Số lượng người cao tuổi tăng chóng mặt: Quốc gia Đông Nam Á dùng “siêu công nghệ” để giúp sớm phát hiện bệnh chỉ qua… tiếng ho

Đến năm 2030, 1/4 dân số Singapore sẽ có độ tuổi từ 65 tuổi trở lên – trong khi năm 2010, con số này mới chỉ là 1/10. Ước tính khoảng 6.000 y tá và nhân viên y tế cần được tuyển dụng hàng năm để đáp ứng mục tiêu nhân lực ngành y tế của Singapore.

Theo Chuan De Foo, nghiên cứu viên tại Trường Y tế Công cộng Saw Swee Hock thuộc Đại học Quốc gia Singapore, công nghệ là yếu tố rất cần thiết để lấp đầy khoảng trống thiếu nhân lực y tế tại Singapore và các nơi khác. Trong một bài viết trên tạp chí khoa học Frontiers vào tháng trước, Foo cùng các đồng tác giả nhận định rằng các quốc gia trên thế giới đang “thiếu sự chuẩn bị một cách đáng báo động” trước tình trạng già hóa dân số, đồng thời mô tả AI và các công nghệ khác là “những lực lượng then chốt có tiềm năng tạo ra sự thay đổi mô hình trong lĩnh vực chăm sóc y tế”.

Chuyên gia Foo cho biết trí tuệ nhân tạo sẽ đóng vai trò lớn trong việc chăm sóc người cao tuổi tại Singapore, cả về hỗ trợ bác sĩ quản lý các tình trạng bệnh không nghiêm trọng lẫn giám sát các nhiệm vụ hành chính như theo dõi tình trạng giường bệnh. Ông nói: “Khi người cao tuổi tại Singapore ngày càng am hiểu công nghệ thông tin, họ càng có xu hướng chuyển sang sử dụng các công cụ tư vấn từ xa và kỹ thuật số ứng dụng công nghệ AI.”

AI cũng đang được sử dụng để phát hiện bệnh sớm hơn, một lĩnh vực mà Tiến sĩ Han Ei Chew, nhà nghiên cứu tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở Singapore, quan tâm. Ông cho biết bệnh mắt do tiểu đường của người mẹ quá cố của ông có thể được chẩn đoán — và điều trị — sớm hơn nếu các phương pháp xét nghiệm AI có sẵn khi bà còn sống. Ông Chew cho biết: "Điều đó sẽ rất hữu ích khi gia đình trải qua hành trình chữa trị bệnh".

"Chúng tôi có thể triển khai AI, nhưng mục đích không phải là thay thế hoàn toàn việc chăm sóc của con người ... mà thực sự là hỗ trợ những người chăm sóc và giúp người cao tuổi duy trì sự độc lập".

Ông Chew cho biết Hội đồng Nhà ở và Phát triển Singapore thậm chí còn cung cấp công nghệ gia đình tích hợp để phát hiện khi có người ngã, với cảnh báo được gửi đến người thân của cư dân hoặc kết nối với tổng đài để được trợ giúp.

Ông Chew cho biết các loại công nghệ giám sát này cần được sử dụng cẩn thận, bất kể chúng được triển khai ở khu vực pháp lý nào. "AI nên trao quyền cho người cao tuổi chứ không phải tước đi quyền tự chủ của họ. Họ vẫn cần có quyền lựa chọn tham gia, đặt ra ranh giới và quan trọng hơn là tắt nó khi họ muốn", ông nói với CNBC.

Trợ lý ảo chuyên chăm sóc y tế

Singapore không phải là quốc gia duy nhất tìm cách sử dụng AI để chăm sóc người cao tuổi. Tại Mỹ, "trợ lý ảo y tế" Sensi.AI đang theo dõi người cao tuổi bằng các thiết bị âm thanh được lắp đặt trong ba khu vực trong nhà của họ.

