Vì sao cấp thiết mở rộng đoạn cao tốc Yên Bái - Lào Cai?
Sau hơn 10 năm đưa vào sử dụng, tuyến đường cao tốc Nội Bài Lào Cai có tổng chiều dài 264 km, điểm đầu tại nút giao giữa Quốc lộ 2 và đường cao tốc Bắc Thăng Long Nội Bài; điểm cuối tại xã Bát Xát, tỉnh Lào Cai là bước đột phá của ngành giao thông vận tải, giúp giảm thời gian lưu thông từ Hà Nội đi cửa khẩu quốc tế Lào Cai xuống còn 3,5 tiếng so với 7 tiếng trước đây. Mở ra cơ hội lớn trong phát triển kinh tế xã hội và du lịch của các địa phương khu vực Tây Bắc, kết nối đến các khu kinh tế, công nghiệp, du lịch, giảm tải áp lực và tai nạn giao thông trên các tuyến Quốc lộ.
Tuyến đường này là một phần của đường Xuyên Á, đi qua địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Phú Thọ và Lào Cai, nối với đường cao tốc Côn Minh Hà Khẩu của Trung Quốc đồng thời là một hợp phần trong dự án phát triển cơ sở hạ tầng giao thông của Hành lang kinh tế Côn Minh Hà Nội Hải Phòng.
Dự án đường cao tốc Nội Bài Lào Cai (Giai đoạn 1) với chiều dài gần 245km do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ năm 2014. Trong đó, đoạn Nội Bài Yên Bái với quy mô 4 làn xe, vận tốc thiết kế 100 km/h, đoạn Yên Bái Lào Cai với quy mô 2 làn xe, vận tốc thiết kế 80 km/h.
Theo quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, mạng lưới đường ô tô cao tốc Việt Nam gồm 41 tuyến với tổng chiều dài 9.014km, trong đó khu vực phía Bắc sẽ có 14 tuyến với tổng chiều dài khoảng 2.305km, quy mô từ 4 đến 6 làn xe.
Trong giai đoạn 1 của Dự án, đoạn tuyến Km123+080 đến Km244+155 từ Yên Bái đi Lào Cai đã được đầu tư quy mô nền đường 4 làn xe, mặt đường 2 làn xe, công trình cầu, hầm qua núi, cống chui dân sinh trên tuyến đã được xây dựng tương ứng với quy mô 2 làn xe. Trong quá trình khai thác, một số đoạn tuyến đã được mở rộng lên 4 làn xe, trên tuyến, đã lắp đặt hệ thống trạm thu phí không dừng (ETC).
Do đoạn tuyến Km123+080 đến Km244+155 có nhiều vị trí không có dải phân cách giữa nên khi lưu lượng trên tuyến tăng sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, tốc độ khai thác trên đoạn tuyến không đáp ứng tốc độ thiết kế. Theo thống kê từ khi đưa vào khai thác đến nay, lưu lượng phương tiện tham gia lưu thông trên tuyến cao tốc Nội Bài Lào Cai liên tục tăng khoảng 10%/năm. Với quy mô hiện tại, đoạn tuyến từ Yên Bái Lào Cai không thể đảm bảo nhu cầu lưu thông trên tuyến và đến năm 2027 sẽ vượt năng lực thông hành của đoạn tuyến.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về đầu tư hoàn chỉnh các tuyến cao tốc phân kỳ theo kế hoạch, bảo đảm tính liên kết, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và bền vững, đảm bảo an toàn giao thông trong đó có nội dung về hoàn thành tuyến đường cao tốc Nội Bài Lào Cai (giai đoạn 2026 - 2030). Việc đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai là cấp thiết.
Dự án sẽ được mở rộng và thiết kế ra sao khi vừa thi công, vừa vận hành?
Sau thời gian khảo sát thực địa, nghiên cứu các hồ sơ tài liệu và các quy định hiện hành liên quan, đồng thời căn cứ Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Dự án xây dựng mở rộng đoạn Yên Bái Lào Cai thuộc tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai dài 121,3km, tổng mức đầu tư 7.667,8 tỷ đồng, được VEC đề xuất các giải pháp thiết kế cụ thể như sau:
Về phần đường: Mở rộng mặt đường từ quy mô 2 làn xe lên 4 làn xe, bề rộng mặt đường 24m, có dải phân cách giữa đồng bộ với các đoạn đã được mở rộng trong giai đoạn 1. Về Cống chui dân sinh: Kéo dài cống chui dân sinh để phù hợp với quy mô đường cao tốc từ 2 làn xe lên 4 làn xe.

Về phần cầu: Xây dựng mới 1 đơn nguyên cầu mới bên trái tuyến như cầu hiện tại; Chiều dài, khẩu độ nhịp cơ bản phù hợp với cầu đã xây dựng trong giai đoạn 1.
Về phần hầm: Giai đoạn 1 đã xây dựng 1 ống hầm với quy mô 2 làn xe tại Km 186 bên phải tuyến. Tuy nhiên, do điều chỉnh quy hoạch đoạn Yên Bái Lào Cai từ 4 làn xe lên 6 làn xe, vì vậy khi đầu tư mở rộng dự án sẽ nghiên cứu xây dựng đơn nguyên hầm mới bên trái hầm hiện tại với quy mô mặt cắt ngang hầm phù hợp quy mô cao tốc 6 làn xe, 1 chiều 3 làn xe hướng Lào Cai Nội Bài (chiều dài khoảng 530m).
Về xây dựng mới hệ thống kiểm soát giao thông thông minh (ITS) toàn tuyến: Giai đoạn 1 của dự án đã đầu tư một phần hạ tầng, đường dẫn phục vụ hệ thống thu phí. Giai đoạn này đầu tư bổ sung Hệ thống camera giám sát toàn tuyến hỗ trợ vận hành giao thông & thu phí, lắp đặt các camera giám sát dọc tuyến và tại các điểm đen giao thông, khu vực trạm dừng nghỉ; Hệ thống nguồn cấp; Hệ thống quản lý và lưu trữ video tại trung tâm; Trang thiết bị vận hành khai thác,..
Về hệ thống an toàn giao thông trên tuyến: Xây dựng hoàn chỉnh hệ thống ATGT trong phạm vi đầu tư mở rộng theo QCVN 41/2024 và cập nhật theo các tiêu chuẩn hiện hành.
Việc hoàn thành mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai để đồng bộ quy mô với đoạn Nội Bài Yên Bái nhằm nâng cao năng lực thông hành, đảm bảo an toàn giao thông, từng bước hoàn chỉnh tuyến đường theo quy hoạch, thúc đẩy phát triển kinh tế trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và phát triển đất nước.