Sữa từ lâu được coi là nguồn dinh dưỡng quan trọng, giàu canxi và cần thiết cho một chế độ ăn cân bằng. Tuy nhiên, tại Ấn Độ, chính loại thực phẩm thiết yếu này lại đang bị làm giả bằng hóa chất độc hại, gây lo ngại lớn cho sức khỏe cộng đồng.
Mới đây, một cuộc đột kích của Cơ quan Tiêu chuẩn và An toàn Thực phẩm Ấn Độ (FSSAI) tại bang Uttar Pradesh đã phát hiện và thu giữ 500 lít sữa giả cùng 1 lít hóa chất. Vụ việc đã phanh phui đường dây sản xuất sữa giả tinh vi do một doanh nhân địa phương điều hành.
Theo cơ quan chức năng, đối tượng bị bắt giữ là Ajay Agarwal, chủ sở hữu một công ty thương mại tại Bulandshahr, Uttar Pradesh. Người này bị cáo buộc đã trộn hóa chất, chất tạo ngọt và hương liệu nhân tạo để sản xuất sữa và phô mai tổng hợp, rồi bán ra thị trường trong suốt 20 năm.
Điều đáng lo ngại là chỉ với 5 ml hóa chất, Agarwal có thể tạo ra tới 2 lít sữa giả. Nhờ bổ sung hương liệu và màu sắc, sản phẩm giả mạo này gần như không thể phân biệt được với sữa thật bằng mắt thường hay mùi vị.
Trong cuộc kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều loại hóa chất, gồm: kali hydroxit (KOH) – một hợp chất kiềm mạnh có tính ăn mòn cao, bột whey, sorbitol, bột sữa permeate và mỡ đậu nành tinh chế. Ngoài ra, một lượng chất tạo ngọt nhân tạo đã hết hạn sử dụng từ hai năm trước cũng bị thu giữ.

Các chuyên gia cảnh báo, kali hydroxit nếu nuốt phải có thể gây bỏng miệng, cổ họng, dạ dày, thậm chí dẫn đến tổn thương mô nghiêm trọng. Chất này cũng gây nguy hiểm nếu tiếp xúc trực tiếp với da hoặc hít phải. Trong khi đó, sorbitol, mặc dù vốn có trong trái cây và được dùng trong thực phẩm, nhưng nếu lạm dụng sẽ gây đầy hơi, khó tiêu và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa.
Trước tình trạng sữa giả lan tràn, FSSAI đã đưa ra các hướng dẫn đơn giản để người dân có thể kiểm tra chất lượng sữa ngay tại nhà. Một trong những cách phổ biến là kiểm tra tinh bột bị pha tạp: đun sôi 2–3 ml sữa, để nguội rồi nhỏ vài giọt dung dịch iốt. Nếu sữa nguyên chất, màu sắc sẽ không thay đổi hoặc chỉ hơi ngả vàng; ngược lại, nếu chuyển sang màu xanh, điều đó cho thấy sữa đã bị pha tinh bột.
Vụ việc tại Uttar Pradesh một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng làm giả thực phẩm tại Ấn Độ. Sữa – vốn được coi là sản phẩm thiết yếu trong bữa ăn hàng ngày – lại bị biến thành mối đe dọa tiềm ẩn cho sức khỏe cộng đồng. Các chuyên gia khuyến nghị người dân nên thận trọng khi lựa chọn sản phẩm, đồng thời áp dụng những biện pháp kiểm tra cơ bản để bảo vệ bản thân và gia đình.