Theo Reuters, ngày 14/6, giới chức Kazakhstan thông báo rằng Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga (Rosatom) sẽ dẫn đầu liên doanh xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại quốc gia này.
Cụ thể, trong tuyên bố của cơ quan điện hạt nhân của Kazakhstan nêu rõ rằng, Tập đoàn Rosatom đã được chỉ định là đơn vị đứng đầu liên doanh quốc tế để xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở Kazakhstan. Đặc biệt, cơ quan này bày tỏ sự tin tưởng vào công nghệ của Nga, thậm chí nhận định rủi ro là rất nhỏ và thậm chí không tồn tại. Nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Kazakhstan sẽ do nhà nước sở hữu. Nhà máy này dự kiến sẽ được xây dựng ở gần làng Ulken bên hồ Balkhash, hồ lớn thứ hai ở Trung Á.
Trên thực tế, các công ty Pháp và Hàn Quốc cũng đã nộp đề xuất cho Kazakhstan. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa rõ những công ty nào khác sẽ tham gia vào liên doanh này, cũng như chi phí và thời gian thực hiện các đề xuất.
Nhà máy ở Kazakhstan sẽ sử dụng công nghệ gì?
Hoan nghênh quyết định của giới chức Kazakhstan, Tổng giám đốc điều hành Rosatom Alexei Likhachev cam kết sẽ xây dựng nhà máy "dựa trên thiết kế tiên tiến và hiệu quả nhất trên thế giới, dựa trên công nghệ của Nga".
Ông cho biết thêm, nhà máy ở Kazakhstan sẽ sử dụng lò phản ứng VVER-1200 thế hệ 3+, một công nghệ của Nga được sử dụng cả trong nước và nước ngoài.
Theo Rosatom, công nghệ VVER-1200 đạt mọi tiêu chuẩn an toàn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và công nghệ VVER-TOI, một công nghệ phát triển từ VVER đã được châu Âu cấp phép.
Hơn nữa, theo nhiều nhà nghiên cứu, thậm chí VVER-1200 còn phản hồi nhanh hơn so với một số công nghệ hiện hành như AP-1000 của Mỹ. Ngoài ra, giá trị Chỉ số an toàn toàn cầu (GSI values), xác suất xảy ra tai nạn, hiệu suất của hệ thống an toàn trong trường hợp xuất hiện tai nạn cơ bản như mất khả năng làm mát (LOCA) và các hệ quả của tai nạn, thậm chí còn cao hơn so với công nghệ AP-1000.
Kazakhstan hiện là một trong những quốc gia sản xuất uranium lớn nhất thế giới (cung cấp tới 43% lượng urani của thế giới), nhưng lại đang phải "vật lộn" giải quyết bài toán thiếu điện vì nhu cầu tiêu thụ ở trong nước tăng cao. Hiện nay, Kazakhstan chủ yếu dựa vào các nhà máy điện chạy bằng than để sản xuất điện. Ngoài ra, quốc gia này còn có một số nhà máy thủy điện và ngành năng lượng tái tạo đang phát triển.
Trong một cuộc trưng cầu dân ý vào cuối năm 2024 nhằm ủng hộ việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, Kazakhstan cho biết có kế hoạch đạt công suất điện hạt nhân 2,4 gigawatt vào năm 2035.
Rosatom hiện được coi tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghiệp hạt nhân. Tập đoàn Rosatom hiện có 450 công ty thành viên, với tổng số nhân lực trên 350.000 người. Tập đoàn nổi tiếng của Nga đang hoạt động tại 50 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Đáng chú ý, Rosatom hiện đứng đầu thế giới về danh mục dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở nước ngoài, với 34 tổ máy. Trên thực tế, các nhà máy điện hạt nhân của Rosatom đang cung cấp 19,9% điện năng cho nền kinh tế tại Nga.
Tập đoàn Rosatom cũng có bề dày hợp tác với Việt Nam trong nhiều năm. Trong cuộc gặp với Thủ tướng vào tháng 1/2025, Tổng Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev cho biết, tập đoàn sẵn sàng hợp tác, giúp Việt Nam xây dựng nhà máy điện hạt nhân; xây dựng trung tâm hạt nhân mới, hiện đại; chuyển giao công nghiệp; nội địa hoá các sản phẩm hạt nhân cho Việt Nam; đồng thời phát triển ngành khoa học, công nghiệp hạt nhân… với tầm nhìn hàng trăm năm, đồng thời sử dụng năng lượng hạt nhân vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội.
Bài tham khảo nguồn: Reuters, The Moscow Times, Rosatom
