Liên quan tới sự tiên phong của Vingroup trong chiến dịch "Vì Thủ đô trong xanh", PV đã có cuộc trao đổi nhanh với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, nguyên phó chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
-Bà đánh giá như thế nào về việc Vingroup triển khai chiến dịch "Vì Thủ đô trong xanh" để góp phần mang lại bầu không khí sạch hơn cho Hà Nội?
Việc phát động này diễn ra rất nhanh. Theo tôi được biết từ Vingroup, chỉ diễn ra trong 2 ngày thôi. Sự bức xúc của người Hà Nội về tình trạng ô nhiễm không khí thực ra đã có từ rất lâu rồi. Đã đến lúc phải có những cam kết mạnh mẽ hơn về việc làm thế nào giúp Hà Nội sớm khắc phục được tình trạng đó cũng như cải thiện dần chất lượng không khí của thủ đô.
Việc Vingroup tiên phong trong chiến dịch "Vì Thủ đô trong xanh" là một điều rất đáng quý, thể hiện trách nhiệm của tập đoàn với sự phát triển chung của Thủ đô, đồng thời gắn với năng lực của tập đoàn trong việc có đóng góp cụ thể là đưa ra dòng ô tô xanh để khắc phục dần tình trạng ô nhiễm. Những các chính sách về tài chính của tập đoàn cũng có tính chất là hy sinh phần nào cái lợi ích của riêng mình chứ. Bởi có doanh nghiệp nào mà không mong muốn có lợi nhuận cao nhất.
Trong điều kiện ở Việt Nam hiện nay, nhất là ở Hà Nội, nhiều người và nhất là giới trẻ có ý thức về môi trường ngày càng cao hơn và sẵn sàng dùng các sản phẩm hay những dòng xe thân thiện với môi trường hơn. Tuy nhiên, từng cá nhân làm việc này lại không dễ dàng. Do đó, có sự hỗ trợ của các doanh nghiệp như Vingroup là điều vô cùng đáng quý.
-Như bà chia sẻ, xe điện giúp khắc phục dần tình trạng ô nhiễm không khí. Với cá nhân bà thì sao, bà sử dụng phương tiện nào khi tham gia giao thông?
Gia đình tôi đã chuyển sang dùng xe điện VinFast từ cách đây gần 2 năm. Bởi vì các con tôi cũng đang làm các công việc rất gắn bó với môi trường, thường xuyên đi các tỉnh miền núi... Khi VinFast có các dòng xe xanh, các con tôi bắt đầu chuyển từ một chiếc xe Nhật cũ sang chiếc xe điện của VinFast. Quả thực xe điện của VinFast gây ấn tượng với gia đình tôi.
Đầu tiên, chiếc xe vừa phục vụ nhu cầu đi lại của gia đình tôi những cũng vừa không gây tác hại cho môi trường. Thứ hai, chất lượng xe thực sự tốt, đi êm và đầm hơn nhiều so với xe thông thường. Thứ ba, chi phí sạc điện tiết kiệm hơn rất nhiều so với dùng xăng. Thứ tư, về thời gian, nó cũng tính toán được những lúc không cao điểm của các trạm sạc để mình chủ động tới sạc. Tôi thấy việc này rất thuận lợi.
Sau khi sử dụng xe điện VinFast, các con tôi cũng chia sẻ với những người khác và khuyến khích họ nên đổi xe để tiết kiệm và tốt hơn nhiều.
Chuyển đổi xanh là việc bắt buộc phải làm hiện nay
-Bên cạnh các nỗ lực của doanh nghiệp, theo bà, nhà nước có thể hỗ trợ như thế nào để thúc đẩy hơn nữa quá trình chuyển đổi xanh?
