Theo đó, UBND Tp.HCM đánh giá, mô hình chuyển đổi lên đơn vị hành chính quận đối với 5 huyện là rất khó đạt được giai đoạn từ nay đến năm 2030 do quy định bắt buộc các huyện phải đạt theo tiêu chí của đô thị loại đặc biệt, đồng thời phải có đủ 100% các xã đủ tiêu chí để chuyển đổi sang phường.
Hơn nữa, hầu hết các địa phương như huyện Cần Giờ, Củ Chi, Bình Chánh đang còn diện tích đất nông nghiệp khá nhiều.
Do vậy, mô hình thành phố thuộc Tp.HCM là phương án được lựa chọn của cả 5 huyện. Điều này sẽ đáp ứng mục tiêu chuyển các đơn vị hành chính huyện thành đơn vị hành chính cấp đô thị, nhưng vẫn giữ lại một số khu vực nông nghiệp ngoại thành của đơn vị hành chính mới trực thuộc.
Trong đó, huyện Bình Chánh đang phấn đấu đạt tiêu chí đô thị loại III và làm thủ tục đề nghị công nhận thành phố thuộc Tp.HCM vào năm 2025.
Đối với một số huyện còn thiếu tiêu chí dài hạn, các đơn vị lập đề án đề xuất có thể tính đến phương án về khả năng sáp nhập các huyện liền kề có tiêu chí chưa đạt để bổ trợ hoàn thiện lẫn nhau.
Theo ước tính, nhu cầu tổng vốn đầu tư cho 5 huyện giai đoạn 2021 - 2030 khoảng 242.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua kết quả phân tích của Sở Quy hoạch - Kiến trúc Tp. HCM, cơ hội thu lại giá trị gia tăng từ đất nếu khai thác tốt, theo ước tính có thể đạt khoảng 528.000 tỷ đồng trên địa bàn 5 huyện trong 10 năm tới.
Dự kiến, giai đoạn 2023 - 2025, Tp.HCM sẽ hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố thuộc Tp.HCM của UBND 5 huyện.
Sau đó, Tp.HCM tổ chức triển khai thực hiện đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố thuộc TP. HCM giai đoạn 2021 - 2030.
Trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tp.HCM lần XI nhiệm kỳ 2020-2025, Tp.HCM đã đặt ra nhiệm vụ xây dựng Đề án để chuyển đổi một số huyện thành quận hoặc thành phố giai đoạn 2021 – 2030. Hai năm qua, 5 huyện của Tp.HCM là: Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn đều muốn lên thẳng thành phố trước năm 2030.
Cụ thể, huyện Cần Giờ định hướng phát triển thành thành phố nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái.
Huyện Củ Chi phát triển đô thị sinh thái thông minh, các khu du lịch sinh thái ven sông; xây dựng, phát triển các trung tâm khoa học, kỹ thuật, công nghệ cao…
Huyện Hóc Môn định hướng phát triển theo hướng sinh thái, văn minh, hiện đại phía Tây Bắc.
Huyện Bình Chánh và huyện Nhà Bè muốn phát triển theo trở thành thành phố vệ tinh, đô thị thông minh.
Tuy nhiên, vào cuối năm 2022, Văn phòng UBND Tp.HCM đã có thông báo truyền đạt kết luận của Phó Chủ tịch UBND Tp.HCM Võ Văn Hoan đề nghị trong giai đoạn này các huyện ủy, UBND các huyện không đề xuất hoặc kiến nghị Tp.HCM việc xin chủ trương chuyển huyện thành quận hay thành phố.UBND Tp.HCM thống nhất đề xuất Thường trực Thành uỷ cho lùi thời hạn báo cáo Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận (hoặc thành phố) giai đoạn 2021-2030 đến năm2023, thay vì cuối năm 2022.
