Trong bối cảnh đàm phán thương mại Mỹ–Trung đang căng thẳng và các biện pháp cấm vận công nghệ siết chặt đối với doanh nghiệp Trung Quốc, ông Ren Zhengfei (Nhậm Chính Phi), nhà sáng lập Huawei, vừa có phát biểu hiếm hoi thừa nhận con chip của hãng vẫn chưa thể sánh kịp đối thủ Mỹ.
"Huawei đã bị phóng đại, chúng tôi chưa mạnh đến thế", nhà sáng lập Ren Zhengfei thừa nhận khi nói rằng con chip của hãng kém hơn các đối thủ Mỹ đến 1 thế hệ phát triển.
Điều này trái ngược với hình ảnh "kẻ thách thức toàn cầu" mà hãng từng miêu tả, đồng thời hé lộ loạt khó khăn tại tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc.

Lời thú nhận này đến sau nhiều năm Huawei liên tiếp tự tin tuyên bố "có thể đọ sức" với Nvidia và Intel - những gã khổng lồ đã thống trị ngành bán dẫn toàn cầu.
Thách thức
Từ khi bị đưa vào danh sách đen của Bộ Thương mại Mỹ năm 2019, Huawei mất quyền tiếp cận dây chuyền sản xuất chip tiên tiến của TSMC và các công cụ thiết kế EDA của Mỹ.
Hệ quả là Huawei mất khả năng tiếp cận các tiến trình sản xuất chip tiên tiến (7 nm và dưới), buộc phải chuyển sang quy trình cũ hơn (14 nm trở lên) hoặc tìm giải pháp thay thế nội địa, trong khi các doanh nghiệp Mỹ đã đẩy mạnh 5 nm, 3 nm và xa hơn nữa.
Dù chip Ascend của Huawei vẫn chạy ổn định cho các tác vụ suy luận (inference), việc huấn luyện các mô hình lớn (LLM) vẫn phụ thuộc nặng nề vào chip Nvidia do sản phẩm chip của Huawei quá tốn năng lượng và khó cân bằng tải.
Bên cạnh khó khăn công nghệ, Huawei còn phải xây dựng lại một hệ sinh thái lập trình viên xung quanh nền tảng CANN – tương tự CUDA của Nvidia. Ông Ren tiết lộ rằng mặc dù đã tổ chức nhiều cuộc thi hackathon, mở rộng tài liệu SDK và mời gọi đối tác trong nước, Huawei vẫn chưa thu hút đủ lực lượng nhân viên lập trình để thực sự cạnh tranh về phần mềm.
Thậm chí hệ sinh thái CANN này dù đã cải thiện nhiều nhưng vẫn chưa được cộng đồng lập trình viên rộng rãi chấp nhận.
Bởi vậy thay vì tập trung vào một chip đơn hiệu năng cao, Huawei ứng dụng kỹ thuật liên kết cụm (cluster computing) qua hệ thống interconnect quang học, tiêu biểu là dòng server CloudMatrix 384 – kết nối 384 bộ xử lý Ascend để bù đắp khoảng cách hiệu năng so với Nvidia.
Bên cạnh đó, công ty đẩy mạnh nghiên cứu "Compound chips" và "Cdvanced packaging", cho phép ghép nhiều phần nhỏ lại với nhau, giảm chi phí sản xuất trên tiến trình lỗi thời nhưng vẫn đạt được băng thông và khả năng mở rộng cần thiết
Mô hình này cho phép bù đắp phần nào hiệu năng thua kém trên từng đơn vị xử lý. Tuy vậy, chính các đơn vị thử nghiệm cũng phải đối mặt với thách thức tản nhiệt khổng lồ và tải trọng máy móc, cho thấy giải pháp này chưa thể thay thế hoàn toàn ưu thế thuần của chip đơn hiệu năng cao.

Tờ Financial Times (FT) cho hay việc Mỹ cấm xuất khẩu chip Nvidia sang Trung Quốc đã giúp Huawei thúc đẩy doanh số Ascend, nhưng phần lớn công ty AI Trung Quốc vẫn dùng chip Nvidia cho việc huấn luyện mô hình lớn.
Những khó khăn này trái ngược hoàn toàn với các tuyên bố mạnh mẽ của Huawei trước đây.
Chỉ vài tháng trước, Huawei vẫn liên tục khoe con số "3.000 đám mây AI" được vận hành bởi Ascend, và khẳng định sẵn sàng phục vụ các tập đoàn tài chính, bán lẻ, y tế ở Trung Quốc. Thậm chí, hãng từng tuyên bố "thế hệ tiếp theo" của Ascend sẽ "chạm ngưỡng 5 nm" vào năm 2025.
Giờ đây, ông Ren phải thừa nhận rằng "chúng tôi chưa mạnh tới vậy" – một cách nhìn thận trọng bất thường đối với người luôn giữ phong thái tự tin.
Hiện Huawei đang phải duy trì ngân sách đầu tư R&D khổng lồ lên tới 180 tỷ Nhân dân tệ mỗi năm (tương đương 25 tỷ USD), trong đó 60 tỷ Nhân dân tệ dồn cho nghiên cứu cơ bản.
Thông qua quỹ đầu tư Hubble, Huawei đã rót vốn vào hơn 60 công ty chip nội địa, từ SMIC (foundry) đến các đơn vị phát triển thiết bị và phần mềm hỗ trợ thiết kế bán dẫn.
Ngoài ra nhà sáng lập Ren Zhengfei cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc có hệ thống điện và lưới điện mạnh, hạ tầng viễn thông tiên tiến, thuận lợi cho phát triển AI.
Dẫu vậy, để bứt phá khỏi tiến trình 14 nm và xây dựng thành công hệ sinh thái cạnh tranh, Huawei cần thêm thời gian.
*Nguồn: FT, BI