ nợ hy vọng thu hồi vốn. “Sẽ rất khó để phục hồi tiêu dùng và niềm tin khi túi tiền người dân vẫn trống rỗng”, Oscar Choi, Giám đốc đầu tư tại Oscar and Partners Capital (Hong Kong) bình luận.
Quy trình thanh lý kéo dài hàng thập kỷ
Việc hủy niêm yết diễn ra khi nhiều nhà phát triển khác đang chật vật tránh số phận tương tự bằng cách tìm sự ủng hộ của chủ nợ để tái cấu trúc.
Sự thăng hoa rồi sụp đổ của Evergrande phản chiếu cuộc đời nhà sáng lập Hui Ka Yan. Xuất thân nghèo khó từ một vùng quê, từng làm công nhân luyện thép, Hui vươn lên trở thành một trong những người giàu nhất Trung Quốc. Năm 2009, tại tiệc mừng niêm yết của Evergrande, ông đã nâng ly champagne cùng các tỷ phú Hong Kong như Cheng Yu-tung (sáng lập New World Development) và Joseph Lau (Chinese Estates).
Nhưng đến tháng 3/2023, Hui bị cấm tham gia thị trường chứng khoán vĩnh viễn và bị phạt 47 triệu nhân dân tệ vì cáo buộc gian lận báo cáo tài chính và chậm công bố thông tin. Ông bị giam giữ từ năm ngoái và không còn xuất hiện công khai. Các nhà thanh lý hiện đang đấu tranh pháp lý để phong tỏa tài sản của ông và vợ cũ ở nước ngoài, đồng thời thu hồi 6 tỷ USD cổ tức và thù lao mà ông cùng các lãnh đạo cũ đã nhận.
Giới luật sư dự đoán quy trình thanh lý có thể kéo dài hàng thập kỷ, trong khi tỷ lệ thu hồi cho chủ nợ rất thấp. Tuần trước, các nhà thanh lý thông báo đã thu được 255 triệu USD từ việc bán tài sản ở nước ngoài của Evergrande, bao gồm trái phiếu, thẻ hội viên câu lạc bộ, tranh nghệ thuật và xe hơi. Con số này quá nhỏ so với tổng yêu cầu chủ nợ lên tới 45 tỷ USD.
Niềm hy vọng của những người mua nhà và nhà đầu tư bỏ tiền vào sản phẩm quản lý tài sản của Evergrande cũng dần tắt. “Sau rất nhiều lần đi xem nhà, tôi đã chọn Evergrande vì nghĩ một nhà phát triển lớn như vậy sẽ không bao giờ sụp đổ. Tôi đã sai”, một người dùng Douyin chia sẻ khi vẫn đang chờ căn hộ được bàn giao.
Theo: Reuters
.png "Một quan chức Fed 'dội gáo nước lạnh' vào kỳ vọng cắt giảm lãi suất ngay lập tức của Phố Wall: Vấn đề không chỉ ở tháng 9")
.png "Đồng tiền số lớn thứ 2 thế giới lập kỷ lục 4 năm sau phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell")
.png "Chứng khoán Mỹ tăng dựng đứng, Dow Jones nhảy vọt 900 điểm, xác suất Fed cắt giảm lãi suất tháng tới trên 90% sau phát biểu của ông Powell")