Trong việc chuyển đổi về phương tiện giao thông, Vingroup đang làm những việc rất tiên phong. Nhưng theo tôi quan sát chung trong xã hội cũng như tham gia nhiều các chương trình về khởi nghiệp của các doanh nghiệp, tôi thấy rằng sự quan tâm đến chuyển đổi xanh là một mối quan tâm thực sự của các doanh nghiệp. Nhất là với các doanh nghiệp làm việc với các đối tác nước ngoài, họ thấy rất rõ rằng nếu không chuyển đổi xanh thì họ sẽ không có cơ hội để tiếp tục đứng được trên thị trường.
Chuyển đổi xanh là việc bắt buộc phải làm hiện nay. Bây giờ nếu không đạt tiêu chí xanh thì không nói được đến chuyện cạnh tranh nữa. Thực tế là chúng ta từng bị mất một số đơn hàng của dệt may sang Bangladesh vì họ xử lý tốt hơn Việt Nam về yếu tố xanh. Sau đó, các doanh nghiệp dệt may đã cố gắng điều chỉnh rất nhanh. Do đó, trong năm 2024, rất mừng là xuất khẩu dệt may tiếp tục phát triển lên được, thoát được vấn đề mà chúng ta bị mắc vào năm trước đó.
Những doanh nghiệp ở trong những lĩnh vực khác nhau cũng đang cố gắng rất nhiều. Nhưng chúng ta cần một sự đóng góp đồng bộ hơn của tất cả các nơi.
Chẳng hạn, về chuyện giao thông, thực sự tôi rất mong là chính quyền ở các nơi như Hà Nội có thể đưa ra quyết định chuyển đổi dùng xe buýt xanh trong một thời gian ngắn hơn, chứ không phải chờ tới năm 2035, tức là 10 năm nữa mới chuyển đổi được. Bởi số lượng đâu phải quá nhiều, trong khi nguồn lực có sẵn. Xe buýt ở Hà Nội vẫn đang thiếu để thay bớt cho phương tiện cá nhân. Vậy, tại sao bây giờ chúng ta không làm nhanh hơn, sớm hơn và nghiêm hơn, nhất là với những xe đang gây ô nhiễm quá nhiều. Tuổi của những xe này đã quá lớn thì cần phải có điểm dừng bắt buộc cho nó là phải chuyển đổi dùng xe khác, không cho dùng tiếp nữa.
Bây giờ, với tình trạng không khí Hà Nội ô nhiễm như thế này, rất cần phải có những biện pháp thực hiện nghiêm và nhanh hơn. Đấy là việc mà chính quyền có thể làm được. Tôi nghĩ sự đầu tư này cũng không phải là quá lớn so với bao nhiêu dự án khác mà Hà Nội đang định làm trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhưng nếu cứ tiếp tục xây dựng những công trình khác mà không tính đến yếu tố xanh thì có thể thành quả chúng ta đạt được về một số mặt tăng trưởng, nhưng tình trạng ô nhiễm thì có thể không khắc phục được, thậm chí trầm trọng hơn.
Kéo dài miễn phí trước bạ xe điện, xe công nên chuyển sang dùng xe xanh
- Nếu nhìn rộng hơn, không phải chỉ ở Hà Nội, mà để thúc đẩy nhanh hơn việc "xanh hoá" giao thông thì chúng ta có thể làm gì, thưa bà?
Tôi nghĩ có thể có chính sách khuyến khích về mua xe xanh, dùng xe xanh, kể cả trong khu vực công. Không chỉ hệ thống giao thông công cộng mà ngay cả các xe mà các cơ quan nhà nước đang dùng cũng nên chuyển dần sang xe xanh sau mấy năm. Thực tế ngân sách vẫn dành một phần để cho việc sử dụng xe công. Lần này, khi sáp nhập hoặc thu hẹp một số cơ quan thì sẽ thừa ra một số lượng xe công. Đây cũng là một điều tốt, chống lãng phí. Với lượng xe công còn lại, chúng ta nên khuyến khích, thúc đẩy để chuyển sang dùng xe xanh.
-Các cơ quan, doanh nghiệp hiện nay dường như vẫn đang do dự. Bởi khi chuyển đổi xanh, họ sẽ phải hy sinh một số lợi ích nhất định. Bà đánh giá thế nào về điều này?
