HOREA kiến nghị sớm “chuẩn hóa” phòng trọ

Hàng triệu công nhân đang ở nhà trọ không có tiêu chuẩn

Theo đó, HOREA nhận định hiện nay đang có hàng triệu công nhân lao động sinh sống trong hàng trăm ngàn phòng trọ trong cả nước, chỉ số ít có chỗ ở trong các nhà lưu trú công nhân.

Chặng hạn như tại TP. Hồ Chí Minh hiện có 17 khu chế xuất, khu công nghiệp với 1.062 doanh nghiệp, gồm doanh nghiệp trong nước là 653 doanh nghiệp và 409 doanh nghiệp FDI với tổng số lao động là 285.000 người, trong đó lao động ngoại tỉnh (nhập cư) là 185.250 người (tỷ lệ 65%). Lao động làm việc tại các doanh nghiệp vốn Việt Nam là 82.650 người (tỷ lệ 29%), lao động làm việc trong doanh nghiệp FDI là 202.350 người (tỷ lệ 71%). Nếu tính cả các cụm công nghiệp thì còn có thêm 538 doanh nghiệp và khoảng 95.000 công nhân lao động. Như vậy, các khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm công nghiệp có tổng số khoảng 1.600 doanh nghiệp với tổng số công nhân lao động lên đến khoảng 380.000 người.

Tuy nhiên, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HOREA hiện mới chỉ có khoảng 15% công nhân lao động các khu công nghiệp được thuê chỗ ở trong các khu nhà lưu trú công nhân; phần lớn đang thuê phòng trọ của cá nhân, hộ gia đình.

Cũng theo số liệu từ HOREA hiện TP.HCM có khoảng 60.470 công trình nhà trọ do cá nhân, hộ gia đình đầu tư xây dựng cho công nhân, người lao động thuê để ở có thể đáp ứng chỗ ở cho 1.430.067 người.

Đáng chú ý, theo HOREA, đa số các khu nhà trọ dạng “dãy phòng trọ cho thuê” thường lụp xụp, không đảm bảo chất lượng, rất thiếu tiện ích, không đảm bảo an ninh, an toàn, phòng cháy chữa cháy, không chống chịu được dịch bệnh như dịch CoViD-19, do trước đây Thông tư số 08/2014/TT-BXD và Thông tư số 20/2016/TT-BXD quy định chưa thật chặt chẽ tiêu chuẩn xây dựng, thiết kế phòng trọ.

Từ thực tế trên, ông Lê Hoàng Châu cho rằng hiện nay đang thiếu quy định của Bộ Xây dựng về “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, nhất là “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê”.

Cụ thể, tại Thông tư 09/2021/TT-BXD (có hiệu lực từ ngày 01/10/2021, thay thế Thông tư 20/2016/TT-BXD) đã không quy định “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, tại khoản 3 Điều 1 quy định: “3. Tiêu chuẩn thiết kế, điều kiện tối thiểu xây dựng nhà ở xã hội riêng lẻ và việc quản lý chất lượng, khai thác và quản lý sử dụng nhà ở xã hội do các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng thực hiện theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng và pháp luật về quy hoạch”. Nhưng cho đến nay, vẫn chưa có quy định pháp luật về “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, nhất là “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở cho thuê” thuộc các khu phòng trọ, nhà trọ.

Bên cạnh đó, theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 58 Luật Nhà ở 2014 thì “hộ gia đình, cá nhân bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê mua hoặc để bán” phải đáp ứng yêu cầu “nhà ở phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội” và tại điểm c khoản 1 Điều 7 Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định: “c) Việc thiết kế nhà ở xã hội riêng lẻ do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng phải bảo đảm chất lượng xây dựng, phù hợp với quy hoạch và điều kiện tối thiểu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn thiết kế và ban hành quy định về điều kiện tối thiểu xây dựng nhà ở xã hội riêng lẻ”.

Do đó, có thể thấy, hiện nay chúng ta đang thiếu quy định của Bộ Xây dựng về “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, nhất là “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê” để “chuẩn hóa” và nâng cao chất lượng phòng trọ, khu nhà trọ cho thuê do cá nhân, hộ gia đình đầu tư kinh doanh, ông Lê Hoàng Châu nhận định.

Cần sớm “chuẩn hóa”

Theo HOREA, hiện nay với số lượng “phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê” rất lớn trong phạm vi cả nước nên rất cần thiết ban hành quy định về “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, nhất là “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê” để “chuẩn hóa” phòng trọ, góp phần cải thiện điều kiện ở, đảm bảo an ninh, an toàn và phòng chống dịch bệnh (tương tự dịch CoViD-19 vừa qua) cho công nhân, lao động tại các khu nhà trọ do cá nhân, hộ gia đình đầu tư kinh doanh.

Được biết, vừa qua, HOREA đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng đề nghị bổ sung “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê ” vào “Dự thảo TCVN Nhà ở riêng lẻ - Yêu cầu chung về thiết kế”.

Cụ thể, đề nghị bổ sung khoản 3.5.1 Mục 3 “Dự thảo TCVN” theo hướng “Nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh gồm: Nhà ở riêng lẻ, ngoài chức năng để ở còn sử dụng một phần diện tích để kết hợp sản xuất hoặc kinh doanh, cho thuê phòng trọ hoặc nhà ở riêng lẻ chỉ dùng để kinh doanh cho thuê phòng trọ”.

Bên cạnh đó, HOREA cũng kiến nghị bổ sung thêm Mục 5.12a quy định “Diện tích sử dụng tối thiểu của phòng trọ trong nhà ở riêng lẻ dùng để kinh doanh cho thuê” theo hướng quy định “Diện tích sử dụng tối thiểu của phòng trọ trong nhà ở riêng lẻ dùng để kinh doanh cho thuê” trên cơ sở giữ lại một số nội dung của Điều 3 Thông tư 20/2016/TT-BXD với một số nội dung như: diện tích sử dụng phòng ở không được nhỏ hơn 15m2, Diện tích sử dụng bình quân không nhỏ hơn 7,5m2 cho một người; 11. Khu nhà trọ có từ 10 phòng ở trở lên phải có phòng sinh hoạt chung có tối thiểu 1 phương tiện nghe nhìn, kết nối Internet; 12. Khoảng cách tối thiểu giữa hai dãy nhà trọ (hẻm) không được nhỏ hơn 2m,…