Buồn của quốc gia ‘hạnh phúc nhất thế giới’: Người trẻ rời đất nước ở mức cao kỷ lục, cứ 8 người thì 1 người sống trong nghèo đói, chính phủ vỡ lẽ ‘có kinh tế tốt nữa thì hạnh phúc hơn’

Bhutan là một đất nước nhỏ bé, chung biên giới với Trung Quốc và Ấn Độ. Được biết đến với tên “vương quốc hạnh phúc” nhờ giới thiệu chỉ số hạnh phúc (GNH) tới thế giới, quốc gia này theo đuổi con đường phát trên cân bằng dựa trên tư tưởng Phật giáo. Chỉ số GNH năm 2023 cho thấy 93,6% dân số Bhutan coi mình là người hạnh phúc, tỷ lệ cao nhất trên thế giới.

Đất nước “hạnh phúc nhất thế giới” này có dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí, giáo dục miễn phí, tuổi thọ ngày càng tăng. Tuy nhiên, quốc gia nhỏ bé này đang gặp phải vấn đề lớn: số người trẻ rời đất nước đang đạt mức cao kỷ lục.

Thất nghiệp, di cư gia tăng

Dù là “quốc gia hạnh phúc nhất thế giới” với dân số chưa đầy 800.000 người, Buhtan đang chứng kiến làn sóng di cư “chưa từng có”. Theo truyền thông trong nước, từ tháng 7/2023 đến năm 2024, hơn 15.000 người Bhutan đã rời đất nước bằng thị thực lao động đến Australia.

Nhiều người Bhutan, với trình độ tiếng Anh xuất sắc, đã tìm được những công việc lương cao hơn ở Australia, thậm chí làm những công việc chân tay. Khoảng 9% dân số của đất nước, phần lớn là người trẻ, đã rời đi.

Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Bhutan là 29% năm 2023. Du lịch, một trong những trụ cột chính của đất nước, đã bị đình trệ vì Covid-19 và vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Năm 2023, lượng du khách chỉ bằng 1/3 so với năm 2019. Nước này cũng có nguồn thu từ bán thủy điện dư thừa cho Ấn Độ nhưng ở mức hạn chế.

Cơ hội trên thị trường việc giảm, với số liệu gần đây nhất cho thấy chỉ hơn một nửa số phụ nữ có việc làm, giảm so với mức 61,2% vào năm 2019. Cứ 8 người Bhutan thì 1 người sống trong cảnh nghèo đói.

“Tình hình đang rất khó khăn với Bhutan”, Thủ tướng Tshering Tobgay nói.

Nâng cấp chỉ số hạnh phúc

Năm ngoái, thủ tướng Tobgay cũng đưa ra ý tưởng về chỉ số hạnh phúc quốc gia 2.0 – một mô hình chú trọng hơn vào nền kinh tế – và cho biết chính phủ đã “thất bại về mặt kinh tế”.

“Tăng trưởng kinh tế là quan trọng, nhưng phải bền vững. Phát triển kinh tế phải cân bằng với bảo tồn nền văn hóa độc đáo của chúng ta”, Thủ tướng Tobgay nói. “Con người là quan trọng. Hạnh phúc, phúc lợi của chúng ta quan trọng. Mọi thứ đều phải phục vụ cho điều đó”.

Trong nỗ lực ngăn chặn di cư và thu hút du lịch, đầu tư, Bhutan đã công bố kế hoạch xây dựng Thành phố chánh niệm Gelephu ở phía nam. Chiếm 2,5% diện tích đất của đất nước, thành phố này sẽ được tạo nên từ 9 cây cầu để mọi người có thể sống và làm việc.

Jan-Emmanuel De Neve, Giáo sư kinh tế và khoa học hành vi tại Đại học Oxford (Anh), một trong những tác giả của Báo cáo Hạnh phúc Thế giới Oxford hàng năm, nói rằng, nếu kinh tế không tốt, mọi người thường không đánh giá bản thân là hạnh phúc.

Theo Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), số liệu của Bhutan cũng cho thấy những người được khảo sát thấy hạnh phúc nhất là những người giàu nhất.

“Phát triển kinh tế là một phần quan trọng đối với hạnh phúc của người dân. Bhutan khá đúng đắn khi tập trung nhiều hơn vào GDP bình quân đầu người”, ông De Neve nói.

Tham khảo: The Guardian, CBS News, Newsweek