Điều này đang là thực tế. Các doanh nghiệp đều biết là phải chuyển đổi xanh. Nhưng chuyển đổi xanh là tốn kém chi phí nhiều và họ sẽ phải chấp nhận là lợi nhuận sẽ phải giảm đi theo thời gian nhất định, đáng lẽ đầu tư cho ngành khác thì doanh nghiệp lại phải tập trung cho chuyển đổi xanh một cách nhanh hơn. Việc này nhằm đáp ứng yêu cầu không chỉ trong xã hội, cho xuất khẩu, mà ngay trong chính người tiêu dùng Việt Nam, vì xu hướng đòi hỏi xanh cũng ngày càng lớn.
Ở nước ta, Nhà nước đang có hỗ trợ về ưu đãi lệ phí trước bạ cho xe điện. Tôi nghĩ là nên kéo dài. Với việc này, Nhà nước có thể làm được, trong tầm tay, trước thực tế Việt Nam đang bị ô nhiễm tăng lên như hiện nay. Tôi nghĩ người dân sẽ hoan nghênh, những người nộp thuế cũng sẽ hoan nghênh. Bởi việc này giúp giảm thiểu nguy cơ về ô nhiễm không khí cho tất cả mọi người. Nếu càng có nhiều người sử dụng xe xanh thì mức độ ô nhiễm càng giảm.
Chuyển đổi xanh là việc muốn hay không cũng phải làm. Do đó, nếu doanh nghiệp làm sớm thì bao giờ cũng tốt hơn làm muộn. Bởi nếu không làm thì doanh nghiệp sẽ không duy trì được khả năng cạnh tranh trong xu thế chung. Các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là những đơn vị có đối tác nước ngoài đều hiểu rằng nếu không chuyển đổi xanh thì họ sẽ mất đơn hàng. Các ngành dịch vụ cũng đang đẩy mạnh quá trình này. Hơn nữa, khi doanh nghiệp càng làm sớm về chuyển đổi xanh thì sẽ càng có thiện cảm và sự ủng hộ nhiều hơn của người tiêu dùng.
"Người Việt cũng nên 'đi bão' để cổ vũ các thành tựu kinh tế"
-Ở góc độ chuyên gia kinh tế, bà đánh giá thế nào về việc ông Phạm Nhật Vượng thúc đẩy dự án VinFast, góp phần mang thương hiệu xe Việt ra thế giới?
Tôi thấy thực sự đây là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp rất đặc biệt. Nếu ở các nước khác, chẳng hạn như tỷ phú Elon Musk muốn làm mình nổi bật có thể bằng nhiều cách lạ lắm. Nhưng cách làm của ông Vượng lại theo một cách khác, nhân văn và thân thiện với xã hội hơn nhiều, chứ không phải quảng bá cho cá nhân mình. Thế nhưng, thực tế là ngay cả ở Việt Nam, không phải tất cả mọi người đều hiểu được và đều đánh giá được đúng về sự nỗ lực này. Mọi người trong xã hội vẫn nghi ngờ nhiều hơn là tin tưởng.
Tôi nghĩ là dù sao VinFast đã có một sự dấn thân như vậy, có thể là chưa được 100% trong xã hội ủng hộ, nhưng sẽ ngày càng sáng rõ hơn. Tinh thần của VinFast sẽ truyền cảm hứng được cho nhiều người, nhất là người trẻ. Trong cuộc sống, bao giờ những người trẻ cũng tìm kiếm những tấm gương, những hình ảnh lay động, từ đó tạo động lực, truyền thêm cảm hứng cho người ta.
Cách đây mấy chục năm, khi lần đầu tiên Việt Nam có được giải ở ASEAN về bóng đá, bao nhiêu người đã đổ ra đường để ăn mừng. Khi đó, tôi chỉ ước gì có lúc người Việt Nam đổ ra đường, họ reo mừng không phải vì chiến thắng của một trận đá bóng mà là chiến thắng của những doanh nghiệp, sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Đó là những thành công mới trong việc sản xuất – kinh doanh của các doanh nghiệp, khẳng định vị thế của mình ở thị trường trong nước và dần dần ra thị trường thế giới. Đến lúc đó, đây sẽ là một trận đi bão rất đặc biệt.
