Hài hòa lợi ích các bên trên thị trường bảo hiểm

Trước đó, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi).

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) quy định về tổ chức và hoạt động kinh doanh bảo hiểm; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm; quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Luật này không áp dụng đối với bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tiền gửi và các loại bảo hiểm khác do Nhà nước thực hiện không mang tính kinh doanh.

Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV có ý kiến cho rằng không cần thiết quy định nguyên tắc áp dụng hợp đồng bảo hiểm hàng hải tại Luật Kinh doanh bảo hiểm mà áp dụng chung theo Bộ luật Dân sự, chỉ quy định những vấn đề đặc thù cụ thể phải áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, Bộ luật Dân sự năm 2015 đã bỏ Chương quy định về hợp đồng bảo hiểm và chỉ quy định chung về hợp đồng. Do đó, để xác định rõ thứ tự ưu tiên áp dụng luật và bao quát được toàn bộ quy định về hợp đồng bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm hàng hải, cần thiết phải quy định nguyên tắc áp dụng luật tại Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Theo đó, hợp đồng bảo hiểm hàng hải được áp dụng theo quy định của Bộ luật Hàng hải Việt Nam; đối với những vấn đề mà Bộ luật Hàng hải không quy định thì áp dụng theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Những vấn đề liên quan đến hợp đồng bảo hiểm không quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm thì được áp dụng theo quy định của Bộ luật Dân sự để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Về hợp đồng bảo hiểm, một số ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát và làm rõ các quy định về hợp đồng bảo hiểm để bảo đảm vừa phù hợp với các nguyên tắc chung về hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự, vừa bảo đảm tính đặc thù của hoạt động kinh doanh bảo hiểm trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

Theo góp ý của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Hợp đồng bảo hiểm là một chế định quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Do đó, dự thảo Luật đã chỉnh sửa, bổ sung và quy định rõ một số nội dung tại Chương này như: Bổ sung quy định về hợp đồng bảo hiểm vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự; sửa đổi quy định về quyền lợi có thể được bảo hiểm; hậu quả pháp lý của việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm…

Về công khai thông tin bất thường, có ý kiến đề nghị không công khai thông tin về quyết định của Đại hội đồng cổ đông bất thường; thông tin về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm; bản án tòa án và quyết định khởi tố người quản lý của Công ty quy định tại Điều 103 của dự thảo Luật.

Ông Vũ Hồng Thanh cho hay, dự thảo Luật đã chỉnh sửa theo hướng: Bỏ quy định về việc công khai thông tin quyết định của Đại hội đồng cổ đông bất thường do liên quan đến bí mật kinh doanh của doanh nghiệp; sửa đổi theo hướng chỉ công khai các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án được công bố trên cổng thông tin điện tử của Tòa án liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài;...

Về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong hoạt động đại lý bảo hiểm, dự thảo Luật được thiết kế theo hướng quy định rõ các khoản mà đại lý bảo hiểm (bao gồm cả đại lý bảo hiểm nhân thọ và đại lý bảo hiểm phi nhân thọ) có thể được nhận và các khoản này được quy định rõ tại hợp đồng đại lý bảo hiểm để công khai, minh bạch nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho cả đại lý bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định mức trần tối đa các khoản chi liên quan đến hoa hồng đại lý bảo hiểm, thưởng, hỗ trợ đại lý bảo hiểm và các quyền, lợi ích hợp pháp khác, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp bảo hiểm để lôi kéo đại lý bảo hiểm.

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là dự luật khó, phức tạp; trong quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án luật cần hết sức quan tâm đến việc bảo đảm tính công khai, minh bạch của hoạt động bảo hiểm, thị trường bảo hiểm.

Đồng thời, cần tiếp tục rà soát các chương, điều để dự án luật logic và hợp lý hơn. Bên cạnh đó, cần hết sức chú ý, quan tâm rà soát, làm rõ các loại hình bảo hiểm, thực hiện nhất quán các tiêu chí trong phân loại các loại hình bảo hiểm.

Cần bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của nhà nước, nhà cung cấp dịch vụ bảo hiểm, người thụ hưởng bảo hiểm…