Bắt tay với Bách Hóa Xanh, “ông trùm” cá tra An Giang có chinh phục được thị trường nội địa?

Nội dung chính:

- Bách Hoá Xanh và Navico ký hợp tác tiêu thụ các sản phẩm cá tra vào chuỗi siêu thị lớn nhất miền Nam. 

- Sản lượng sau 3 tháng thử nghiệm đạt khoảng 600 tấn. 

- Sản phẩm cá tra tươi chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu của Navico.

Bách Hoá Xanh - chuỗi bán lẻ thực phẩm thuộc Công ty Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) - vừa ký kết hợp tác với công ty Thủy sản Nam Việt (Navico - Mã: ANV) về tiêu thụ sản phẩm cá ở chuỗi siêu thị. 

Hai ông lớn này chỉ mới hợp tác từ tháng 3 đến nay, nhưng theo đại diện Navico đã đạt mức tiêu thụ 600 tấn sản cá với một đối tác mới dù chỉ có hơn 3 tháng thử nghiệm, đồng thời kỳ vọng tăng mạnh sản lượng sau khi ký kết hợp tác chính thức.

Cái bắt tay bất ngờ của hai tập đoàn trong nước diễn ra giữa lúc thị trường xuất khẩu thủy sản gặp nhiều khó khăn. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2023 đã giảm khoảng 40%. Trong đó hai thị trường xuất khẩu lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ lần lượt giảm 37% và 62%.  

Bán cá tươi, chấp nhận biên lợi nhuận thấp để mở rộng thị phần

Tìm kiếm thị trường trong nước khi xuất khẩu gặp khó khăn được xem là một trong các cách mà các doanh nghiệp cá tra đang phải xoay xở.

Thực tế các doanh nghiệp cá tra đã bắt đầu phân phối sản phẩm ở thị trường nội địa trong giai đoạn đại dịch đến nay nhưng chưa đạt sản lượng như kỳ vọng. Chẳng hạn, Navico đã có bán một phần trong nước dưới dạng các nguyên liệu, phân phối vào các siêu thị Lotte, Mega Market…  

Đại diện Navico chia sẻ tỷ trọng xuất khẩu của công ty lên tới 93% với các sản phẩm từ cá. Ngoài ra, với 7% bán cho các trung gian trong nước, một tỷ trọng lớn trong đó cũng được xuất khẩu. Do đó người tiêu dùng Việt hiếm khi thấy các sản phẩm Navico tại các cửa hàng.

Trước mắt, sản phẩm chủ lực của Navico bán tại Bách Hóa Xanh là cá tươi cắt khoanh, tiêu thụ trong ngày.  Đây là sản phẩm có biên lợi nhuận thấp so với các sản phẩm đã qua chế biến, đông lạnh của công ty. 

Cá cắt khoanh (cùng với cá xẻ bướm, cá nguyên con) nằm trong nhóm sản phẩm cá nguyên liệu, chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu của Navico (1,15% doanh thu năm 2022). 

Theo quan sát của phóng viên, cá bán ở chuỗi bán lẻ của Bách Hóa Xanh cũng được chuyển đổi sang một tên gọi đồng nhất là các basa. Theo tìm hiểu, việc sử dụng một tên gọi basa nhằm thuận tiện cho việc bán hàng. 

Đại diện Bách Hóa Xanh xác nhận sản phẩm cá cắt khoanh bán tại đây đến từ một số nhà cung cấp (mặc dù không ghi tên cụ thể trên nhãn), trong đó chủ yếu vẫn là Navico. 

Thách thức chinh phục thị trường

Tổng giám đốc Navico Doãn Tới cho biết doanh nghiệp đã cung cấp ra sản phẩm cho nhiều khách hàng quốc tế khó tính nhất về chất lượng, công ty cũng phân phối trong nước một thời gian nhưng gặp một số khó khăn nhất định.  

"Điều chúng tôi chưa làm được là kênh phân phối. Chúng tôi thấy đây là cơ hội nên ủy quyền, nâng tầm cho Bách Hóa Xanh bán trong nước" - ông Tới nói về đối tác. Vị này kỳ vọng sự hợp tác giữa nhà sản xuất và đơn vị bán lẻ sẽ không dừng lại ở khu vực miền Nam mà còn đẩy mạnh ra thị trường phía Bắc. 

