Xưa rồi thời chỉ đi ‘bắt chước’, Trung Quốc với ‘6 con rồng’ đang gây chấn động thể giới, khẳng định trình độ sáng tạo vô biên

Sáu con rồng nhỏ mới nổi của Trung Quốc

“Sáu con rồng nhỏ” mới nổi tại Trung Quốc bao gồm DeepSeek, công ty Game Science, các công ty robot Unitree và DeepRobotics, BrainCo - đối thủ của Neuralink cùng công ty trí thông minh không gian ManyCore.

Dù quy mô của họ vẫn còn nhỏ so với các “ông lớn” lâu năm, nhưng trong vòng một tháng qua, họ đã thổi luồng sinh khí mới cho ngành công nghệ Trung Quốc và thậm chí tạo tiếng vang trên toàn cầu.

Nổi bật nhất trong số này phải kể đến DeepSeek. Công ty đã ra mắt mô hình ngôn ngữ lớn DeepSeek-R1 vào ngày 20/1. Mô hình này nhanh chóng thu hút sự chú ý toàn cầu vì hiệu suất vượt trội với chi phí thấp.

Chỉ trong một tuần, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn như Microsoft, Nvidia, Alibaba, Huawei, Tencent và Baidu đã tích hợp mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) của DeepSeek-R1 vào nền tảng của họ.

Cái tên ấn tượng không kém là Game Science, studio đứng sau trò chơi Black Myth: Wukong làm mưa làm gió thời gian gần đây. Câu chuyện khởi nghiệp của họ cũng đầy thú vị. Khi Tencent tái cấu trúc bộ phận game vào tháng 6/2014, 7 nhân viên đã rời đi để thành lập công ty riêng, trong đó có ông Feng Ji - hiện là CEO Game Science. Một thập kỷ sau, họ tạo ra tựa game AAA thực sự đầu tiên của Trung Quốc, một cú hit trên Steam với hơn 25 triệu bản bán ra tính đến nay.

Bốn “con rồng” còn lại không quá nổi tiếng trên trường quốc tế những cũng là những cái tên đầy triển vọng. Unitree được thành lập năm 2016 bởi kỹ sư 26 tuổi Wang Xingxing. Đây chính là đơn vị đã cung cấp robot nhảy múa cho chương trình Xuân Vãn 2025 của đài CCTV.

Một năm sau, DeepRobotics ra đời, nhắm đến phân khúc thị trường khác. Thay vì tạo ra robot thân thiện với người tiêu dùng, họ tích hợp AI và hướng tới các khách hàng lớn như công ty tiện ích Eastern Green Power của Singapore.

Sau đó là BrainCo chuyên về giao diện não – máy tính. Không giống các “con rồng” khác, BrainCo được ông Han Bicheng thành lập tại Mỹ vào năm 2015. Khi đó, ông đang theo học tiến sĩ tại Trung tâm Khoa học Não bộ của Đại học Harvard. Đến năm 2018, ông Han mở văn phòng tại Hàng Châu. BrainCo giờ trở thành một trong những công ty công nghệ thần kinh được đầu tư mạnh nhất thế giới, sản xuất hơn 100.000 thiết bị giao diện não - máy tính có độ chính xác cao.

Ít được biết đến nhất là ManyCore Technology. Thành lập năm 2011, công ty cung cấp các giải pháp trí thông minh không gian dựa trên công nghệ AI, tập trung vào thiết kế và trực quan hoá không gian. Dù có vẻ là một lĩnh vực hẹp hơn so với các “con rồng” khác, ManyCore đã trở thành công ty đầu tiên trong số sáu “con rồng” nộp hồ sơ phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) vào ngày 14/2.

Dù mỗi “con rồng” có lĩnh vực kinh doanh riêng, điều quan trọng hơn cả là họ đại diện cho cụm công nghiệp công nghệ cao mà Trung Quốc đã theo đuổi trong thập kỷ qua.

Trung Quốc đã công khai nhắm đến việc phát triển công nghiệp công nghệ cao từ nhiều năm nay. Trong đó, Trung Quốc đã tăng chi tiêu nghiên cứu và phát triển (R&D). Báo cáo của Ủy ban châu Âu công bố cuối năm 2023 cho thấy thị phần của Trung Quốc trên thị trường R&D thế giới đã tăng gấp 4 lần, vượt qua châu Âu, vươn lên vị trí thứ 2 toàn cầu và chỉ xếp sau Mỹ.

Như vậy, Trung Quốc quyết tâm không chỉ “bắt chước” mà đang thực sự nghiên cứu và sáng tạo. Bằng chứng là sự phát triển của ‘6 con rồng nhỏ’ được đề cập ở trên.

Vùng đất ươm mầm tài năng

Không phải ngẫu nhiên mà cụm công nghệ này hình thành tại Hàng Châu. Các công ty khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, thường tập trung tại những khu vực phát triển kinh tế mạnh, giàu nhân tài và đông dân cư nhất của một quốc gia.

Hàng Châu nằm trong khu vực Đồng bằng sông Dương Tử, gần Thượng Hải. Thành phố tự hào có ngôi trường hàng đầu Trung Quốc là Đại học Chiết Giang và nổi tiếng về tinh thần khởi nghiệp. Đây cũng là trung tâm công nghệ của Trung Quốc, nơi có các công ty như Alibaba, thu hút nhân tài từ khắp cả nước.

Môi trường kinh doanh của thành phố cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Hàng Châu nói riêng và tỉnh Chiết Giang nói chung nổi tiếng ở Trung Quốc với chính sách thân thiện với doanh nghiệp và bộ máy quan chức hiệu quả. Họ giữ đúng khẩu hiệu “không can thiệp khi không cần thiết, phản hồi nhanh khi được yêu cầu”.

Hàng Châu còn thiết lập nhiều quỹ hỗ trợ để thu hút và ươm mầm các công ty công nghệ mới. Chẳng hạn, khu Yichuang Town – nơi Game Science đặt trụ sở – cung cấp trợ cấp hoặc miễn hoàn toàn tiền thuê cho các doanh nghiệp nội dung số triển vọng. Chính điều này đã giúp công ty của ông Feng Ji vượt qua những năm đầu khó khăn.

Dù các khoản trợ cấp không phải hiếm ở Trung Quốc, “sáu con rồng nhỏ” vươn mình tại Hàng Châu trở thành một chủ đề thảo luận cho các tỉnh thành khác của Trung Quốc, để họ tìm đường phát triển thế mạnh của riêng mình.

Ví dụ, tờ Xinhua Daily gần đây đăng loạt bài đặt câu hỏi tại sao DeepSeek và các công ty tương tự lại xuất hiện ở Chiết Giang chứ không phải tỉnh khác. Tương tự, truyền thông địa phương tại thành phố Tế Nam, thủ phủ tỉnh Sơn Đông, đã đăng bài viết với tiêu đề “Tế Nam có thể học gì từ ‘Sáu con rồng nhỏ’ của Hàng Châu?”.

Trung Quốc, cạnh tranh giữa các tỉnh không chỉ được khuyến khích mà còn được thể chế hóa. Sự cạnh tranh này luôn là một trong những động lực chính đằng sau sự mở rộng kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc.

Nếu xu hướng này tiếp diễn và thực sự có những thay đổi trong chính sách, chúng ta có thể đang chứng kiến sự ra đời của một động lực tăng trưởng kinh tế mới.

Theo Sixth Tone