Quốc gia châu Á sắp cho các ông bố "nghỉ sinh" tới 18 tháng nhưng đằng sau đó là một câu chuyện buồn

Trong nỗ lực đảo ngược tỷ lệ sinh thấp kỷ lục, Hàn Quốc đang tìm cách kéo dài thời gian nghỉ thai sản cho các bậc cha mẹ đang đi làm.

Theo kế hoạch được Bộ trưởng Lao động Hàn Quốc Lee Jeong-sik công bố hôm thứ Hai, mỗi cặp vợ chồng sẽ được phép nghỉ tới một năm rưỡi trong thời gian nghỉ sinh con, tăng so với khoảng thời gian một năm của hiện tại. Cả cha và mẹ đều đủ điều kiện miễn là họ đang làm việc. Tuy nhiên, cơ chế hưởng trợ cấp theo chế độ mới này vẫn chưa được xác nhận.

Không rõ khi nào đề xuất này sẽ được đưa ra bỏ phiếu nhưng nếu được xác nhận, sự thay đổi này sẽ khiến thời gian nghỉ phép dành cho cha mẹ vốn đã hào phóng của Hàn Quốc trở thành kỳ nghỉ phép dài nhất ở châu Á. Đây cũng sẽ là thời gian nghỉ thai sản dài nhất trên thế giới.

Các quan chức của Bộ Lao động và Việc làm cho biết, động thái trên nhằm mục đích lôi kéo các bậc cha mẹ ở Hàn Quốc sinh thêm con và tăng tỷ lệ sinh của nước này – hiện đang ở mức thấp nhất thế giới.

Tỷ lệ sinh của quốc gia này đã giảm năm thứ sáu liên tiếp vào năm 2021 xuống còn 0,81. Đây là số con cái trung bình mà một người phụ nữ Hàn Quốc sẽ có trong độ tuổi sinh sản. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), con số này thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì quy mô dân số ổn định mà không cần di cư.

Để có sự so sánh dễ mường tượng hơn, ta có thể thấy tỷ lệ sinh ở Nhật Bản là 1,37 còn ở Mỹ là 1,66. Cả hai quốc gia này đều có dân số già hoá nhưng tỷ lệ vẫn cao hơn Hàn Quốc.

Ở Hàn Quốc, xu hướng nhân khẩu học hiện nay khiến các quan chức lo lắng rằng lực lượng lao động đang bị thu hẹp và dân số giảm.

Đất nước gần 52 triệu dân này hiện là quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trong số 38 quốc gia giàu có của OECD. Và mặc dù đã chi hơn 200 tỷ USD trong 16 năm qua cho trợ cấp chăm sóc trẻ em và hỗ trợ nghỉ phép của cha mẹ, chính phủ vẫn không thể đảo ngược xu hướng này.

Chính phủ cho biết một phần của vấn đề là thời gian làm việc dài của Hàn Quốc, chi phí sinh hoạt tăng cao và sự thiếu cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Sự hỗ trợ cho các bậc phụ huynh là một giải pháp mà quốc gia này đưa ra cho những người mới làm cha mẹ nhằm giảm bớt một số căng thẳng liên quan đến việc nuôi dạy con cái.

Theo nhiều nghiên cứu, việc nghỉ để sinh con có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của các cặp vợ chồng và mối quan hệ với đứa trẻ mới chào đời của họ. Việc cho phép cả bố và mẹ cùng nghỉ phép cũng được coi như một sự cải thiện về bình đẳng giới vì việc chăm sóc con cái và công việc gia đình sẽ được phân bổ đồng đều hơn cho cả bố và mẹ.

Kể từ khi chế độ nghỉ phép có lương dành cho cha mẹ được áp dụng lần đầu tiên ở Hàn Quốc vào năm 2001, số lượng nhân viên sử dụng chế độ này đã tăng lên đáng kể. Đặc biệt, nam giới đã bắt đầu tận dụng sự thay đổi văn hoá này tại nơi làm việc của Hàn Quốc. Bởi đây vốn là những nơi đặt ra tiêu chuẩn thời gian làm việc cần được kéo dài trong khi thời gian nghỉ ngơi lại ngắn ngủi.

Năm 2007, chỉ có 310 ông bố nghỉ phép có lương nhưng đến năm 2019, con số đó đã tăng lên 22.297. Năm 2021, hơn 29.000 nam giới nghỉ sau khi vợ mình sinh con.

Theo luật hiện hành của Hàn Quốc, các cặp vợ chồng phải nghỉ phép chăm sóc con trước khi đứa trẻ được 8 tuổi và trong ba tháng đầu tiên nghỉ phép chăm con toàn thời gian, các cặp vợ chồng có thể nhận được 80% thu nhập hàng tháng của họ.

Số tiền này được tài trợ thông qua hệ thống bảo hiểm việc làm của chính phủ nếu con số đó rơi vào khoảng từ 700.000 won (563 USD) đến 1,5 triệu won (1.205 USD). Trong chín tháng còn lại, bố mẹ có thể nhận 50% tiền lương hàng tháng của họ, với giới hạn được đặt trong khoảng từ 700.000 won (563 USD) đến 1,2 triệu won (964 USD).

Theo một báo cáo năm 2019 của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, trong số các quốc gia OECD và Liên minh châu Âu, Nhật Bản đã từng cho phép các ông bố được tận hưởng kỳ nghỉ phép có lương dài nhất, tức là vào khoảng 30 tuần.

Tham khảo Vice