Đồng sáng lập và giám đốc điều hành công ty Romi Gubes cho biết công nghệ này có thể cung cấp cho người chăm sóc hơn 100 thông tin chi tiết khác nhau, cảnh báo họ về các dấu hiệu sớm của nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc đường hô hấp, hoặc về tình trạng té ngã hoặc suy giảm nhận thức. "Chúng tôi đang kết hợp nhiều chỉ số phát ra từ âm thanh", Gubes nói. "Có thể lấy ví dụ về nhiễm trùng đường hô hấp. AI sẽ tính đến nhịp độ ho, tần suất, loại ho, cùng với... các báo cáo về sốt, chóng mặt".

Khi Sensi.AI được cài đặt trong nhà, nó sẽ tạo ra một "đường cơ sở" trong hai tuần, ghi lại một loạt "chỉ số âm thanh", Gubes cho biết, bao gồm các âm thanh không lời như tiếng đồ vật di chuyển, tiếng bước chân hoặc tiếng ngáy, và AI này sẽ kết hợp với kiến ​​thức lâm sàng trong nhóm. Khi AI biết được các âm thanh cơ sở trong một ngôi nhà, nó có thể cảnh báo người chăm sóc về bất kỳ âm thanh bất thường nào có thể liên quan tới vấn đề sức khỏe.

Gubes cho biết Sensi đang được "hàng chục nghìn" người cao tuổi ở Mỹ sử dụng và một người phát ngôn cho biết công ty đang thảo luận về khả năng mở rộng sang Châu Á.

Người cao tuổi và AI

Theo CNBC, các chuyên gia cảnh báo rằng AI phải được sử dụng một cách thận trọng trong vấn đề chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

Ông Foo cảnh báo rằng việc sử dụng quá mức AI có thể dẫn đến "kết quả sức khỏe kém hơn" vì không phải tất cả người cao tuổi đều có thể sử dụng công nghệ và ông cảnh báo rằng công nghệ phải được thiết kế đúng cách.

Tổ chức Y tế Thế giới từng cảnh báo: "Những thành kiến ​​ngầm và rõ ràng của xã hội, bao gồm cả về tuổi tác, thường được thể hiện trong các công nghệ AI". Bản tóm tắt chính sách năm 2022 của tổ chức này đã thúc giục các nhà phát triển để người cao tuổi tham gia vào quá trình thiết kế công nghệ mới.

Tại Singapore, "Kế hoạch hành động vì tuổi già tươi đẹp" của chính phủ nêu chi tiết các mục tiêu của mình, chẳng hạn như tiếp cận 550.000 người cao tuổi với chương trình chăm sóc sức khỏe và thể chất, giảm tỷ lệ tử vong tại bệnh viện từ 61% xuống 51% trong giai đoạn 2023 đến 2028.

Nhưng ông Foo cho biết ý kiến ​​của người cao tuổi cần được xem xét khi xác định cách AI có thể giải quyết nhu cầu sức khỏe của họ. “Giống như mọi sáng kiến ​​mới, thất bại là điều không thể tránh khỏi nếu đối tượng mục tiêu - tức là người cao tuổi - không tham gia. Chúng ta cần lắng nghe tiếng nói của họ và điều chỉnh chiến lược AI y tế quốc gia sao cho phù hợp với nhu cầu của họ mà không loại bỏ yếu tố con người trong chăm sóc sức khỏe. Đó là thách thức”, ông nói với CNBC.

Đối với Chew, cách tiếp cận chăm sóc người cao tuổi sẽ cần kết hợp giữa con người và máy móc, mô tả nó là “công nghệ cao nhưng cần sự tương tác cao”.

“AI có lẽ được sử dụng tốt nhất như một đôi mắt, đôi tai bổ sung và robot là một đôi tay bổ sung, nhưng không phải là sự thay thế cho việc chăm sóc cần sự tiếp xúc ở mức độ cao của con người”.

Tham khảo CNBC