Các định chế tài chính quốc tế như World Bank hay IMF đều đã nâng triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2023, sau một thời gian dài nền kinh tế thế giới vật lộn với những khó khăn và thách thức. Trong khi đó, các nền kinh tế đầu tàu thế giới như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản hay Trung Quốc cũng đã phục hồi và tăng trưởng nhanh hơn dự kiến.
Tại Talkshow Phố Tài Chính trên VTV8, ông Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích, Công ty CP Chứng khoán BIDV (BSC) đã có những chia sẻ về triển vọng kinh tế cũng như thị trường chứng khoán giai đoạn cuối năm.
BTV Mùi Khánh Ly: Nhiều tổ chức quốc tế đã nâng triển vọng kinh tế toàn cầu và các nền kinh tế lớn thay vì lo ngại như hồi đầu năm. Điều gì đang diễn ra?
Ông Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích, Công ty CP Chứng khoán BIDV (BSC)
Trong thời gian vừa qua, các quốc gia lớn trên thế giới công bố số liệu GDP quý II tốt hơn so với kỳ vọng, đặc biệt là Hoa Kỳ với mức 2,4%. Tại Châu Âu, giới đầu tư kỳ vọng tăng trưởng âm nhưng mức công bố là tăng trưởng dương nhẹ. Trong khi đó kinh tế Nhật Bản cũng tăng trưởng cao hơn so với kỳ vọng trong quý II. Sau những kết quả trên, loạt các tổ chức quốc tế như là World Bank, IMF hay OECD đồng loạt tăng mức dự báo GDP của toàn cầu từ mức tăng từ 0,1% cho đến 0,4% và 0,5%, tôi đánh giá là mức điều chỉnh khá cao. Điều này cho chúng ta thấy một tín hiệu rằng các tổ chức quốc tế đã nhận ra rằng mức độ suy giảm kinh tế không quá nặng nề như dự báo và sự phục hồi của những nền kinh tế lớn đang tốt hơn so với dự kiến.
Chỉ cách đây vài tháng nhiều người vẫn nhắc đến cụm từ “suy thoái kinh tế”. Vậy đến thời điểm này có thể coi kinh tế thế giới đã thoát đáy và đi lên?
Chúng tôi thấy rằng chỉ cách đây vài tháng, “suy thoái kinh tế” là cụm từ được nhắc đến nhiều nhất. Còn trong thời gian gần đây, cụm từ hay được nhắc đến lại là “hạ cánh mềm”. Với những tổ chức tài chính lớn như Goldman Sach hay Citibank, họ cũng đưa ra kịch bản khả năng mức độ suy thoái sẽ khá nhẹ nhàng và nền kinh tế thế giới có thể sẽ hạ cánh mềm cùng nhịp với việc kinh tế thế giới tăng trưởng cao hơn so với mức độ kỳ vọng. Các tổ chức này đánh giá GDP toàn cầu sẽ tăng trưởng trong khoảng 2,5% cho đến 2,6%, bất chấp khả năng là tăng trưởng của Trung Quốc chưa được phục hồi mạnh mẽ như trước đây. Nhưng quý II vừa qua Trung Quốc tăng trưởng khoảng 6,3%, tuy là mức thấp hơn so với dự kiến, nhưng cao hơn khá nhiều so với mức tăng trưởng trên 5% vào đầu quý I của quốc gia này. Điều này cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang không được như kỳ vọng nhưng đang trên đà phục hồi tương đối tốt.
Với bối cảnh nền kinh tế thế giới như vậy sẽ tác động như thế nào đến Việt Nam trong phần còn lại của năm 2023? Liệu có giúp kinh tế Việt Nam đẩy nhanh tăng trưởng và đạt được mục tiêu 6,5% như đã đề ra?
Việt Nam là quốc gia có tỷ trọng xuất nhập khẩu trong GDP rất cao so với các quốc gia khác ở khu vực Châu Á, hay các quốc gia mới nổi. Chính vì vậy, kinh tế của chúng ta sẽ phụ thuộc nhiều vào sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế của các quốc gia bạn hàng lớn nhất của Việt Nam, trong đó bao gồm Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Châu Âu. Đến thời điểm hiện tại, những dấu hiệu tương đối tốt về phục hồi kinh tế đã diễn ra các quốc ra này đã tốt hơn thì nhu cầu về đơn hàng của họ sẽ phục hồi tốt hơn. Đặc biệt, tồn kho ở Mỹ đang sụt giảm nhanh hơn và do vậy nếu kinh tế của quốc gia này tăng trưởng tốt hơn vào dịp cuối năm, nhu cầu đối với các sản phẩm xuất khẩu sang họ tăng thì Việt Nam là một những đơn vị cung ứng đó, do vậy sẽ góp phần vào phục hồi kinh tế. Còn các yếu tố trong nước sẽ phụ thuộc rất nhiều vào mức độ tự tin của người tiêu dùng và mức độ đầu tư của khối nhà đầu tư trong nước, cũng như mức độ giải ngân đầu tư công. Đến thời điểm hiện tại, giải ngân đầu vốn tư công đạt mức tăng trưởng so với cùng kỳ trên 22%, mức khá tốt so với mọi năm. Còn đối với cầu tiêu dùng, tôi nghĩ sẽ mất thêm một chút thời gian để phục hồi do đang có tâm lý chờ đợi xem những diễn biến về kinh tế có tốt lên không hay việc kiểm soát về lạm phát có thực sự tốt hay không, để từ đó họ có thể gia tăng mức độ chi tiêu. Tôi nghĩ kinh tế thế giới hạ cánh mềm và các quốc gia lớn phục hồi kinh tế, gia tăng nhu cầu nhanh thì chúng ta sẽ có một lợi thế để tăng trưởng GDP vào dịp cuối năm. Và GDP năm nay theo tôi đánh giá sẽ tương đương trung bình của giai đoạn trước Covid, khoảng 5,5% - 5,6%.
