CPI năm 2023 tăng 3,25%, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra

Chi phí giáo dục, nhà ở và vật liệu xây dựng tăng cao trong năm 2023

Sáng 29/12, Tổng cục Thống kê đã công bố số liệu thống kê kinh tế - xã hội quý IV và năm 2023. Theo đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân quý IV và cả năm 2023 tăng lần lượt 3,54% và 3,25% so với cùng kỳ năm 2022, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.

Cơ quan thống kê cho biết, nguyên nhân khiến CPI tháng 12 tăng do một số địa phương thực hiện tăng giá dịch vụ y tế, tăng học phí, giá điện sinh hoạt và giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu là những nguyên nhân chính làm CPI tháng 12 tăng 0,12% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, CPI tháng 12 tăng 3,58%.

Về mức tăng 3,25% với CPI bình quân năm 2023 so với năm 2022, Tổng cục Thống kê cho rằng nguyên nhân đến từ chỉ số giá tại các nhóm ngành tăng cao như nhóm giáo dục tăng 7,44% (tác động làm CPI chung tăng 0,46 điểm phần trăm) do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP; chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,58% (tác động làm CPI chung tăng 1,24 điểm phần trăm), do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao; chỉ số giá nhóm lương thực tăng 6,85% (tác động làm CPI chung tăng 0,25 điểm phần trăm)…

Ngoài ra, chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt năm nay tăng 4,86% (tác động làm CPI chung tăng 0,16 điểm phần trăm) do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng với từ ngày 4/5 và ngày 9/11, Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân; Chỉ số giá nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 3,29% (tác động làm CPI chung tăng 0,09 điểm phần trăm); Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 1,23%; chỉ số giá nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 4,65% (tác động làm CPI tăng 0,16 điểm phần trăm).

Trong năm, chỉ số CPI mặc dù tăng nhưng cũng được kiềm chế bởi một số yếu tố như chỉ số giá nhóm xăng dầu trong nước năm 2023 giảm 11,02% bởi biến động của giá thế giới, góp phần khiến CPI chung giảm 0,4 điểm phần trăm; dầu hỏa giảm 10,02%. Chỉ số giá nhóm gas giảm 6,94% so với năm 2022, làm CPI chung giảm 0,1 điểm phần trăm. Chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,81% so với năm trước do giá điện thoại di động thế hệ cũ giảm.

Lạm phát cơ bản tăng 4,16% so với năm 2022

Tổng cục Thống kê cũng cho biết, lạm phát cơ bản tháng 12/2023 tăng 0,17% so với tháng trước, tăng 2,98% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,16% so với năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,25%).

Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước năm 2023 giảm 11,02% so với năm trước, giá gas giảm 6,94% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Tính đến ngày 25/12/2023, bình quân giá vàng thế giới ở mức 2.040,77 USD/ounce, tăng 2,93% so với tháng 11/2023 do FED quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5% và dự kiến có ba đợt giảm lãi suất trong năm 2024.

Bên cạnh đó, những khó khăn đến từ thị trường chứng khoán cùng nhu cầu dự trữ vàng của các ngân hàng Trung ương và khu vực châu Á trong dịp cuối năm là những nguyên nhân tác động đến giá vàng trên thế giới. Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 12/2023 tăng 3,98% so với tháng trước; tăng 13,13% so với cùng kỳ năm trước; bình quân năm 2023 tăng 4,16%.

Trên thế giới, giá USD có xu hướng giảm khi triển vọng kinh tế toàn cầu đang suy yếu. Tính đến ngày 25/12/2023, chỉ số USD trên thị trường quốc tế đạt mức 102,94 điểm, giảm 2,02% so với tháng trước.

Trong nước, giá USD bình quân trên thị trường tự do quanh mức 24.426 VND/USD. Chỉ số giá USD tháng 12/2023 giảm 0,56% so với tháng trước; tăng 1,04% so với cùng kỳ năm trước; bình quân năm 2023 tăng 1,86%.