Bộ Xây dựng đề xuất dự thảo Nghị định về phát triển đô thị thông minh

Phát triển đô thị thông minh gặp khó khăn

Bộ Xây dựng cho biết, sau hơn 7 năm triển khai Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 01/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam, phát triển đô thị thông minh đã đạt được những kết quả tích cực bước đầu.

37 địa phương (trước sáp nhập) đã ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh với những cách làm linh hoạt, sáng tạo, triển khai ở nhiều lĩnh vực ưu tiên.

Phát triển đô thị thông minh đã đem lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp, nhà nước. Đối với người dân: được tiếp cận với các tiện ích thông minh, thông tin minh bạch về quy hoạch, y tế, giao thông, giáo dục. Đối với doanh nghiệp: giúp mở ra cơ hội đầu tư, kinh doanh minh bạch, hiệu quả hơn với dịch vụ công trực tuyến. Đối với nhà nước: tạo ra công cụ đột phá giúp điều hành, quản lý hiệu quả, ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

Bên cạnh đó, tổng hợp báo cáo của địa phương cũng cho thấy thực tế triển khai một số khó khăn, hạn chế chủ yếu tập trung vào 4 nhóm cơ bản sau: (1) Thiếu thống nhất chung về đô thị thông minh và cách thức tổ chức thực hiện. (2) Thiếu các quy chuẩn, tiêu chuẩn để chuẩn hóa việc thực hiện, liên thông, cũng như quản lý chi phí, tổ chức vận hành. (3) Thiếu cơ chế đặc thù trong thực hiện mua sắm, đấu thầu phát triển đô thị thông minh; (4) Thiếu nguồn lực đầu tư, cơ chế huy động nguồn vốn xã hội hóa.

Vì vậy Bộ Xây dựng đề xuất dự thảo Nghị định về phát triển đô thị thông minh nhằm thống nhất nhận thức chung về phát triển đô thị thông minh, hình thành khung pháp lý để triển khai, tổ chức thực hiện phát triển đô thị thông minh; phân định trách nhiệm các chủ thể liên quan.

Tập trung quy định rõ 05 nhóm chính sách

Tại dự thảo, Bộ Xây dựng dự kiến sẽ tập trung quy định rõ 05 nhóm chính sách, bao gồm:

Thứ nhất, dự thảo Nghị định đưa ra các quy định chung để thống nhất khái niệm, các yêu cầu chung cần đạt được trong phát triển đô thị thông minh.

Theo đó, sẽ xác định rõ đô thị thông minh là đô thị áp dụng công nghệ ICT và các phương tiện khác trong quy hoạch đô thị, xây dựng đô thị và quản lý vận hành, cung cấp các dịch vụ đô thị với cơ sở nền tảng là hạ tầng thông minh và cơ sở dữ liệu, phần mềm nền tảng và công nghệ.

Hạ tầng thông minh bao gồm (1) hạ tầng thông tin, (2) hạ tầng kỹ thuật thông minh, (3) hạ tầng đổi mới sáng tạo.

Thứ hai, đề xuất quy định về việc xây dựng đề án, kế hoạch, tiêu chí, đánh giá, công nhận theo các cấp độ trưởng thành, giám sát.

Nội dung này xác định rõ 04 mức độ trưởng thành trong phát triển đô thị thông minh từ mức cơ bản, nâng cao, tiên phong, bền vững và 04 nhóm lĩnh vực tiêu chí đánh giá, phù hợp với xu hướng chung của châu Âu và các nước trong khu vực.

Từ đó định hướng phương pháp thực hiện từ đề án cấp tỉnh, kế hoạch cấp dưới tỉnh và các dự án phát triển đô thị thông minh theo khu vực, lĩnh vực.

Thứ ba, đề xuất quy định về việc xây dựng cơ sở dữ liệu, các nền tảng, công nghệ, trung tâm điều hành đô thị thông minh. Đồng thời sẽ làm rõ mối quan hệ giữa các nhiệm vụ chương trình chuyển đổi số với các nhiệm vụ phát triển đô thị thông minh.

Thứ tư, đề xuất quy định về quy hoạch, xây dựng và cung cấp các dịch vụ hạ tầng, tiện ích đô thị thông minh; các yêu cầu, mục tiêu cần đạt được, cấu trúc chung của từng hệ thống.

Thứ năm, đề xuất quy định về trách nhiệm phát triển đô thị thông minh của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư. Nội dung này nhằm phát huy tối đa sự tham gia của các thành phần kinh tế.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định dự kiến cũng sẽ quy định một số nội dung để phát triển nguồn lực cho đô thị thông minh, hợp tác PPP, xã hội hóa, thuê dịch vụ cho đô thị thông minh. Qua đó, khuyến khích phát triển công nghiệp phục vụ phát triển đô thị thông minh. Quy định cho phép được hưởng các chính sách ưu tiên, ưu đãi, hỗ trợ chung áp dụng cho lĩnh vực khoa học, công nghệ cao, công nghệ thông tin.

Dự kiến sau khi Nghị định được ban hành sẽ cung cấp hành lang pháp lý để thúc đẩy phát triển đô thị thông minh: Thống nhất được nhận thức, cách làm, hạn chế các tồn tại trước đây; giải quyết được sự lúng túng, phân định rõ trách nhiệm các cấp, các ngành theo các nhiệm vụ trọng tâm như hướng dẫn, quy định tiêu chuẩn quy chuẩn, xây dựng đề án tổng thể, kế hoạch triển khai, đánh giá, công nhận. Bên cạnh đó, khuyến khích phát triển công nghiệp phục vụ phát triển đô thị thông minh. Qua đó, đóng góp phát triển kinh tế số, kinh tế đô thị.