Cửa vào Mỹ, châu Âu thu hẹp, doanh nghiệp Trung Quốc tiến thẳng tới nền kinh tế 200 triệu dân với phương châm ‘chiếm lĩnh thị trường trước, kiếm lời sau’

Trước cạnh tranh khốc liệt trong nước và căng thẳng thương mại ngày càng tăng với Mỹ và châu Âu, nhiều doanh nghiệp công nghệ và thương mại điện tử lớn của Trung Quốc đang chuyển hướng chiến lược sang các thị trường mới nổi. Trong đó, Brazil nổi lên như “miếng bánh” hấp dẫn bậc nhất.

Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc giảm tốc, đặc biệt sau đợt suy thoái kéo dài của thị trường bất động sản khiến người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu. Cùng lúc đó, các biện pháp hạn chế thương mại và thuế quan từ Mỹ và EU khiến xuất khẩu sang hai thị trường chủ lực này ngày càng tốn kém và khó khăn.

“Doanh nghiệp Trung Quốc đang khó tăng trưởng trong nước, vì thế mở rộng ra nước ngoài là lựa chọn tất yếu để duy trì đà tăng”, ông Vey-Sern Ling, chuyên gia tại ngân hàng Union Bancaire Privée, nhận định.

Miền đất hứa cho các "đại gia công nghệ" Trung Quốc

Với dân số hơn 200 triệu người, nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh đang thu hút làn sóng đầu tư mới từ các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.

Trong tháng 5, Meituan, nền tảng giao đồ ăn lớn nhất Trung Quốc, công bố kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD để mở rộng hoạt động tại Brazil. Mixue, chuỗi đồ uống lớn hơn cả McDonald’s về số lượng cửa hàng, cũng tuyên bố tuyển dụng hàng ngàn nhân sự tại đây. TikTok Shop đã chính thức có mặt tại Brazil bất chấp các lo ngại về mối liên hệ với công ty mẹ Trung Quốc.

“Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Brazil đang tốt đẹp. Các doanh nghiệp Trung Quốc kỳ vọng điều đó sẽ kéo dài”, ông Jianggan Li, CEO hãng tư vấn Momentum Works nhận định.

Số liệu thương mại cho thấy tổng kim ngạch thương mại giữa 2 nước đã tăng gấp đôi trong vòng một thập kỷ. Trong tháng 5, Trung Quốc cam kết đầu tư 4,7 tỷ USD vào Brazil, bao gồm lĩnh vực khai khoáng, năng lượng tái tạo và sản xuất ô tô.

Meituan từng khiến đối thủ Deliveroo phải rút khỏi thị trường Hong Kong chỉ sau chưa đầy 2 năm bằng cách chấp nhận lỗ để giảm giá sâu nhằm thu hút người dùng. Chiến thuật này cũng đang được triển khai tại Ả Rập Xê Út và sắp tới có thể sẽ tái diễn tại Brazil.

“Kiếm lời không phải ưu tiên hàng đầu của các công ty Trung Quốc khi tiến ra nước ngoài. Họ muốn chiếm lĩnh thị trường trước”, ông Heatherm Huang, đồng sáng lập Measurable A.I. nhận định.

Không chỉ Meituan, nhiều ông lớn Trung Quốc đã hiện diện tại Brazil.

Shein, gã khổng lồ thời trang nhanh, đã xây 3 kho hàng gần São Paulo. Didi – từng đánh bật Uber khỏi Trung Quốc – hiện là một trong những nền tảng gọi xe lớn nhất Brazil sau khi mua lại startup 99 từ năm 2018. Sàn thương mại điện tử Temu bắt đầu hoạt động Brazil từ năm 2024, nổi bật với các chương trình giảm giá lên tới 70%.

Tuy nhiên, các công ty này cũng đang đối mặt với rào cản thuế. Brazil hiện đánh thuế 20% đối với hàng hóa có giá trị dưới 50 USD. Mức này thấp hơn mức 50–100% tại Mỹ nhưng vẫn là thách thức với mô hình kinh doanh “giá siêu rẻ”.

Tại Trung Quốc, Meituan và các nền tảng khác từng bị chỉ trích về mức độ bóc lột tài xế giao hàng, khiến chính quyền phải ban hành loạt quy định bảo vệ người lao động. Các chuyên gia cho rằng mô hình này có thể vấp phải phản ứng tương tự tại Brazil, nơi vấn đề lao động cũng nhạy cảm không kém.

Đối mặt với tăng trưởng trì trệ, quy định siết chặt và người tiêu dùng thắt lưng buộc bụng tại Trung Quốc, các công ty công nghệ Trung Quốc đang đặt cược lớn vào Brazil – một thị trường trẻ, đông dân và tương đối cởi mở.

Tuy nhiên, mô hình “chiếm lĩnh trước – kiếm lời sau” vốn hiệu quả trong nước chưa chắc sẽ phát huy tối đa ở nơi có quy định nghiêm ngặt hơn, cạnh tranh nội địa lớn và người tiêu dùng không dễ bị “dụ” bởi chiêu trò giảm giá liên tục.

Tham khảo: NYT