Thị trường chứng khoán thường phản ánh trước nền kinh tế khi đã có sự tăng trưởng tốt cả trong nước lẫn thế giới, chỉ số VN Index cũng đã tăng được một mức khá mạnh. Với những diễn biến vĩ mô tích cực hơn như vậy, thị trường chứng khoán sẽ có sức bật mạnh tiếp trong thời gian tới?
Đúng là thị trường chứng khoán thường phản ánh nhanh nhất với tất cả những thông tin về mặt vĩ mô, về mặt thị trường và quốc tế. Và không chỉ riêng Việt Nam, tôi theo dõi từ đầu năm đến nay, ở nhiều quốc gia lớn, các chỉ số chính đều tăng trưởng rất mạnh. Tăng trưởng mạnh nhất là chỉ số Nasdaq của Mỹ khoảng 36%, ở Nhật Bản thì chỉ số Nikkei 225 cũng tăng 28% và Châu Âu, đa số các thị trường cũng tăng trên 20%. Do vậy, mức tăng trưởng của Việt Nam từ đầu năm đến nay khoảng hơn 20%-21% cũng tương đương với sự phục hồi chung của các thị trường. Trong khi đó, vào thời điểm năm ngoái thị trường Việt Nam giảm mạnh hơn so với đa số các thị trường chứng khoán trên thế giới. Thị trường chứng khoán sẽ đi trước nền kinh tế vĩ mô từ một quý cho đến ba quý nên chúng ta phần nào đó có thể nhìn nhận những khó khăn nhất và tạo đáy vào quý II năm nay và từ đây chúng ta sẽ có những bước phục hồi tốt hơn trong quý III, quý IV năm 2023 và đầu năm 2024. Nhưng diễn biến của thị trường chứng khoán sẽ không chỉ thể hiện ở điểm số mà còn thể hiện ở thanh khoản. Khi thanh khoản của thị trường bắt đầu tiếp cận những phiên cao của năm ngoái là trên một tỷ USD cho thấy các nhà đầu tư bắt đầu cảm thấy tự tin vào tương lai phát triển của các doanh nghiệp trên sàn và cũng nhìn nhận rằng, mức giá trên thị trường bây giờ là hợp lý, hấp dẫn để có thể đầu tư.
Các nhà đầu tư cũng đã chứng kiến nhiều cổ phiếu, nhóm ngành tăng giá lên mức cao, thậm chí tăng hơn mức tăng của chỉ số chính. Vậy các nhà đầu tư nên đầu tư như thế nào cho phù hợp?
Trong một chu kỳ bao giờ cũng như vậy, sẽ có những cổ phiếu hay nhóm ngành nhận được nhiều quan tâm hơn và có triển vọng khả quan hơn so với thị trường chung, thậm chí đang tăng về vùng đỉnh hoặc là vượt đỉnh của năm ngoái, đó thực ra cũng là những cổ phiếu rất cơ bản như FPT, VCB hay BID… ho thấy rằng thị trường đang ở mức độ lành mạnh và phân hóa khá tốt. Vào thời điểm hiện tại, sau giai đoạn dài thị trường đã tăng trưởng trong nhiều tháng và nhà đầu tư sẽ cần phải có sự thận trọng nhất định trong việc phân bổ dòng vốn. Có hai xu hướng nhà đầu tư có thể tham khảo. Thứ nhất, những nhóm ngành cơ bản nhưng chưa tăng giá quá nhiều trong giai đoạn phục hồi vừa rồi như nhóm ngành ngân hàng hay bán lẻ sẽ là cơ hội của giai đoạn tiếp theo.
Nhóm ngành thứ hai nhà đầu tư có thể quan tâm trong thời gian này là nhóm có những lợi thế nhất định về chu kỳ kinh doanh so với những ngành khác, cũng như có lợi thế được sự hỗ trợ về mặt chính sách hay về mặt thị trường quốc tế đang thuận lợi, chẳng hạn như ngành dầu khí, hóa chất, phân bón hay những ngành liên quan đến lương thực, thực phẩm đang có lợi thế khi thời tiết đang theo hiện tượng El Nino. Ngoài ra, những ngành thiên về tài chính, chẳng hạn như chứng khoán khi thanh khoản thị trường đã bắt đầu có những phiên giao dịch trung bình ở mức cao của năm 2022.