Ông Nông Văn Dũng - Giám đốc mua hàng Bách Hoá Xanh chia sẻ sự hợp tác với Navico sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo thêm nguồn hàng cá chất lượng và rõ ràng nguồn gốc, kiểm soát từ cá giống đến sản xuất để phục vụ người tiêu dùng. 

Ông Doãn Chí Thiên, Thành viên HĐQT Navico cho biết cá từ công ty sẽ được sơ chế (cắt khoanh) hàng ngày và chuyển đến các cửa hàng Bách Hóa Xanh, bán trong ngày, cuối ngày sẽ tiêu hủy. Công ty đang thử nghiệm bán sản phẩm cá phi lê đông lạnh tại một số cửa hàng của Bách Hóa Xanh, “nhưng chưa nhiều” - ông Thiên cho biết. 

Hai đơn vị cam kết sẽ hỗ trợ tối đa cho đối tác cho việc khai phá thị trường trong nước, đồng thời mở rộng danh mục bán hàng. Navico hỗ trợ thu tiền sau bán hàng và các biện pháp kỹ thuật. Bách Hóa Xanh đảm bảo đơn hàng ổn định và tăng dần nếu đảm bảo được điều kiện chất lượng. 

Hiện nay, Navico xuất bán khoảng gần 140.000 tấn cá tra các loại mỗi năm. Nếu không tính đến yếu tố mùa vụ, 600 tấn cá tra được bán ra trong đợt thử nghiệm 3 tháng đầu tiên giữa hai bên thực tế cũng chỉ bằng 1,7% sản lượng cá tra phi lê trong một quý của công ty. Tỷ lệ này sẽ còn thấp hơn nếu so với cá tra nguyên liệu (cá tra tươi). 

Do vậy, có thể thấy việc hợp tác của hai tập đoàn này sẽ không tạo ra tác động quá khác biệt về cơ cấu doanh thu mà chủ yếu để bắt đầu khai phá thị trường tiềm năng trong nước. 

"100 triệu dân đang dịch chuyển dần sang phong cách ăn uống lành mạnh, giảm thịt, tăng cá - là thị trường tiềm năng chúng tôi cần khai thác" - ông Thiên cho biết. 

Bán cá tươi tại chuỗi siêu thị hàng đầu Việt Nam chỉ là một trong các hướng đi để giải quyết một phần khó khăn hiện tại của Navico. Công ty đang sở hữu vùng nuôi khoảng 1.300 ha, bao gồm dự án nuôi cá tra lớn nhất cả nước rộng 600 ha tại Bình Phú - An Giang. 

Trong điều kiện xuất khẩu gặp khó, Navico cần một thị trường ổn định trong nước. Tuy nhiên, phải mất nhiều thời gian để từ tỷ trọng 1,7% sản lượng cá có thể tăng lên, giải quyết sự sụt giảm hai chữ số về doanh thu xuất khẩu nói chung của ngành cá tra. 

Nói về việc lựa chọn Bách Hóa Xanh làm bàn đạp cho việc mở rộng thị trường trong nước, đại diện Navico cho rằng đây là đơn vị làm ăn bài bản và minh bạch, đặc biệt là đối tác Việt Nam sẽ giúp công việc vận hành đạt hiệu quả tốt hơn. 

Không những thế, Navico không có thế mạnh về phân phối nên sẽ tận dụng được lợi thế rất lớn của Bách Hóa Xanh về độ phủ thị trường với hơn 1.700 cửa hàng và đội ngũ bán hàng chuyên nghiệp. Tuy nhiên, điều này cũng buộc Navico phải cạnh tranh khốc liệt hơn để có chỗ đứng trong kệ hàng thủy sản của Bách Hóa Xanh.

Theo nguồn tin của phóng viên, ngành hàng thủy sản của Bách Hóa Xanh trong nửa đầu năm ghi nhận mức tiêu thụ khoảng 1.300 tấn sản phẩm/tháng. Trong đó, sản lượng cá tra chiếm hơn 200 tấn và Navico là đơn vị cung cấp sản lượng lớn nhất vào chuỗi siêu thị này. 

Navico là công ty xuất khẩu cá tra top đầu cả nước với kim ngạch năm ngoái gần 150 triệu USD đi hơn 100 quốc gia, bao gồm các thị trường lớn và khó tính như Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan... Công suất chế biến các nhà máy 1.000 tấn/ngày và cung cấp ra thị trường khoảng 130.000 tấn cá thịt mỗi năm, cùng các sản phẩm từ cá khác như collagen, gelatin, bột cá, phân bón...