Vừa chốt làm đường sắt 8 tỷ USD với Trung Quốc, 7 ngày sau tuyến bố mua công nghệ từ Hàn Quốc, một nước châu Á đang có ý định gì?

Ngày 6/6/2024, Uzbekistan thông báo đã ký kết thỏa thuận dự án đường sắt Trung Quốc - Kyrgyzstan - Uzbekistan với Trung Quốc và Kyrgyzstan, dự án này được ký kết thành công sau 27 năm chuẩn bị. Tuy nhiên, chưa đầy một tuần sau, Uzbekistan lại tuyên bố sẽ tiếp tục mua công nghệ tàu đường sắt từ Hàn Quốc.

Theo Railway Pro, một thỏa thuận liên chính phủ đã được ký kết để triển khai dự án đường sắt Trung Quốc – Kyrgyzstan – Uzbekistan vào ngày 6/6/2024,

Đường sắt Trung Quốc – Kyrgyzstan – Uzbekistan là một dự án chiến lược về kết nối giữa Trung Quốc và Trung Á, mang tính biểu tượng trong sự hợp tác theo Sáng kiến Vành đai và Con đường giữa ba quốc gia. Việc ký kết thỏa thuận liên chính phủ ba bên sẽ tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho việc xây dựng dự án, đánh dấu sự chuyển mình của dự án từ ý tưởng sang hiện thực.

Bắt đầu từ Kashgar, Tân Cương, tuyến đường sắt nối liền ba quốc gia đi qua Kyrgyzstan vào Uzbekistan và có thể được mở rộng tới Tây Á và Nam Á trong tương lai. Khi hoàn thành, dự án sẽ tăng cường đáng kể sự kết nối giữa ba quốc gia và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội nhanh chóng hơn trong khu vực.

Theo thỏa thuận, hành lang đường sắt sẽ đi theo tuyến từ Kashgar ở Trung Quốc, băng qua Kyrgyzstan qua các địa điểm Torugart, Makmal và Jalalabad, đến Andijan ở Uzbekistan.

Tuyến đường sắt mới sẽ có tổng chiều dài 523 km, trong đó có 213 km nằm trong lãnh thổ Trung Quốc, 260 km tại Kyrgyzstan và 50 km ở Uzbekistan. Tại Kyrgyzstan, dự án bao gồm việc xây dựng hơn 50 hầm và 90 cây cầu. Theo ước tính, dự án sẽ có chi phí khoảng 8 tỷ USD.

Sau khi ba nước Trung Quốc, Kyrgyzstan và Uzbekistan ký kết thỏa thuận hợp tác đường sắt, Uzbekistan tuyên bố sẽ mua công nghệ tàu đường sắt với công nghệ hiện đại nhất của Trung Quốc.

Theo Yonhap News, vào ngày 14/6/2024, nhà sản xuất tàu hỏa Hàn Quốc Hyundai Rotem và công ty đường sắt Uzbekistan đã ký hợp đồng cung cấp tàu đường sắt với công nghệ hiện đại. Theo hợp đồng trị giá 270 tỷ won (195,7 triệu USD), Hyundai Rotem sẽ cung cấp 6 tàu, tổng cộng 42 toa, cho Tập đoàn Đường sắt Uzbekistan, kèm theo dịch vụ bảo dưỡng và sửa chữa với công nghệ cao.

Đồng thời, Tập đoàn Đường sắt Hàn Quốc cũng đã ký một bản ghi nhớ với Tập đoàn Đường sắt Uzbekistan, tập trung vào hoạt động, bảo trì, trao đổi công nghệ và đào tạo nhân lực nhằm thúc đẩy sự phát triển đường sắt song phương.

Theo Railway Pro, việc mua tàu từ Trung Quốc cho các dự án đường sắt không chỉ giúp Uzbekistan phát triển đường sắt mà còn tương thích với đường sắt do Trung Quốc xây dựng, phát huy lợi thế về logistics. Tuy nhiên, Uzbekistan lại chọn mua tàu đường sắt từ Hàn Quốc nhằm nhận thêm nhiều công nghệ mới, tránh phụ thuộc vào một nguồn công nghệ nhất định. Hơn nữa, việc tiếp nhận nhiều nguồn công nghệ đường sắt sẽ giúp Uzbekistan dần hướng tới tự chủ về công nghệ đường sắt.

Về công nghệ đường sắt của Trung Quốc, hệ thống đường sắt Trung Quốc tích hợp sâu các công nghệ số hiện đại như hệ thống điều khiển xe lửa dựa trên truyền thông (CBTC), cảm biến IoT, phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để dự đoán bảo trì, cùng với các nền tảng thông tin hành khách kỹ thuật số hiện đại. Mạng lưới đường sắt của Trung Quốc không chỉ khổng lồ về quy mô mà còn được điều hành và giám sát bằng các hệ thống số tiên tiến, góp phần tối ưu hóa hiệu quả vận hành và an toàn.

Còn công nghệ đường sắt Hàn Quốc thường nổi bật về mặt thiết kế và cấu trúc, các tàu của Hàn Quốc chú trọng vào tính năng vận hành mượt mà, hiệu quả năng lượng và an toàn, với sự hỗ trợ của các công nghệ số trong việc điều khiển và giám sát.

Bằng cách tích hợp cảm biến IoT, công nghệ mô hình song sinh số 3D và phân tích hình ảnh dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI), hệ thống đường sắt Hàn Quốc đã cải thiện hoạt động quản lý tại các trạm. Các hệ thống này cho phép giám sát từ xa các cơ sở vật chất, tự động gửi cảnh báo khi phát hiện các vấn đề an toàn, và thậm chí điều khiển tự động một số chức năng của trạm. Kết quả là, khối lượng công việc của nhân viên được giảm thiểu, đồng thời cải thiện hiệu suất vận hành và độ an toàn.