Giờ đây, các nhà kho nhỏ tại ngoại ô London, những phòng khách ở Kent hay các căn gác ở ngoại ô Paris đã trở thành mắt xích của một mạng lưới hậu cần phi chính thức, đưa hàng Trung Quốc đến tận tay người tiêu dùng châu Âu với tốc độ chóng mặt.
Hàng triệu kiện hàng, từng chủ yếu nhắm đến thị trường Mỹ, đang ồ ạt tràn vào châu Âu. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc Mỹ siết chặt thuế đối với các đơn hàng giá trị thấp, đặc biệt sau khi chấm dứt “kẽ hở de minimis”, khiến hàng Trung Quốc dưới 800 USD cũng bị đánh thuế. Trong khi đó, EU và Anh vẫn miễn thuế với các đơn hàng dưới khoảng 163 USD hoặc 170 USD , tạo điều kiện lý tưởng cho thương mại điện tử Trung Quốc bùng nổ.
Temu, Shein, Joybuy và hàng loạt nền tảng khác đã nhanh chóng mở rộng hiện diện ở châu Âu. Nhiều công ty vận tải mới như My Freighter hay One Air mọc lên, chuyên vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc sang Hungary, Đức, Anh, Pháp, Bỉ… chỉ trong vài ngày.
Thậm chí, một cựu nhân viên làm thủ tục tại sân bay Uzbekistan đã biến start up của mình thành mạng lưới vận tải hàng không lớn, phục vụ chủ yếu cho Temu và các hãng thương mại điện tử Trung Quốc.
Tại Anh, Xue Er, một phụ nữ nội trợ người Trung Quốc sống ở vùng quê, đã xây một kho chứa rộng 30m2 ngay sau nhà để lưu trữ túi xách, quần áo, đồ nội thất nhỏ từ các nhà bán hàng Trung Quốc. Từ đây, bà đóng gói và chuyển đơn hàng đến tay người mua trong vòng 24 giờ, thu nhập dao động từ 3.800 USD đến 6.300 USD mỗi tháng.
Hệ thống “kho gia đình” như vậy đã nở rộ khắp châu Âu, từ ngoại ô Paris đến vùng công nghiệp Wuppertal, Đức, nơi Cao Ying điều hành một trung tâm phân phối rộng khoảng 1.000m2, xử lý hơn 1.000 đơn mỗi ngày. Họ cạnh tranh bằng giá thấp và linh hoạt trong việc lưu trữ cả hàng hóa vi phạm, điều mà các kho hàng thương mại không dám làm.
Người tiêu dùng châu Âu vốn đang phải thắt lưng buộc bụng sau đại dịch và đối mặt với lạm phát nhanh chóng bị chinh phục bởi các chương trình khuyến mãi sốc như “mua 50 USD, tặng 10 món” hay miễn phí vận chuyển. Một bà nội trợ 62 tuổi ở Anh cho biết bà từng nghi ngại Temu, nhưng không cưỡng lại được ưu đãi.
Zoe Giles, một bà mẹ 2 con ở Kent, chia sẻ mỗi tháng chị đặt 25-30 món đồ từ Temu và Shein, từ đồ sinh nhật đến dụng cụ nhà bếp, dù một số món bị lỗi phải trả lại. Chị cho hay, giá rẻ, tiện lợi, lại có những món chẳng nơi nào khác bán. chị nói.
Tuy nhiên, sự bùng nổ này không tránh khỏi chỉ trích. Tại Paris, cửa hàng Shein trong trung tâm thương mại BHV Marais đã vấp phải làn sóng phản đối vì bán hàng hóa kém chất lượng và vi phạm pháp luật. Chính phủ Pháp đã tạm đình chỉ hoạt động trực tuyến của Shein, trong khi EU nhanh chóng thống nhất áp phí 3,3 USD lên mỗi kiện hàng nhỏ từ tháng 7/2026, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn miễn thuế dưới 163 USD vào năm 2028.
Guillaume Gibault, người sáng lập thương hiệu đồ lót Le Slip của Pháp, nói cho biết, nhiều nhà bán lẻ truyền thống cho rằng họ không thể cạnh tranh nổi. Ông nói: “Shein bán 5 chiếc quần lót với giá một chiếc của chúng tôi. Giá cả chẳng còn ý nghĩa gì nữa.”
Ngoài vấn đề cạnh tranh không công bằng, các nhóm bảo vệ người tiêu dùng tại châu Âu còn phát hiện 70% sản phẩm từ Shein và Temu không đạt chuẩn EU, từ đồ chơi chứa chất độc đến bộ sạc điện quá nhiệt. Một chiếc vòng cổ trên Shein chứa lượng cadmium gấp 8.500 lần giới hạn cho phép.
Bất chấp tranh cãi, người tiêu dùng vẫn xếp hàng. Vào ngày khai trương Shein tại Paris, dòng người chờ mua hàng vẫn đông hơn số người biểu tình phản đối bên ngoài. Trong khi đó, JD.com đã thuê gần nhà kho rộng 49.200 m2 tại Milton Keynes, Anh, còn TikTok Shop và các nền tảng mới khác đang tiếp tục mở rộng.
Tham khảo WSJ
.png "Lên sàn chưa lâu, doanh nghiệp chứng khoán hé lộ kế hoạch thưởng cổ phiếu quy mô lớn")
.png "Báo chí là “lá chắn nhận thức” trong phòng chống lừa đảo số")