Vừa rồi, khi thấy trận "đi bão" với chiến thắng của đội tuyển Việt Nam ở giải đấu AFF Cup, tôi nghĩ trong thời gian qua, các doanh nghiệp Việt cũng làm được rất nhiều điều lớn lao. Chẳng hạn, VinFast đã lên được hơn 60% nội địa hóa và tới đây sẽ lên tới 84%. Việc này cũng xứng đáng cho những "cơn bão" như thế. Nhưng làm thế nào đây để thúc đẩy được tinh thần của người Việt Nam để có thể sẵn sàng đi bão vì những cái đó. Những trận bóng rất đáng quý, các cầu thủ vô cùng đáng quý, nhưng nỗ lực của các doanh nghiệp Việt Nam cũng lớn hoàn toàn không kém và khó hơn nhiều chứ. Với trận bóng là sân chơi ASEAN, nhưng với doanh nghiệp khi ra toàn cầu thì đó lại là chiến trường toàn cầu.
Cần hoan nghênh những cuộc "đi bão" vì cái khác nữa, chẳng hạn thành tựu về kinh tế như tôn vinh xe điện của Việt Nam có tỷ lệ nội địa hóa cao hơn, những quả sầu riêng trở thành mặt hàng xuất khẩu lớn...
Xin cảm ơn bà!
Trước đó, ngày 10/1, Tập đoàn Vingroup quyết định phát động chiến dịch "Vì Thủ đô trong xanh" nhằm kêu gọi cả cộng đồng cùng hành động để giành lại bầu trời xanh cho Thủ đô, đặc biệt là giảm thiểu phát thải trong lĩnh vực giao thông.
Theo đó, từ ngày 10/01/2025, Vingroup và các công ty trong hệ sinh thái di chuyển xanh gồm VinFast, VinBus, GSM, FGF sẽ đồng loạt triển khai nhiều hoạt động và chính sách hỗ trợ ý nghĩa cho khách hàng mua, thuê và sử dụng xe điện hàng ngày.
Cụ thể, VinFast hỗ trợ lên tới 70 triệu đồng cho tất cả khách hàng mua xe ô tô điện và đăng ký biển số lưu hành tại Hà Nội từ ngày 10/01/2025 đến hết ngày 31/01/2026. Mức hỗ trợ cụ thể sẽ tương ứng với từng dòng xe và hình thức mua xe kèm pin hoặc thuê pin, dao động từ mức 3,6 triệu đồng (cho xe VF 3 thuê pin) đến 70 triệu đồng (cho xe VF 9 mua pin).
Đối với khách hàng mua xe máy điện và xe đạp điện, mức hỗ trợ sẽ dao động từ 500.000 đồng (cho xe Evo200 thuê pin) đến 3.000.000 đồng (cho xe Theon S mua pin).
Số tiền hỗ trợ từ VinFast cho các loại xe trên sẽ được quy đổi thành điểm VinClub để khách hàng sử dụng dịch vụ tại tất cả các đơn vị thành viên của Tập đoàn và sẽ được chi trả sau khi khách hàng hoàn tất thủ tục đăng ký biển số.
Với các khách hàng lựa chọn sử dụng phương tiện giao thông công cộng tại TP Hà Nội, công ty VinBus sẽ hỗ trợ 50% giá vé cho tất cả khách hàng mua vé tháng đơn tuyến trên các tuyến của VinBus từ ngày 01/02/2025 đến hết ngày 31/01/2026.
.png "Hơn 50% danh mục đầu tư của Bill Gates chỉ dành cho 2 cổ phiếu, sẵn sàng trở thành ‘người hâm mộ’ rót hàng tỷ đô cho huyền thoại Phố Wall")
