Đề xuất xây dựng bảng giá đất chi tiết đến từng thửa

Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến về Dự thảo Thông tư quy định chi tiết về xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn.

Theo đó, giá đất chi tiết đến từng thửa được xác định trên cơ sở đánh giá điều kiện đặc tính và xác định vùng giá trị thửa đất. Trong đó, đặc tính thửa đất được nhà chức trách đánh giá dựa vào mục đích sử dụng, vị trí, giao thông, điều kiện về cấp điện, thoát nước, quy hoạch xây dựng và hiện trạng môi trường, an ninh.

Đối với các vùng giá trị xác định dựa vào ranh giới quanh thửa đất, cũng như khoảng cách đến trung tâm hành chính, chợ, bệnh viện, trường học, khu vui chơi giải trí.

Sau khi thu thập các thông tin nói trên, cơ quan quản lý sẽ chọn thửa đất chuẩn, lập bảng so sánh để xác định, phân tích giá thửa đất trong vùng giá trị, cũng như chênh lệch với các thửa liền kề cùng mục đích sử dụng.

Bên cạnh đó, theo Dự thảo, cơ quan chức năng cũng sẽ khảo sát, lấy ý kiến người dân, giới chuyên môn về kết quả định giá này với lô đất tương tự đã giao dịch hoặc trúng đấu giá trên thị trường trong vòng 24 tháng. Việc này nhằm đưa ra giá chi tiết tới từng thửa đất một cách phù hợp, chính xác nhất.

Hiện tại, giá trong bảng giá đất của các địa phương được xác định theo vị trí tuyến đường như tại quận Ba Đình (Hà Nội), giá đất trên đường Đào Tấn là 69,6 triệu; 34,8 triệu; 27,84 triệu và 24,36 triệu đồng mỗi m2 tương ứng với các vị trí lần lượt từ 1 đến 4.

Bảng giá đất được áp dụng khi tính lệ phí, tiền sử dụng và thuê đất, theo Luật Đất đai 2024. Đây cũng là căn cứ xác định giá khởi điểm đấu giá và thuế thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Theo Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất - cơ quan soạn thảo thông tư, tháng 6/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 71 về giá đất. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm quy định chi tiết về xây dựng, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất đến từng thửa. Tuy nhiên, theo cơ quan này, hiện chưa có quy định cụ thể về bảng giá đất đến từng thửa, nên theo cơ quan soạn thảo, việc ban hành thông tư trên là cần thiết. Việc này cũng nhằm phù hợp với Luật Đất đai 2024, thực tiễn quản lý đất đai.

Bảng giá đất mới có thể đẩy giá nhà lên 15-20%

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, bảng giá đất mới sẽ sát thị trường nên làm tăng chi phí đầu tư xây dựng, đẩy giá nhà tăng 15-20%.

Một trong những điểm quan trọng nhất của Luật Đất đai 2024 là bỏ khung giá đất cũ. Thay vào đó, bảng giá đất được xác định "sát với thị trường" căn cứ trên mục đích, thời hạn sử dụng đất, thông tin đầu vào, các yếu tố khác ảnh hưởng... Đây là căn cứ để tính tiền sử dụng, thuê, thuế sử dụng đất, thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tính lệ phí quản lý, tiền phạt, bồi thường khi vi phạm trong lĩnh vực đất đai và giá khởi điểm để đấu giá.

Trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng cho biết, theo tính toán, chi phí sử dụng đất của các dự án bất động sản sẽ tăng lên khá nhiều khi áp dụng giá đất năm 2024.

Bởi bảng giá đất mới, vì sát thị trường sẽ làm tăng chi phí liên quan đến đất đai như giải phóng mặt bằng, đền bù thu hồi đất, thuế phí liên quan đến đất... Trong khi tiền sử dụng đất thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí của dự án nhà ở, dao động 7-20% với dự án chung cư cao tầng và 25-50% với dự án biệt thự, liền kề. Mức này giữa các dự án có sự khác nhau do phụ thuộc vị trí, điều kiện thuận lợi của hạ tầng kỹ thuật. Còn chi phí bồi thường tài sản trên đất thường chiếm tỷ trọng không đáng kể, khoảng 2%, trong chi phí đầu tư xây dựng.

"Bảng giá đất sẽ có tác động dây chuyền, kích hoạt mặt bằng giá bất động sản, nhà ở tăng lên 15-20% so với trước", Bộ Xây dựng cho hay.

Ngoài chi phí liên quan đến đất, giá thành của sản phẩm trong dự án bất động sản còn được cấu thành từ chi phí đầu tư xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội - tiện ích, chi phí vốn vay, bán hàng, thuế...

Đa số các chi phí này được Bộ Xây dựng đánh giá "ít biến động", thậm chí chi phí vốn vay có xu hướng giảm theo mặt bằng lãi suất đã giảm chung. Do đó, các chi phí này không phải yếu tố làm thay đổi giá nhà ở thời gian qua.

Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường theo dõi tình hình ban hành bảng giá đất mới của các địa phương, có giải pháp hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến mặt bằng giá nhà ở và cung cầu thị trường.

Bộ cũng đề nghị các doanh nghiệp bất động sản giảm giá thành sản phẩm bằng cách rà soát tiết giảm chi phí, áp dụng công nghệ hiện đại trong xây dựng, đồng thời đẩy mạnh đầu tư dự án nhà xã hội, cải tạo chung cư cũ... phù hợp với đại đa số người dân.

Thời gian qua, liên tiếp các địa phương đã ban hành bảng giá đất mới hoặc bảng giá dự kiến, với mức điều chỉnh cao hơn trước đây. Theo đó, bảng giá đất mới tại tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu tăng 20-30% so với cũ, với mức thấp nhất là 513.000 đồng, cao nhất 78 triệu đồng mỗi m2. Hay tại Hải Dương, giá đất theo bảng giá mới cũng cao gấp 2,5 lần bảng giá cũ.

Cuối tháng 7, TP. HCM cũng đưa ra dự thảo bảng giá đất điều chỉnh, trong đó giá đất tại nhiều địa bàn có xu hướng tăng trung bình 5-10 lần, một số địa phương thuộc khu vực ngoại thành và vùng ven dự kiến điều chỉnh từ 15-50 lần so với hiện tại (chưa nhân hệ số K điều chỉnh giá đất 3,5 lần).

Tuy nhiên, sau đó, khi tiếp thu các kiến nghị của người dân, doanh nghiệp và Hiệp hội, TP. HCM đã hoãn, chưa áp dụng bảng giá đất điều chỉnh nói trên để nhắc kỹ lưỡng các yếu tố.