VNDirect: Hòa Phát có thể không hoàn thành kế hoạch 2023, nhưng xuất hiện nhiều 'tia sáng' trong dài hạn

Khó khăn ngắn hạn khiến HPG không kịp về đích lợi nhuận?

Sau giai đoạn "ngụp lặn" dưới đáy nửa cuối năm 2022, kết quả kinh doanh của một số doanh nghiệp thép dần hồi phục. Điển hình là Tập đoàn Hòa Phát (HPG) đạt doanh thu 29.800 tỷ đồng trong quý 2/2023, giảm 21% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế là 1.448 tỷ đồng, tương ứng giảm 64% so với cùng kỳ, song đã cao gấp 3,8 lần so với con số thực hiện được ở quý 1/2023.

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, ngành thép nói chung và HPG nói riêng được dự báo vẫn chưa hết khó khăn do sự ảm đạm của thị trường bất động sản.

Đứng trước nhu cầu tiêu thụ yếu, sản lượng bán các mặt hàng thép của Hòa Phát cũng hồi phục khá chậm. Sản lượng bán hàng thép xây dựng, thép cuộn cán nóng (HRC) và phôi thép của tập đoàn trong tháng 7 đạt 555.000 tấn, dù tăng 3% so với tháng trước và tăng 6% so với cùng kỳ năm 2022 nhưng vẫn chưa bằng mức sản lượng bán tháng 12 năm ngoái.

Thêm vào đó, đà giảm của giá thép xây dựng trong nước vẫn chưa có điểm dừng. Cụ thể, Hòa Phát hạ từ 300.000-400.000 đồng/tấn tại đợt điều chỉnh ngày 23/8 với dòng thép cuộn CB240 Hòa Phát và thép thanh vằn D10 CB300, giá bán giảm xuống lần lượt 13,53 triệu đồng/tấn và 13,74 triệu đồng/tấn. Sau 17 lần điều chỉnh liên tiếp, giá bán thép nội địa đã về mức thấp nhất kể từ cuối năm 2020.

Trong báo cáo cập nhật mới đây, Chứng khoán VNDirect (VND) cho rằng nhu cầu tiêu thụ thép giảm mạnh do ngành BĐS nội địa đã chững lại kể từ quý 2/2022 sau hàng loạt sự kiện bắt giữ một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp BĐS lớn (vi phạm quy định phát hành trái phiếu), lãi suất mua nhà tăng hay room tín dụng bị hạn chế. Kết quả là nguồn cung căn hộ mới tại TP. HCM và Hà Nội đã suy giảm đáng kể trong nhiều quý gần đây.

Dù vậy, nhóm phân tích kỳ vọng biên EBITDA của HPG trong nửa cuối năm 2023 sẽ tiếp tục được cải thiện so với nửa đầu năm nhờ vào (1) giá nguyên liệu đầu vào (bao gồm quặng sắt, than cốc) được dự báo giảm; (2) lượng hàng tồn kho của công ty trong quý 2/2023 đã giảm xuống mức thấp nhất từ quý 1/2021 và (3) HPG đã nhận được đơn hàng xuất khẩu HRC tới tháng 9/2023, đảm bảo việc giá bán thép cao bất chấp giá đầu vào giảm.

VNDirect dự phóng doanh thu và lợi nhuận ròng của Hòa Phát năm 2023 đạt lần lượt 121.585 tỷ và 7.544 tỷ đồng, tương ứng giảm 14% và 11% so với năm trước. Nếu dự báo của CTCK này chính xác, với mục tiêu lãi sau thuế 8.000 tỷ đồng, doanh nghiệp đầu ngành thép sẽ không kịp về đích lợi nhuận trong năm nay.

Nhiều điểm sáng dần xuất hiện về dài hạn 

Dù ngắn hạn còn tồn tại nhiều thách thức, song VNDirect Research cho rằng nguồn cung BĐS sẽ dần hồi phục trong những quý tới trước khi bứt phá kể từ nửa cuối năm 2024, qua đó thúc đẩy nhu cầu thép. Minh chứng rõ nhất là việc Chính phủ đang nỗ lực tháo gỡ những khó khăn của thị trường BĐS nhà ở nội địa trong thời gian gần đây. 

Điển hình như Nghị định số 08 và Nghị quyết 33 cho phép các nhà đầu tư BĐS có thể gia hạn các khoản nợ trái phiếu và ngân hàng làm giảm áp lực dòng tiền cho nhà đầu tư BĐS, tạo điều kiện các doanh nghiệp có thể triển khai các dự án trong tương lai.

Song song, VND kỳ vọng rằng việc sửa đổi luật Đất đai vẫn đang đi đúng tiến độ và sẽ có hiệu lực từ nửa cuối năm 2024. Điều này sẽ đánh dấu bước ngoặt cho thị trường BĐS khi những vướng mắc trong việc phê duyệt dự án nhà ở mới sẽ được giải quyết, giúp nguồn cung nhà ở phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024-2025.

Mặt khác, trong dài hạn, quốc gia chiếm gần 60% nhu cầu quặng sắt toàn cầu – Trung Quốc, được dự báo sẽ giảm sản lượng sản xuất thép tới năm 2025. Điều này sẽ làm giảm nhu cầu quặng sắt toàn cầu khoảng 1,1%/năm trong giai đoạn 2024-2025.

Một nguyên liệu đầu vào khác là than cốc, giá mặt hàng này đã giảm trong cả quý 1 lẫn quý 2/2023 do nguồn cung tại Australia tăng lên cũng như hoạt động sản xuất thép toàn cầu chậm lại và kỳ vọng nhu cầu mạnh mẽ của Trung Quốc sau đại dịch đã không diễn ra. DISR dự báo trung bình giá than cốc sẽ giảm dần từ mức 273 USD/tấn trong năm 2023 sau khi nguồn cung được dần quay trở lại bình thường và sẽ tiếp tục giảm sẽ chỉ còn 200 USD/tấn vào năm 2025.

Việc giá nguyên liệu đầu vào như quặng sắt hay than cốc được dự báo sẽ tiếp tục hạ nhiệt kỳ vọng cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp thép.

Ngoài ra, một trong những động lực hồi phục cho sản lượng tiêu thụ thép của Hòa Phát đến từ hoạt động xuất khẩu nửa cuối 2023 và 6 tháng đầu năm 2024 trước khi BĐS nội địa 'ấm' trở lại. Theo VNDirect, Châu Âu và Asean tiếp tục là các thị trường xuất khẩu chính của công ty. Bên cạnh đó, sản lượng tiêu thụ và xuất khẩu tại Trung Quốc được kỳ vọng sẽ giảm trong nửa cuối năm 2023, từ đó giảm áp lực cạnh tranh cho các nhà xuất khẩu thép Việt Nam, trong đó có HPG.

Thông tin liên quan, HPG theo kế hoạch sẽ tạm thời dừng 1/3 lò cao tại Khu liên hợp Hải Dương trong tháng 9/2023, nhằm phục vụ hoạt động bảo trì/nâng cấp nhà máy. Giai đoạn này dự kiến sẽ kéo dài 3 tháng và giúp nâng công suất thiết kế của lò cao tăng lên 920.000 tấn thép thô/năm (từ mức 800.000 tấn/năm trước đó). Sau khi nâng cấp, tổng công suất sản xuất thép thô của HPG sẽ tăng lên 8,62 triệu tấn, tương đương tăng 1,4% so với mức 8,5 triệu tấn hiện tại.