42% nhóm khách ‘underbanked’ phải tìm cách chơi hụi, vay nóng để tìm vốn

Công ty Cổ phần Tư vấn EY Việt Nam (EY) vừa công bố báo cáo Thúc đẩy Tài chính toàn diện ở Việt Nam và vai trò của FinTech trong phối hợp với Tổ chức tín dụng sáng 28/11. 

Khách hàng “underbanked” đối diện nhiều rủi ro

Theo báo cáo, Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN (sau Singapore, Thái Lan), đồng thời, xếp thứ 14 trên thế giới, trong bảng xếp hạng Chỉ số Tài chính toàn diện toàn cầu năm 2024 của Principal Financial Group. Dữ liệu của Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ ra, hiện có khoảng 87% người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán, tăng so với mức 31% trong giai đoạn 2015-2017.

Tuy vậy, tiến trình tài chính toàn diện vẫn còn phải đối mặt với những thách thức. Theo số liệu thông kê, hiện có hơn 62% dân số hiện sống ở nông thôn và nhiều người trong số đó vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng từ các dịch vụ tài chính – ngân hàng chính thống.

Khảo sát của Công ty Cổ phần Tư vấn EY Việt Nam (EY) chỉ ra, trong nhóm đối tượng “chưa tiếp cận dịch vụ ngân hàng”, 42% người được hỏi trả lời đã từng sử dụng các dịch vụ không chính thống như vay người quen, vay nóng, chơi hụi... trong vòng một năm trở lại đây. Những người này phải đối mặt với chi phí cao và rủi ro tài chính lớn.

Ngoài ra, các doanh nghiệp siêu nhỏ và hộ kinh doanh cũng gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng truyền thống do không đủ tài sản thế chấp hoặc hồ sơ tín dụng không đầy đủ.

Do đó, bà Nguyễn Thùy Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Công ty Cổ phần Tư vấn EY Việt Nam cho rằng, Fintech với các ưu điểm nổi bật về hạ tầng công nghệ, sản phẩm đa dạng, khả năng tận dụng dữ liệu, hệ thống thanh toán tinh gọn, các công cụ quản lý kinh doanh hiệu quả… giúp bình dân hóa dịch vụ tài chính ngân hàng.

Theo đó, báo cáo “Thúc đẩy tài chính toàn diện ở Việt Nam” của EY cũng chỉ ra các ưu điểm của Fintech với đối tượng khách hàng cá nhân, doanh nghiệp SME.

Tại MoMo, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập ví điện tử MoMo nhận định, FinTech đã trở thành một động lực quan trọng trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện, đặc biệt tại Việt Nam. Điều này giúp giảm bớt chi phí sử dụng kết hợp cùng các giải pháp sáng tạo, đổi mới hướng tới trải nghiệm khách hàng và gia tăng hiểu biết tài chính.   

Còn tại MB,  ông Vũ Thành Trung, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) cho biết, FinTech đã hỗ trợ ngân hàng xử lý các vấn đề như thiếu tài sản thế chấp, hồ sơ tín dụng không đầy đủ và quy trình thủ tục phức tạp – những rào cản lớn nhất đối với các SME tiếp cận vốn vay.

Động lực nào để fintech và ngân hàng đẩy mạnh tài chính toàn diện?

Từ việc ứng dụng Fintech trong thực tế, bà Dương cho biết cần  tăng cường hợp tác giữa các tổ chức tín dụng truyền thống và các công ty FinTech, phát triển sâu rộng mô hình ngân hàng mở. Bên cạnh đó,  khung pháp lý cần được củng cố và mở rộng, đặc biệt với việc phê duyệt và triển khai của cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), để hỗ trợ đổi mới sáng tạo và quản lý rủi ro liên quan đến các công nghệ tài chính mới.

Báo cáo “Thúc đẩy tài chính toàn diện ở Việt Nam và vai trò của FinTech trong phối hợp với tổ chức tín dụng” của EY Việt Nam cũng khuyến nghị 3 giải pháp đối vối cơ quan quản lý.

Thứ nhất, cần húc đẩy việc xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng để khuyến khích đổi mới và quản lý rủi ro, trong đó nhấn mạnh đến việc áp dụng các thông lệ quốc tế, sớm ban hành cơ sở pháp lý cho sandbox, dựa trên cơ sở pháp lý là Luật Các tổ chức tín dụng 2024.

Thứ hai, không chỉ tập trung vào dịch vụ thanh toán: Mặc dù lợi ích của FinTech trong lĩnh vực thanh toán đã được chứng minh và thanh toán là lĩnh vực có nhiều công ty FinTech hoạt động nhất. Nhưng bên cạnh đó, FinTech còn có tiềm năng hỗ trợ trong các lĩnh vực khác như chấm điểm tín dụng người dùng, cho vay ngang hàng và công nghệ bảo hiểm... Vì vậy, các kỳ vọng cũng được đặt ra cho cơ quan quản lý về tiếp tục tạo cơ chế thúc đẩy đổi mới, sáng tạo hướng đến phân khúc khách hàng chưa được phục vụ đầy đủ.

Thứ ba, nâng cao cơ sở hạ tầng công nghệ: như hạ tầng mạng để đảm bảo internet tốc độ cao, có hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây bảo mật cho ngân hàng và công ty FinTech.