Ngày 10/11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Thủ đô sửa đổi. Dự thảo luật gồm 7 chương, 59 điều (tăng 3 chương, 32 điều so với luật 2012).
Điểm mới của Luật Thủ đô sửa đổi đó là dự kiến thời gian tới Hà Nội có thêm 2 thành phố mới, trong đó TP phía Bắc thuộc vùng Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn và TP phía Tây thuộc vùng Hòa Lạc, Xuân Mai. Trong đó TP phía Bắc rộng khoảng 633km2, dân số 3,25 triệu người; TP phía Tây rộng 251km2, dân số khoảng 1,2 triệu người.
Với thành phố phía Bắc, Hà Nội định hướng chức năng đô thị dịch vụ, hội nhập quốc tế gắn với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, hành lang kinh tế quốc gia gắn với trục động lực phát triển Nhật Tân – Nội Bài; tính chất, chức năng chính là đô thị thông minh.
Với thành phố phía Tây, có phạm vi nghiên cứu bao gồm đô thị Hòa Lạc và đô thị Xuân Mai, nghiên cứu phát triển mở rộng ra đến sông Tích, sông Bùi. Hà Nội định hướng đô thị Hòa Lạc là trung tâm đầu não về khoa học kỹ thuật công nghệ cao, trung tâm giáo dục đào tạo chất lượng cao. Đô thị Xuân Mai là trung tâm giáo dục, nghiên cứu và các dịch vụ hỗ trợ giáo dục.
Theo dự thảo luật, mô hình tổ chức 2 thành phố mới của Thủ đô sẽ có những đặc thù so với chính quyền quận, huyện, thị xã như tăng số lượng Phó Chủ tịch HĐND, UBND và đại biểu HĐND chuyên trách, bổ sung Ban Đô thị. Ủy ban Pháp luật cho rằng, việc đề xuất tăng số lượng đại biểu HĐND TP Hà Nội từ 95 lên 125 người là cần thiết nhằm củng cố, nâng cao năng lực của HĐND, bảo đảm khả năng đảm đương thêm các nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền.
Trong các quy định về phân cấp, phân quyền, dự thảo Luật đẩy mạnh phân quyền cho chính quyền thành phố trong việc quyết định một số nội dung thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy. Đây là bước đột phá quan trọng, tạo tiền đề, cơ sở để thành phố có thể chủ động hoàn thiện bộ máy tổ chức và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để bảo đảm thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù được giao trong dự thảo Luật.
Dự thảo Luật quy định phân quyền cho HĐND thành phố quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn đặc thù; thành phố Hà Nội được tăng thêm biên chế từ nguồn biên chế dự phòng và giao HĐND thành phố đề xuất cơ quan có thẩm quyền quyết định cụ thể về số lượng biên chế tăng thêm; cho phép UBND, Chủ tịch UBND thành phố phân cấp, ủy quyền cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, huyện hoặc cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập…
Theo dự thảo Luật Thủ đô, chính quyền thành phố mới chỉ được giao thêm một số thẩm quyền trong tổ chức bộ máy và quyết định đầu tư mà chưa có sự khác biệt gì nhiều so với chính quyền ở quận, thị xã trong nhiều lĩnh vực khác.