Cơn đau đầu của Mexico: Thuế quan đang 'giết chết' các chủ doanh nghiệp nhỏ lẻ, sinh kế hàng triệu cửa hàng gặp nguy hiểm

Trong nhiều năm, nỗi lo lớn nhất của Lucía với tư cách người bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử Shein là phải giữ một lượng nhất định quần áo chưa bán được tại nhà riêng ở thành phố Mexico. Bây giờ, căng thẳng của cô còn xoay quanh khoản thuế mới khổng lồ - thứ khiến biên lợi nhuận vốn đã mỏng manh càng trở nên ít ỏi. 

“Sự thật là hầu hết những người bán hàng như chúng tôi đều không phải trả thuế”, Lucía, 38 tuổi, nói với Rest of World. Trong khi Lucía không tăng giá, những người bán lại khác đã tăng giá từ 15% đến 20% để bù đắp chi phí. 

Vào tháng 12, chính phủ Mexico công bố mức thuế 19% đối với tất cả các sản phẩm nhập khẩu từ các quốc gia mà Mexico không có thỏa thuận thương mại, bao gồm Trung Quốc. Các công ty như Shein, Temu và Alibaba — cho đến nay vẫn có thể bán hàng giá rẻ trên nền tảng — hiện đang phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất địa phương. Nhiều khách hàng đã rời đi vì không muốn mua hàng giá cao. 

Sinh kế của khoảng 3,1 triệu người bán hàng từ các nền tảng đang gặp nguy hiểm. Nhiều người trong số họ là phụ nữ trung niên, thuộc tầng lớp lao động. Hầu hết đều không đăng ký với cơ quan thuế và không phải trả thuế.

“Những chủ kinh doanh nhỏ hiện sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh về giá với các nền tảng thương mại điện tử và cửa hàng truyền thống”, José Manuel Urreta, chủ tịch Hiệp hội các Hội đồng Doanh nghiệp Khu vực Quốc gia, nói với Rest of World. Ông cho biết điều này có thể thúc đẩy khách hàng tìm kiếm các sản phẩm rẻ hơn ở các thị trường phi chính thức, nơi không phải chịu thuế nhập khẩu.

Thương mại điện tử là một ngành kinh doanh lớn ở Mexico, thị trường trực tuyến lớn thứ hai ở Mỹ Latinh sau Brazil. Trong số gần 4,5 tỷ USD hàng dệt may mà Mexico nhập khẩu vào năm 2023, 20% đến từ Trung Quốc, theo dữ liệu từ Bộ Kinh tế. Urreta cho biết hàng nhập khẩu từ quốc gia châu Á đã khiến ngành dệt may của Mexico giảm 8% và mất 20.000 việc làm vào năm 2024.

“Bạn không thể cạnh tranh với các quốc gia có năng lực sản xuất lớn hơn”, Vidal Llerenas, đại diện Bộ Kinh tế cho biết.

Trong nhiều năm, các nền tảng thương mại điện tử châu Á hưởng lợi từ việc miễn thuế đối với hàng hóa có giá trị dưới 50 USD. Điều này mang lại lợi thế cạnh tranh vô cùng lớn so với các nhà sản xuất địa phương vốn phải duy trì chi phí hoạt động cao hơn.

Nayeli, một người hàng trên Shein và Temu tại thành phố Mexico, là chủ nhóm trò chuyện WhatsApp có 73 khách hàng nữ. Đa số đều mua trung bình từ 2-3 mặt hàng từ Shein mỗi tuần. 

“Tôi không tính thêm bất kỳ khoản phí nào. Ngay cả khi lợi nhuận ít đi, tôi vẫn muốn khách hàng ở lại với mình”, Nayeli cho biết. “Nếu họ rời đi, điều đó sẽ ảnh hưởng đến đơn hàng của tôi, vì Shein sẽ không còn giảm giá cho tôi nữa”. 

Thực tế, Shein cung cấp cho người mua phiếu giảm giá dựa trên quy mô đơn hàng. Bán ít, mức giảm giá nhỏ; biên lợi nhuận cũng sẽ giảm.

Patrick Lassauzet, giám đốc truyền thông và quan hệ công chúng của Shein tại Mexico, nói với Rest of World rằng loại thuế mới sẽ không ảnh hưởng đến doanh số bán hàng của công ty tại quốc gia này. Ông cho biết, người tiêu dùng trung bình hiện có “nhiều quyền truy cập hơn vào tín dụng, phương thức thanh toán”.

Theo Llerenas, chính phủ hy vọng mức thuế mới sẽ thúc đẩy các công ty thương mại điện tử khổng lồ của Châu Á mở rộng hoạt động chuyển dịch sản xuất sang Mexico. Một lượng nhỏ trong số 79.000 việc làm đã mất trong vài năm qua được kỳ vọng có thể khôi phục. 

Trong khi các công ty thương mại điện tử Trung Quốc tìm cách duy trì lợi nhuận ở Mexico, chính phủ Mexico đang đàm phán với Amazon và MercadoLibre để củng cố thương mại điện tử Bắc Mỹ như một khối thương mại, Llerenas cho biết.

“Chúng tôi đang nỗ lực để có thể có nhiều thị trường”, ông nói. 

Theo mức thuế mới, các nhà bán lẻ không chính thức phải khai báo thu nhập với cơ quan thuế của Mexico. Nhiều chủ doanh nghiệp rất lo lắng.

“Tôi cố gắng không để doanh thu quá cao. Tôi tính tiền mặt và gửi số tiền đó vào thẻ ngân hàng của anh trai, chồng hoặc mẹ”, Lucía cho biết.

Được biết trước đó, ngày 19/12/2024, Chính phủ Mexico ban hành nghị định tăng thuế nhập khẩu lên tới 35% đối với một số mặt hàng, bao gồm quần áo, chăn, rèm cửa và đồ gia dụng. Nghị định này sẽ có hiệu lực từ trước ngày 20/1/2025 – thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến nhậm chức. 

Theo SCMP, các nền tảng thương mại điện tử quốc tế như Shein và Temu sẽ gặp khó khăn lớn khi đối mặt với các rào cản thuế quan mới. Động thái này được xem là một phần trong nỗ lực của Mexico nhằm tăng cường cuộc chiến chống lại các hành vi gian lận thuế và đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng cho doanh nghiệp nội địa. 

Theo: Rest of World, WSJ