Tỷ lệ trái phiếu trả chậm sẽ ổn định dần trong năm 2025

Dương Trang | 07:19 07/02/2025

VIS Rating đánh giá, tỷ lệ trái phiếu chậm trả sẽ ổn định dần về mức bình thường mới trong năm 2025, phản ánh tình hình kinh tế vĩ mô và môi trường kinh doanh mạnh mẽ, khuôn khổ pháp lý và hạ tầng thị trường dần hoàn thiện.

Tỷ lệ trái phiếu trả chậm sẽ ổn định dần trong năm 2025 — Tỷ lệ chậm trả trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục giảm khi dòng tiền doanh nghiệp tốt lên. (Ảnh: Int)

Theo VIS Rating, các chính sách hỗ trợ nhằm đạt được mục tiêu theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 sẽ cải thiện môi trường kinh doanh trong nước.

Tỷ lệ chậm trả trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục giảm khi dòng tiền doanh nghiệp tốt lên giúp tăng khả năng thanh toán nợ và niềm tin thị trường mạnh mẽ hơn giúp các nhà phát hành dễ dàng tái cấp vốn. Tuy nhiên doanh nghiệp vẫn có tỷ lệ vay nợ ở mức cao và cần nhiều thời gian phục hồi dòng tiền qua đó lành mạnh hóa các chỉ tiêu đòn bẩy.

Các chuyên gia VIS Rating đánh giá, chi tiêu công, FDI và xuất khẩu là chìa khóa để duy trì triển vọng kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam và đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 7,0-7,5% vào năm 2025. Tuy vậy với dự trữ ngoại hối cuối năm 2024 ở mức thấp nhất trong 5 năm qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có ít dư địa để quản lý biến động tỷ giá. Nếu dòng tiền ngoại tệ bị rút ra tăng lên và làm VND mất giá hơn nữa, khả năng lãi suất sẽ tăng và ảnh hưởng tới tăng trưởng của các doanh nghiệp trong nước.

Trong năm 2024, điều kiện kinh doanh sẽ cải thiện dần, được hỗ trợ bởi chi tiêu công nhiều hơn và tâm lý thị trường bất động sản phục hồi. Tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng công cộng sẽ thúc đẩy hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nhóm ngành xây dựng, vật liệu và vận tải. Các chính sách mới giải quyết các rào cản pháp lý và hoàn thiện quy hoạch đất đai sẽ thúc đẩy phát triển dự án bất động sản mới và tăng cường niềm tin của người mua nhà.

“Doanh số bán lẻ năm 2025 tăng 10-12% so với 2024 khi lương công chức tăng và thu nhập của hộ gia đình phục hồi. Niềm tin kinh doanh và tiêu dùng cải thiện sẽ thúc đẩy nhu cầu vay vốn. Yếu tố bất định chính trong kịch bản cơ sở của chúng tôi là định hướng chính sách của Hoa Kỳ dưới chính quyền mới của tổng thống Trump có thể tác động tiêu cực tới các quốc gia xuất khẩu trong đó có Việt Nam”, chuyên gia VIS Rating nói.

Đối với vấn đề vay vốn, chuyên gia VIS Rating cho rằng, điều kiện huy động vốn sẽ vẫn ổn định trong năm 2025. Các ngân hàng đang có nguồn vốn huy động và thanh khoản vững chắc để tăng cho vay mới các doanh nghiệp và cá nhân trong nước. Sau một loạt các cải cách quy định và triển khai luật chứng khoán mới, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang trở lại đúng hướng, được đánh dấu bằng giá trị phát hành mới tăng trưởng ổn định đối với cả phát hành ra công chúng và riêng lẻ.

VIS Rating kỳ vọng niềm tin của nhà đầu tư sẽ tiếp tục cải thiện nhờ quy định về phát hành trái phiếu chặt chẽ hơn và yêu cầu minh bạch thông tin cao hơn. Việc phát hành trái phiếu với mục đích trả nợ cũ sẽ ít gặp khó khăn hơn so với những năm trước, ngay cả khi mặt bằng lãi suất điều chỉnh tăng do cạnh tranh huy động tiền gửi của các ngân hàng.

Dòng tiền của doanh nghiệp sẽ tiếp tục phục hồi, nhưng đòn bẩy cao và thanh khoản yếu vẫn là những điểm yếu lớn trong khả năng trả nợ. Lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA) trong 9 tháng đầu năm 2024 của các doanh nghiệp niêm yết tăng 2% so với cùng kỳ năm trước, cải thiện so với mức giảm 9% trong năm 2023.

Theo chuyên gia VIS Rating, dòng tiền và lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2025. Tuy nhiên, các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng và vật liệu xây dựng vẫn có đòn bẩy nợ vay cao. Nợ vay/EBITDA trung bình của các doanh nghiệp niêm yết thuộc các nhóm ngành này là gần 9 lần, cao hơn mức bình quân chung là 3,6 lần.

Tình trạng phụ thuộc vào nợ ngắn hạn để đầu tư dài hạn đã dẫn đến vỡ nợ trái phiếu doanh nghiệp tăng mạnh trong năm 2022-2023. Khi thị trường tài chính cạn kiệt thanh khoản, doanh nghiệp không có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh đã không thể tìm được nguồn vay tái cơ cấu để trả cho các trái phiếu đến hạn. Ngay cả khi có dòng tiền tốt lên, đòn bẩy sẽ vẫn cao vì doanh nghiệp thường vay thêm để khởi động lại các dự án mở rộng kinh doanh. Cho đến khi nào các doanh nghiệp cải thiện chính sách quản lý vay nợ, rủi ro thanh khoản sẽ vẫn là một rủi ro chính cần theo dõi.

Tỷ lệ trái phiếu chậm trả sẽ ổn định dần về mức bình thường mới trong năm 2025, phản ánh tình hình kinh tế vĩ mô và môi trường kinh doanh mạnh mẽ, khuôn khổ pháp lý và hạ tầng thị trường dần hoàn thiện để quản lý rủi ro vỡ nợ.

Nền kinh tế vững mạnh sẽ giúp cải thiện dòng tiền, khả năng trả nợ, và nhu cầu tái cấp vốn. Các quy định chặt chẽ hơn về phát hành và đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, việc minh bạch thông tin và sử dụng xếp hạng tín nhiệm để cảnh báo rủi ro đầu tư sẽ giúp làm cải thiện chiều sâu của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới.