Chứng khoán VNDirect cho rằng khung giá mới phần nào gây hụt hẫng cho các nhà đầu tư, ghi nhận tại báo cáo ngành mới đây. Song, theo VNDirect đây vẫn là giải pháp cần thiết, là bản lề cho chính sách giá NLTT chính thức được ban hành. Các doanh nghiệp (DN) xây lắp hoặc sở hữu dự án NLTT chuyển tiếp như: PC1, BCG, GEG, Trung Nam, T&T… sẽ được hưởng lợi đầu tiên.
Khung giá mới phần nào gây hụt hẫng cho nhà đầu tư NLTT
Cụ thể, dựa trên những tính toán từ EVN, Bộ Công thương đã ban hành khung giá phát điện cho nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp tại ngày 7/1/2023 có hiệu lực ngay tại ngày quyết định. Theo đó, khung giá mới cho các nguồn điện của các nhà máy điện chuyển tiếp thấp hơn từ 21% – 29% so với cơ chế giá FIT. VNDirect đánh giá khung giá mới là những tín hiệu giải cứu đầu tiên cho các nhà phát triển năng lượng, khi các dự án đã bị đình trệ một khoản thời gian dài sau khi giá FIT hết hạn.
Tuy nhiên, với khung giá này, không phải dự án nào cũng sẽ ghi nhận được mức sinh lời hiệu quả, mà đòi hỏi năng lực vận hành của DN ở mức tối ưu. Đánh giá hiệu quả tỉ suất sinh lời nội tại (IRR) của các dự án NLTT trong điều kiện vận hành bình thường, VNDirect nhận thấy mức giá mới sẽ làm giảm đáng kể IRR của các dự án này.
Cụ thể, IRR của các dự án điện mặt trời mặt đất chỉ đạt 5,1%, trong khi đó, IRR của điện gió trên bờ và gần bờ sẽ giảm xuống lần lượt là 8,0% và 7,9% từ mức hơn 12,0% theo giá FIT cũ. Vì vậy, DN cần nỗ lực trong việc cắt giảm chi phí hoạt động, chi phí đầu tư và lãi vay để tăng hiệu quả sinh lời với khung giá mới. Những DN có năng lực phát triển, vận hành dự án cũng như khả năng tiếp cận nguồn vốn rẻ sẽ có lợi thế trong giai đoạn này.
PC1, BCG, GEG sẽ là những doanh nghiệp niêm yết được hưởng lợi
VNDirect nhận thấy PC1 sẽ là doanh nghiệp hưởng lợi đầu tiên khi tham gia vào lĩnh lực xây lắp, đặc biệt là EPC điện gió và xây lắp đường dây, trạm biến áp. Ngoài ra, một số những nhà phát triển năng lượng nổi bật bao gồm BCG, GEG sẽ có thể tăng trưởng công suất cũng như giải tỏa những áp lực dòng tiền khi đang triển khai các dự án điện NLTT chuyển tiếp.
Bên cạnh đó, Trung Nam và T&T Group (chưa niêm yết) cũng là một số những doanh nghiệp được hưởng lợi khi cũng sở hữu các dự án thuộc diện chuyển tiếp. Chính sách giá NLTT chuyển tiếp sẽ là tiền đề để Bộ Công thương có cơ sở đánh giá cũng như điều chỉnh khung giá cho các dự án NLTT mới một cách cẩn thận và hợp lý.
Với những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong COP26, giới phân tích vẫn kỳ vọng vào một chính sách giá chính thức đủ hấp dẫn nhưng vẫn mang tính cạnh tranh, dài hạn, thu hút các nhà đầu tư có đầy đủ năng lực tham gia vào lĩnh vực này.
Trong 5 năm tới, Việt Nam dự kiến sẽ sẽ huy động khoảng 15,5 tỷ USD từ gói hỗ trợ tài chính do các nước G7, và Liên minh Châu Âu. VNDirect nhận thấy đây là nguồn vốn dồi dào với mức lãi suất rẻ và là cơ hội cho các dự án NLTT chuyển tiếp tái cấu trúc nợ trong thời gian tương lai. Theo dự thảo Quy hoạch điện 8, xu hướng chi phí đầu tư của các dự án NLTT sẽ giảm nhanh trong giai đoạn từ nay đến 2030 cũng là yếu tố hỗ trợ cho công đoạn phát triển của các dự án, phần nào bù đắp được việc phải huy động ở mức giá thấp cho các dự án NLTT chuyển tiếp.