Buồn của quốc gia là vựa lúa lớn thứ 4 thế giới: Xuất khẩu gạo giảm gần 1 nửa trong 1 quý, đối thủ Ấn Độ gây áp lực với thuế suất 0%

Xuất khẩu gạo của Pakistan sụt giảm mạnh trong quý đầu tiên của năm tài chính 2025-2026 (tương ứng từ tháng 7 - 9/2025), làm dấy lên lo ngại trong ngành về khả năng cạnh tranh của quốc gia này trên thị trường toàn cầu. Theo số liệu chính thức, tổng lượng gạo xuất khẩu trong quý đạt 712.797 tấn, giảm 28% so với 991.146 tấn cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, phân khúc gạo basmati chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi giảm 45,5%, còn 137.066 tấn so với 248.500 tấn năm trước. Xuất khẩu gạo non-basmati cũng giảm 22,1%, xuống 575.731 tấn từ 764.700 tấn.

Các nhà phân tích cho rằng đà giảm này phản ánh hệ quả của hàng loạt rào cản chính sách, chi phí tài chính cao và biến động tiền tệ khiến gạo Pakistan kém cạnh tranh hơn so với Ấn Độ – đối thủ lớn nhất trong khu vực.

Theo Hiệp hội Xuất khẩu Gạo Pakistan (Reap), thị trường khu vực càng thêm biến động sau khi Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu, bãi bỏ giá xuất khẩu tối thiểu (MEP) với gạo basmati và áp dụng thuế suất 0% đối với một số chủng loại gạo. Trong khi đó, Pakistan lại thiếu cơ chế bảo vệ thị trường trong nước, khiến tình trạng tích trữ đầu vụ đẩy giá nội địa lên cao.

Reap kêu gọi chính phủ thiết lập chính sách thương mại biên giới nhất quán, triển khai cơ chế bảo hiểm và đảm bảo xuất khẩu, đồng thời tăng cường kiểm soát hành vi tích trữ và gian lận để ổn định thị trường.

Dù vậy, vẫn có tín hiệu tích cực khi bước sang tháng 9 và tháng 10, xuất khẩu bắt đầu phục hồi nhẹ nhờ giá cả ổn định và vụ mùa mới thuận lợi. Ông Shahzad Ali Malik, Tổng giám đốc điều hành Guard Agricultural Research & Services, cho biết năng suất năm nay được cải thiện nhờ gieo trồng đúng thời điểm và điều kiện thời tiết thuận lợi, khác với những năm trước khi gieo sớm khiến cây trồng chịu căng thẳng nhiệt và giảm năng suất.

Điểm sáng của gạo Pakistan là Trung Quốc đang ngày càng ưa chuộng. Pakistan đã xuất khẩu 76.360 tấn gạo xay xát một phần hoặc toàn phần với trị giá 34,30 triệu USD trong quý 3/2025. Mức giá trung bình là 0,44 USD/kg. Chủng loại này năm ngoái chỉ đạt tổng giá trị hơn 6 triệu USD với sản lượng 7.420 tấn. Khối lượng xuất khẩu tăng hơn 10 lần so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, Pakistan cũng xuất khẩu nhiều chủng loại gạo tấm sang Trung Quốc.

Với xu hướng phục hồi trong những tháng gần đây, giới quan sát kỳ vọng ngành gạo Pakistan có thể lấy lại đà tăng trưởng xuất khẩu nếu chính phủ sớm điều chỉnh các chính sách tài chính và thương mại theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp nhiều hơn.

Theo Dawn