Mới đây, Trung Quốc đã tuyên bố sẽ tổ chức những "chuyến tàu trở về thanh xuân" (Silver Train) cho khách du lịch cao tuổi như một phần kế hoạch giải phóng sức mua của thị trường 1,4 tỷ dân.
Cụ thể, Bộ văn hóa, du lịch và giải trí Trung Quốc (CTC) cho biết đã phối hợp cùng với tập đoàn đường sắt quốc doanh CSRG để tổ chức các chuyến tàu được trang bị dịch vụ y tế và cơ sở vật chất chăm sóc người già, phục vụ chủ yếu cho những hành khách nghỉ hưu.
Không dừng lại đó, CTC cho biết sẽ xây dựng một mạng lưới các chuyến tàu trở về thanh xuân trên khắp cả nước từ nay đến năm 2027 nhằm đa dạng hóa ngành du lịch và thúc đẩy tiêu dùng dịch vụ.
Đài truyền hình nhà nước CCTV đã phát một phân đoạn trên tàu cho thấy cảnh những hành khách lớn tuổi nhảy múa, vốn là cảnh tượng thường thấy ở các công viên thành phố vào sáng sớm ở Trung Quốc, và chơi mạt chược.
Trên các toa tàu là những nhân viên y tế được đào tạo để chăm sóc đặc biệt cho người già, đi kèm với đó là những bình thở oxy, tay vịn và nút bấm khẩn cấp cho các hành khách cao tuổi.
Tuyên bố của CTC diễn ra trong bối cảnh chính sách 1 con suốt từ thập niên 1960 đã khiến nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới rơi vào trạng thái lão hóa dân số nhanh chóng.
Số liệu của Bộ nội vụ Trung Quốc (MCA) và Ủy ban sức khỏe quốc gia (NHC) cho thấy tính đến cuối năm 2022, cứ 5 người Trung Quốc thì có 1 người trên 60 tuổi và sẽ còn tiếp tục tăng lên trong tương lai. Dự tính đến năm 2035, số người trên 60 tuổi sẽ vượt mức 400 triệu người tại Trung Quốc, chiếm hơn 30% tổng dân số.
Điều trớ trêu là cuộc khủng hoảng nhân khẩu học này xảy ra khi các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc phải vật lộn với nhu cầu tiêu dùng yếu, sự suy thoái chưa từng có của thị trường bất động sản và tốc độ tăng trưởng thấp hơn so với thời kỳ trước đại dịch.
Hiện rất nhiều người cao tuổi nghỉ hưu có tiền tiết kiệm và trở thành một trong những nhóm nhỏ tại Trung Quốc có thể chi tiêu thoải mái cho tiêu dùng trong bối cảnh người dân thắt chặt hầu bao.
Phía chính phủ cũng kêu gọi các hãng du lịch và lữ hành đều có thể tham gia cùng dự án, đồng thời khuyến khích ngành đường sắt các địa phương cùng hỗ trợ phát triển chương trình. Ngoài ra, các bệnh viện, công ty bảo hiểm cũng có cơ hội tham gia những chuyến tàu này nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ cho những người cao tuổi.
Nền kinh tế bạc
Tuyên bố của CTC diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang có tham vọng lớn về việc phát triển một "nền kinh tế bạc" (Silver Economy).
Năm 2024, nước này đã công bố kế hoạch xây dựng nền kinh tế bạc, vốn là thị trường có giá trị 7 nghìn tỷ Nhân dân tệ (958 tỷ USD) năm ngoái và ước tính lên đến 30 nghìn tỷ Nhân dân tệ (4,1 nghìn tỷ USD) tại Trung Quốc trong 10 năm tới, bao gồm từ dịch vụ giao đồ ăn tới tận nhà, nhân viên chăm sóc y tế tại gia hay những dịch vụ giải trí cho người cao tuổi khác.
Trung Quốc đã từng là nước đông dân nhất thế giới nhưng bị Ấn Độ vượt qua vào năm 2023 do tỷ lệ sinh giảm sau nhiều năm.
Hiện dân số 1,4 tỷ người của Trung Quốc vẫn đang giảm trong năm thứ 3 liên tiếp tính đến năm 2024 bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm khuyến khích giới trẻ kết hôn và sinh con. Thậm chí đến tỷ lệ kết hôn tại đây cũng giảm mạnh khi giới trẻ chịu quá nhiều áp lực về tài chính, giá nhà, chi phí sinh hoạt, sự nghiệp, tiền thách cưới....
Dẫu vậy, tin vui là số ca sinh nở năm 2024 tại Trung Quốc đã tăng trở lại lần đầu tiên từ năm 2016, dù con số này vẫn thấp hơn số ca tử vong và thấp hơn nhiều nước phát triển khác.
Tỷ lệ sinh của Trung Quốc hiện chỉ vào khoảng 6,77 trẻ trên mỗi 1.000 người, thấp hơn nhiều so với 11,17 ca sinh trên 1.000 người ở Anh trong cùng năm 2024.
Số tuổi nghỉ hưu của Trung Quốc cũng thuộc hàng thấp nhất thế giới và chính quyền Bắc Kinh đang lên kế hoạch tăng dần tuổi nghỉ hưu trong bối cảnh lực lượng lao động giảm.
Theo kế hoạch, tuổi nghỉ hưu ở nam giới sẽ tăng từ 60 lên 63 và với nữ giới là 55 lên 58 tuổi cho công việc văn phòng. Với những công việc lao động chân tay, số tuổi nghỉ hưu của nữ giới sẽ tăng từ 50 lên 55 tuổi.
Nền kinh tế Trung Quốc vẫn gần với lãnh thổ giảm phát trong những tháng gần đây. Theo dữ liệu chính thức được công bố vào cuối tuần, giá tiêu dùng tháng 1/2025 chỉ tăng 0,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
*Nguồn: FT, CNN
.jpg "Tin vui: Giá chung cư Hà Nội và TP.HCM chững lại")
.png "Nhận lương 0 đồng cả năm, CEO Thế giới Di động sắp được ESOP lượng cổ phiếu trị giá gần 90 tỷ")
