Canh bạc chạy đua theo Elon Musk làm xe điện đổ bể: Ford, GM 'khóc thét' vì tồn kho tăng, có đại lý 'ế' cả tháng trời phải lắc đầu ngao ngán

Tờ Business Insider (BI) cho hay các hãng xe truyền thống đang đặt cược lớn vào ngành xe điện trước sự thành công của Tesla.

Thế nhưng giờ đây chính những tập đoàn này lại đang “khóc thét” vì quyết định quá sớm thay vì chậm rãi như Toyota.

Gần đây, Ford đã phải tạm thời dùng dự án chuyển đổi dây chuyền sản xuất sang xe điện F 150 Lightning bất chấp tiến trình đã được khởi động vài tháng.

Thay vào đó, Ford cho hay sẽ chuyển sự tập trung sang cho xe Hybrid, vốn là sản phẩm mà Toyota từng dự đoán sẽ là điểm sáng trên thị trường thay cho xe điện trong tương lai gần.

Tương tự, GM cũng hoãn việc sản xuất xe điện bán tải trong năm nay nhằm điều chỉnh kế hoạch.

Thế rồi số liệu cho thấy lợi nhuận của Tesla không như kỳ vọng, hàng loạt các startup xe điện khác như Lordstown, Volta hay Lucid không đạt mục tiêu hoặc phải đóng cửa.

Tờ BI nhận định chỉ trong vài ngày, bong bóng xe điện bất ngờ đảo chiều khi hàng loạt thông tin tiêu cực xuất hiện, khiến những doanh nghiệp đặt cược sớm vào ngành vì lo sợ chậm chân bắt đầu e dè.

Trớ trêu thay, những hãng đi chậm nhưng chắc như Toyota, vốn đặt cược nhiều hơn cho xe Hybrid lại được lợi lớn nhất khi không phải điều chỉnh kế hoạch quá nhiều từ tình hình này.

Thậm chí có lẽ dự đoán của hãng xe Nhật Bản về một tương lai xe Hybrid còn chuẩn xác hơn là xe điện của Elon Musk.

Canh bạc không như ý

Theo BI, việc các hãng xe liên tục tung ra những dòng sản phẩm ô tô điện mới với mong muốn thu hút người tiêu dùng khỏi xe xăng truyền thống đang diễn ra không thực sự suôn sẻ.

Lượng hàng tồn kho xe điện đang tăng cao ở nhiều hàng. Mặc dù các thương hiệu biện giải rằng đây là chuyện bình thường khi ngành ô tô điện mới bắt đầu trỗi dậy, nhưng rõ ràng tồn kho nhiều đồng nghĩa các nhà môi giới sẽ tốn nhiều thời gian hơn để tiêu thụ, khiến họ phải tiếp tục giảm giá sản phẩm xuống mức thấp chưa từng thấy để dọn kho.

“Các doanh nghiệp luôn theo đuổi chiến lược ‘Cứ sản xuất đi rồi khách hàng sẽ đến’. Thế nhưng cuối cùng thì họ lại chẳng đến như kỳ vọng”, nhà buôn xe Vince Sheehy tại Washington-Mỹ nói với BI.

Theo Sheehy, xe điện là mặt hàng bán chậm nhất trong số các sản phẩm mà nhà môi giới này kinh doanh. Hiện hàng tồn kho ô tô điện của tất cả các thương hiệu đều đủ tiêu thụ cho đến 100 ngày sau đó.

Năm 2022, doanh số bán xe điện đạt kỷ lục 300.000 chiếc và chiếm 9% tổng doanh số bán ô tô mới toàn nước Mỹ.

Thế nhưng đà bùng nổ này đã dần chững lại trong năm nay khiến nhiều tập đoàn đầu tư quá sớm cho mảng này phải tự đặt câu hỏi liệu họ có đang quá vội vàng khi thị trường chưa sẵn sàng đón nhận sự dịch chuyển ồ ạt sang một phương tiện hoàn toàn mới, cần hoàn thiện cả về hạ tầng cơ sở lẫn khung pháp lý.

“Đây chẳng phải tin tiêu cực gì, nhưng vấn đề là họ có vẻ đang quan trọng hóa vấn đề quá mức và đầu tư hơi sớm. Các nhà buôn xe lẫn khách hàng đều đang cho rằng doanh nghiệp sản xuất ô tô đang đi quá nhanh so với nhu cầu thị trường”, CEO Cameron Johnson của hãng buôn xe Magic City Auto Group tại Virginia-Mỹ nhận định.

