Ủy ban châu Âu (EC) không loại trừ khả năng thực hiện động thái pháp lý đối với 3 quốc gia thành viên Ba Lan, Hungary và Slovakia vì duy trì lệnh cấm đơn phương đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ukraine.
Theo Politico, 3 quốc gia này công khai phớt lờ nỗ lực của EU nhằm tái thiết quan hệ thương mại với Kiev, dù thỏa thuận thương mại sửa đổi giữa EU và Ukraine vừa có hiệu lực. Các lệnh cấm, bao gồm ngũ cốc và nhiều sản phẩm nông nghiệp khác của Ukraine, bị coi là rào cản thương mại trái phép trong khối. EC cho rằng lệnh cấm vi phạm quy định của thị trường chung EU.
Sự bất tuân này cho thấy mối quan hệ thương mại giữa EU và Ukraine đang ngày càng nhạy cảm về chính trị, khi một số nước thành viên sẵn sàng thách thức Brussels lựa chọn giữa lợi ích của Kiev và các nước trong khối.
“Chúng tôi không thấy lý do chính đáng nào để tiếp tục duy trì các biện pháp cấm đơn phương này”, ông Olof Gill, Phó phát ngôn viên EC, cho biết ngày 30/10, một ngày sau khi thỏa thuận thương mại EU–Ukraine mới có hiệu lực nhằm giải quyết lo ngại của nông dân châu Âu trước làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Ukraine.
Trong email gửi báo chí, ông Gill nói EC sẽ “tăng cường liên lạc” với các quốc gia chưa tuân thủ. Khi được hỏi liệu Ủy ban có loại trừ khả năng khởi kiện hay không, ông trả lời: “Mọi phương đều đang được xem xét”.
Brussels đã ngần ngại hành động kể từ khi các lệnh cấm được đưa ra vào năm 2023, hy vọng thỏa thuận thương mại mới cập nhật sẽ dỡ bỏ các rào cản. Các quan chức am hiểu vấn đề cho biết chính trị cũng đóng một vai trò. Việc đưa Ba Lan ra tòa có thể gây căng thẳng cho mối quan hệ với chính phủ thân EU của ông Donald Tusk, trong khi việc nhắm vào Hungary và Slovakia sẽ giống như áp đặt tiêu chuẩn kép.
Đầu tuần này, Bộ Nông nghiệp Ba Lan nói với tờ Politico rằng lệnh hạn chế nhập khẩu của Warsaw “không tự động bị bãi bỏ” theo thỏa thuận thương mại mới và vẫn có hiệu lực. Đáng chú ý, Ba Lan là đồng minh thận cận của Ukraine và đặc biệt ủng hộ Kiev trong cuộc xung đột với Nga.
Tại Hungary, Bộ trưởng Nông nghiệp István Nagy tuyên bố Budapest sẽ duy trì biện pháp bảo hộ quốc gia, đồng thời cáo buộc Brussels “ưu tiên lợi ích của Ukraine” hơn nông dân châu Âu.
Trong khi đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Slovakia Richard Takáč cho rằng các biện pháp bảo hộ trong thỏa thuận mới “chưa đủ mạnh” để bảo vệ doanh nghiệp sản xuất nội. Điều này ám chỉ Bratislava cũng sẽ tiếp tục duy trì lệnh cấm.
Thỏa thuận thương mại cập nhật, được các nước EU phê duyệt ngày 13/10, thiết lập khuôn khổ ổn định hơn cho xuất khẩu của Ukraine, đồng thời bổ sung cơ chế bảo hộ cho nông dân châu Âu – một nỗ lực cân bằng giữa hỗ trợ Kiev và bảo vệ lợi ích nội khối.
Tham khảo: Politico
