Abbas Ali – một người bán rau tại New Delhi, bắt đầu chấp nhận thanh toán kỹ thuật số vào năm 2021. Nhưng mỗi khi khách hàng thanh toán trực tuyến, người đàn ông không biết đọc, không biết viết này lại phải gọi cho con trai của mình để xác nhận rằng khoản thanh toán đã được chấp nhận.
Với khách hàng của ông, một số người sẽ mất kiên nhẫn. Ali sẽ phải dành nhiều thời gian hơn để tương tác với khách so với khi chỉ nhận thanh toán bằng tiền mặt. Sau này, một nhà cung cấp đề nghị ông đăng ký một chiếc “hộp âm thanh” - một thiết bị kết nối Internet để đọc các thông báo xác nhận thanh toán.
“Trước đây, tôi phải đợi 5-10 phút sau mỗi giao dịch để được xác nhận”, Ali nói với Rest of World. “Giờ đây, tôi có thể tập trung vào các khách hàng khác trong khi thanh toán đang được thực hiện. Tôi đã dùng 2 hộp âm thanh – một từ Paytm và một từ PhonePe”, ông nói.
“Hộp âm thanh” – được giới thiệu lần đầu bởi công ty fintech lớn nhất Ấn Độ là Paytm vào năm 2019 đã gây tiếng vang lớn đối với các doanh nghiệp nhỏ của Ấn Độ. Các cửa hàng nhỏ lẻ - được gọi là kiranas – và những người bán hàng rong ở khu vực lân cận đã bắt đầu quan tâm đến những thiết bị này. Về cơ bản, đây là một chiếc loa thông minh đi kèm với thẻ SIM tích hợp. Hầu hết chúng có thể đọc to thông báo xác nhận thanh toán bằng tiếng Anh hoặc một số ngôn ngữ của Ấn Độ như tiếng Hindi, tiếng Tamil, Telugu, Bengali và Punjabi.
Tại các thành phố và thị trấn của Ấn Độ, hộp âm thanh giờ đây có thể được nhìn thấy ở nhiều cơ sở kinh doanh khác nhau – từ kirana và các cửa hàng quần áo đến sản xuất xe đẩy hay cửa hàng bán thuốc lá.
Thanh toán trực tuyến đã phát triển mạnh ở Ấn Độ những năm gần đây khi chính phủ cho phép người dùng thực hiện chuyển khoản trực tiếp bằng điện thoại di động. Khối lượng giao dịch trực tuyến đã tăng lên từ 20 triệu năm 2017 lên 60 tỷ vào quý III của năm tài chính 2023, theo dữ liệu từ Tập đoàn Thanh toán Quốc gia Ấn Độ. Cũng trong giai đoạn này, giá trị giao dịch tăng từ hơn 121 triệu USD lên hơn 1,2 nghìn tỷ USD.
Cũng do đó, phát hành loại hộp âm thanh đặc biệt này mang đến nguồn thu béo bở cho các công ty tham gia. Người phát ngôn của Paytm nói trong quý III của năm tài chính 2023, tổng doanh thu từ đăng ký hộp âm thanh đã chạm mốc 150 triệu USD. Công ty có 6,8 triệu thiết bị được triển khai trên toàn quốc. Paytm đã liên kết với một nhà sản xuất nội địa để sản xuất phần cứng và cập nhật phần mềm cho loại hộp âm thanh của mình.
Thành công của hộp âm thanh từ Paytm đã thúc đẩy các công ty fintech khác tung ra các phiên bản của riêng họ. BharatPe là công ty đầu tiên cạnh tranh với Paytm khi ra mắt hộp âm thanh có tên BharatPe vào tháng 6/2022. PhonePe theo sau với Smart Speaker. Công ty này đã triển khai 2,2 triệu thiết bị ở Ấn Độ. Một số ngân hàng ở Ấn Độ như IndusInd Bank và AU Small Finace Bank cũng tung ra các thiết bị tương tự.
Sajith Pai thuộc công ty đầu tư mạo hiểm Blume Ventures tin rằng thành công của thiết bị này nằm ở khả năng giải quyết 1 vấn đề quan trọng. “Xác nhận tiền đã được chuyển thành công là một vấn đề lâu năm với các nhà cung cấp. Nhiều người dùng điện thoại phổ thông với lượng SMS giới hạn. Do đó, xác nhận thanh toán có thể không đến theo thời gian thực do hộp thư đến SMS đã đầy. Hộp âm thanh giải quyết được vấn đề này” Pai nói với Rest of World.
Mặc dù Paytm là công ty dẫn đầu thị trường này, sự cạnh tranh ngày càng tăng buộc họ phải cắt giảm một nửa phí hàng tháng. Ali ban đầu phải trả 300 rupee (3.6 USD) để sử dụng hộp âm thanh của Paytm vào năm 2021, thêm phí sử dụng dịch vụ là 125 rupee (1,5 USD) mỗi tháng. Sau khi PhonePe ra mắt Smart Speaker với phí thiết lập bằng 0 và khoản thanh toán hàng tháng chỉ 1 rupee (trong giai đoạn ưu đãi), Paytm đã giảm phí dịch vụ xuống còn 78 rupee (khoảng 1 USD). Ali đang sử dụng 2 dịch vụ khác nhau. “Nếu 1 thiết bị không hoạt động do sự cố kỹ thuật, khách hàng của tôi có thể thanh toán trên thiết bị còn lại” ông nói.
Hộp âm thanh giúp các công ty fintech bán chéo các dịch vụ tài chính khác cho các chủ cửa hàng.
Balwant Singh, 32 tuổi, điều hành một cửa hàng tạp hóa ở New Delhi cùng mẹ. Anh đăng ký mua một hộp âm thanh Paytm vào năm 2020. 6 tháng sau khi đăng ký, Singh nhận được khoản vay ngay lập tức trị giá khoảng 3.600 USD từ Paytm. Anh sử dụng tiền đó để nhập thêm hàng. “Tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc vay tiền vì nó liên quan rất nhiều đến thủ tục giấy tờ và có thể mất hàng tháng để xử lý. Giờ đây, tôi nhận tiền ngay lập tức”, anh nói. Sau khi trả hết, Singh vay 1 khoản khác trị giá khoảng 6.000 USD.
Người phát ngôn của Paytm nói rằng hộp âm thanh giúp công ty mở rộng phân phối các khoản vay. Hơn 84% giá trị các khoản vay trong tháng 3/2023 là cho những người sử dụng thiết bị thanh toán Paytm. Ngoài ra, 45% số tiền giải ngân là khoản vay cho những người đã vay trước đó.
Công ty cũng mong đợi cơ hội tăng trưởng đáng kể trong thị trường tín dụng nhỏ các năm tới. Với việc triển khai 900.000-1 triệu thiết bị mối quý, chúng tôi đang tạo ra sức hút bền vững cho các khoản vay.