Gió đổi chiều?

Tờ BI cho biết hàng loạt những tín hiệu quay đầu đã xuất hiện trên thị trường xe điện. Trong khi các hãng buôn xe thừa hàng tồn kho thì lãi suất cao khiến người Mỹ chẳng mặn mà mấy với dòng sản phẩm mới này.

Cho dù có nhận được tiền hỗ trợ từ chương trình của chính phủ thì với thói quen trả góp mua xe của người dân Mỹ, một chiếc xe điện đắt đỏ không tiện lợi bằng ô tô xăng vẫn là thứ gì đó khá xa xỉ trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

Theo nhà buôn xe Sheehy, hầu hết giới nhà giàu đã sở hữu những chiếc xe điện đắt tiền để thưởng thức công nghệ mới mà Elon Musk đem lại.

Giờ đây là lúc các hãng xe bán cho khách hàng trung lưu có hầu bao ít hơn và kén chọn hơn.

“Khách hàng giờ đây sẽ không chỉ đặt câu hỏi là liệu nên mua thương hiệu xe điện nào nữa. Họ sẽ đặt lên bàn cân giữa xe điện, xe Hybrid hay ô tô xăng để so sánh chi phí dài hạn và những lợi ích chúng đem lại so với giá tiền bỏ ra. Nếu nhìn theo khía cạnh này thì chẳng mấy ai lại đi mua xe điện cả”, ông Sheehy thừa nhận.

Hiện các hãng xe đang phải cố giảm giá để thu hút thêm người dùng ngày càng kén chọn.

Mức giá xe điện bình quân tại Mỹ đã giảm từ hơn 65.000 USD cách đây 1 năm xuống chỉ còn 50.683 USD vào tháng 9/2023.

Trớ trêu thay, mức giá này vẫn là khá cao so với thu nhập của tầng lớp trung lưu và bình dân, trong khi các hãng như Ford hay Tesla thì nhận ra việc giảm giá này khiến tỷ suất lợi nhuận trên mỗi chiếc xe đi xuống, qua đó làm xói mòn lợi nhuận.

Trong phân khúc xe hạng sang, giá ô tô điện đang dần giảm dần xuống mức ngang bằng với dòng xe xăng. Thế nhưng ở phân khúc xe bình dân thì ô tô điện vẫn đắt hơn 16.000 USD so với xe xăng.

Thậm chí ngay cả khi đã kéo xuống mức ngang giá hoặc thậm chí rẻ hơn một chút thì ô tô xăng vẫn tiện lợi và được quen dùng hơn, chưa kể cơ sở hạ tầng và khung luật pháp cho xe điện vẫn chưa được hoàn thiện.

Do đó trừ phi giá giảm sâu hơn hẳn so với xe xăng, hoặc có các yếu tố tác động mạnh mẽ hơn nữa thì người tiêu dùng bình dân Mỹ vẫn sẽ chẳng mặn mà lắm với sản phẩm mới được mệnh danh là cuộc cách mạng của Elon Musk này.

“Thành thật mà nói là các doanh nghiệp tính toán thời gian gia nhập thị trường chẳng đúng lắm. Tôi không rõ tình hình này có khiến họ thay đổi các mốc thời gian mục tiêu theo kế hoạch hay không”, Chủ tịch Eric Freshee của hãng buôn xe Tamaroff Group nhận định.

Đồng quan điểm, một nhà buôn xe giấu tên tại miền trung nước Mỹ nói với BI rằng anh đã nhập Mustang Mach E đầy showroom của mình nhưng hàng tháng nay chẳng ai thèm mua.

Nguyên nhân là khách hàng vẫn không thể chấp nhận việc mua một chiếc xe điện đắt đỏ không tiện lợi bằng xe xăng, trong khi các sản phẩm tiêu biểu của nhà Tesla lại liên tục giảm giá.

Tương tự, giám đốc Martin French của hãng tư vấn Berylls dự đoán rằng cuộc cách mạng xe điện sẽ phải lùi thêm ít nhất 5 năm nữa khi ngành công nghiệp này chưa xây dựng đủ cơ sở nhằm khiến một chiếc ô tô điện hấp dẫn hơn hẳn với xe xăng ngoài showroom.

*Nguồn: BI