Chuyên gia IFC chỉ cách để nợ xấu không xấu

Tại hội thảo "Vấn đề xử lý nợ xấu trong Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), ông Darryl Dong (cán bộ quốc gia cao cấp của IFC Việt Nam) phát biểu, Việt Nam nên tiếp cận vấn đề xử lý nợ xấu theo hướng sử dụng các giải pháp thị trường mở nhiều hơn, thay vì một thị trường đóng chỉ có giao dịch giữa các ngân hàng và VAMC.

“Nợ xấu không xấu, nó đồng hành cùng hoạt động ngân hàng nhưng chúng ta cần một khung pháp lý để làm sạch chúng và xử lý một cách công khai ở một thị trường mở và có những giao dịch thương mại đúng nghĩa”, ông Darryl Dong nêu.

Chuyên gia IFC nói thêm, mặc dù đã bàn tới vấn đề này nhiều, song Việt Nam vẫn đang nằm ở vạch xuất phát của việc mở cửa thị trường nợ xấu, chưa thực sự mở cho các nhà đầu tư tham gia.

Một vấn đề khác là các cơ chế và đề xuất hiện nay chưa thu hút được nhiều bên tham gia thị trường. Thực tế quy định cũng chỉ mới cho phép ngân hàng và VAMC tham gia thị trường. Nợ về cơ bản vẫn“đá đi đá lại” giữa các ngân hàng mà chưa có một giải pháp thị trường đúng nghĩa.

“Đây là lúc ta phất cờ xử lý nợ xấu thông qua việc mở cửa thị trường. Khi Việt Nam muốn trở thành một phần của thị trường tài chính toàn cầu thì phải có được bảng cân đối tài sản mạnh mẽ, muốn có nguồn tín dụng cho doanh nghiệp nội địa thì cần mở được cánh cửa cho thị trường mua bán nợ xấu của mình”, ông Darryl Dong nhấn mạnh 

Ngoài ra, theo ông Darryl Dong, khung pháp lý xử lý nợ xấu và Luật Các tổ chức tín dụng là 2 văn bản có bản chất hoàn toàn khác nhau. Luật là quy định về hoạt động, quản trị của tổ chức tín dụng (TCTD), trong khi quy định giải quyết nợ xấu liên quan nhiều tới xử lý tài sản bảo đảm, tố tụng… Giải pháp tốt hơn là nên có luật riêng dành cho nợ xấu. Đây là việc quan trọng để chỉ chuyên xử lý nợ xấu và tập trung, phản hồi nhanh chóng với thị trường.

Trên cơ sở đó, ông kiến nghị 2 điều cho chương xử lý nợ xấu trong Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) gồm: 

Thứ nhất, Việt Nam cần có nhà đầu tư nước ngoài tới giải quyết hỗ trợ nợ xấu, thu hút vốn của các nhà đầu tư này. Hiện nay VAMC và ngân hàng độc quyền trong mua bán, giải quyết nợ xấu, đó không phải giải pháp theo thị trường mà chỉ trên sổ sách kế toán.

Thứ hai, xử lý tài sản bảo đảm, mà dự thảo luật chỉ cho phép các ngân hàng và VAMC quyền thu giữ tài sản bảo đảm. Điều này không đúng nguyên tắc thị trường. Việc không thể xử lý tài sản bảo đảm khi bên tham gia là tổ chức phi ngân hàng là một nút chặn.

Về lo ngại nhà đầu tư nước ngoài sở hữu tài sản, chuyên gia cho rằng có thể tạo cơ chế gián tiếp để thông qua đại lý xử lý tài sản bảo đảm trong nước, yêu cầu các nhà đầu tư phải làm việc với đại diện trong nước.

Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đã có nhiều quốc gia trong khu vực đã mở cửa thị trường xử lý nợ xấu như Ấn Độ có luật riêng về xử lý nợ xấu, không cần qua các quá trình tố tụng phức tạp; Philippines có cơ chế khuyến khích bằng tiền trong 3 năm để hỗ trợ ngân hàng xử lý nợ xấu.

Trên cơ sở đó, ông Daryl Dong cho rằng Việt Nam có thể chưa cần đến các công đặc thù như các quốc gia trên, song cần mở cửa thị trường mua bán nợ xấu. Ngoài ra, nếu xây dựng khung pháp lý hiệu quả, công bằng, nhà đầu tư sẽ tới.