Xe máy xăng rút dần khỏi các vành đai của Hà Nội: Dùng xe máy điện lợi, bất lợi hơn ở những điểm nào?

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 nhằm giải quyết các vấn đề về ô nhiễm môi trường, trong đó có việc hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Trong chỉ thị có nêu về lộ trình thời gian xe máy xăng không được phép di chuyển trong các khu vực ở Hà Nội. 

Chỉ thị yêu cầu thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1-7-2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1-1-2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Trong phạm vi bài viết này, hãy cùng xem xét những khác biệt về mặt kỹ thuật của 2 loại xe máy xăng và xe máy điện.

Xe đạp, xe đạp điện, xe máy điện là các phương tiện cá nhân được xem là phương án thay thế thích hợp cho xe máy xăng. Tuy nhiên, do xe máy xăng đã là phương tiện được lựa chọn sử dụng từ lâu, chuyển đổi sang xe máy điện đòi hỏi người sử dụng hình thành thói quen khác.

Xét về bản chất, hai loại xe này đều có chung mục đích sử dụng (dùng để di chuyển), nhưng các cấu thành chính của xe khác nhau, dẫn đến những điểm khác biệt lớn và cần người sử dụng tạo thói quen mới.

Dùng xe máy điện khác gì xe máy xăng?

Điều đầu tiên cần được nhắc tới là người dùng phải lên kế hoạch sạc. 

Trong khi xe máy xăng có thể đổ xăng nhanh chóng, đa số xe máy điện có mặt tại Việt Nam vẫn cần vài tiếng để sạc. Tuy nhiên, vì không phải lúc nào người sử dụng cũng dùng xe nên khoảng thời gian nghỉ có thể được sử dụng để sạc. 

Nếu người dùng lên kế hoạch và tính toán thời gian sạc hợp lý thì thời gian sạc của xe máy điện sẽ không là vấn đề bất cập. Thậm chí, một số mẫu xe đi được xa nhưng sạc nhanh - như Dat Bike Quantum S1 với quãng đường tối đa 285 km mỗi lần sạc, sạc 4 tiếng đầy pin - thì người dùng không cần sạc xe quá thường xuyên.

Cần nhắc thêm rằng trên thị trường cũng có các mẫu xe có thể đổi pin, đó là xe của Selex Motors và một số mẫu xe của EVGo (thuộc tập đoàn Sơn Hà). Xe máy điện của Selex và EVGo sử dụng chung hệ thống trạm đổi pin do Selex phát triển. Với phương thức này, người dùng có thể có pin đầy chỉ trong 2 phút.

Điều tiếp theo là cần lưu ý đến những vấn đề có thể gây hại tới pin hoặc mô tơ điện.

Tương tự như xe máy xăng khi sử dụng cần lưu ý thay dầu nhớt, vệ sinh bugi hay căng xích để xe vận hành đúng thiết kế, pin và mô tơ điện trên xe máy điện cũng có những lưu ý riêng để có thể hoạt động bền bỉ nhất.

Khi sử dụng, người dùng cần lưu ý nhiệt độ pin: Nhiệt độ pin cao sẽ ảnh hưởng đến dòng điện sạc/xả - tức là xe có thể yếu hơn hoặc sạc chậm hơn bình thường. Ngoài ra, các nhà sản xuất cũng thường khuyến cáo người dùng giữ dung lượng pin trong khoảng từ 20% đến 80% để pin có tuổi thọ dài nhất.

Với mô tơ điện, người dùng vẫn cần tránh di chuyển liên tục, thường xuyên ở các vùng ngập nước. Bất kỳ thiết bị nào cũng có độ rò rỉ nhất định; ngay cả khi nhà sản xuất áp dụng tiêu chuẩn kháng bụi/nước cao, độ kháng bụi/nước có thể suy giảm qua thời gian, hoặc sau khi được sử dụng ở cường độ lớn. 

Cùng với đó, động cơ điện dạng In Hub có giới hạn chịu tải; người dùng cần lưu ý để tránh xảy ra sự cố.

Xe điện khác biệt ra sao?

Cũng vì có khác biệt lớn về vận hành, hai loại xe này cũng có những đặc điểm khác nhau.