Nước Nhật có còn là miền đất hứa: Yên Nhật rớt giá kỷ lục, người trẻ đổ ra nước ngoài làm việc

Khi Mana Hayashi chuyến tới Australia tháng 10 năm ngoái, cô rất hồi hộp và lo lắng cho “chuyến phiêu lưu” này. Tuy nhiên, điều khiến cô ngạc nhiên là số tiền mà bản thân có thể kiếm được.

Hayashi (26 tuổi) đã nhận vài công việc bán thời gian cùng lúc ở 1 nhà hàng Nhật Bản, 1 quán sushi và 1 tiệm café. Tổng cộng cô gái trẻ kiếm được khoảng 2.800 USD mỗi tháng – cao hơn gấp đôi mức thu nhập từ công việc tư vấn dinh dưỡng tại 1 bệnh viện ở Nhật Bản.

“Từ kinh nghiệm của tôi, ở Nhật Bản, mức lương của những lao động làm việc trong các ngành nghề thiết yếu rất thấp”, Hayashi nói. Cô đã làm việc tại bệnh viện khoảng 2 năm nhưng chưa hề được tăng lương – điều phổ biến ở Nhật Bản, đất nước có tiền lương gần như đi ngang trong suốt 3 thập kỷ.

Lâu nay Nhật Bản vẫn thu hút được rất nhiều lao động nhập cư từ các nước đang phát triển. Điều này vừa có lợi cho nước Nhật đang già hóa dân số và thiếu lao động, vừa có lợi cho lao động nhập cư vì họ có được mức thu nhập cao hơn so với ở quê nhà. Nhật Bản vẫn muốn tiếp tục duy trì điều đó.

Tuy nhiên, gần đây có một vài nhân tố khiến làn sóng đảo ngược: đồng yên giảm giá xuống mức thấp nhất 3 thập kỷ và kinh tế trì trệ khiến nhiều người Nhật trẻ tuổi nhận thấy ra nước ngoài làm việc sẽ có lợi hơn.

Khoảng cách tiền lương là điều quan trọng nhất. Kể cả sau khi đã tăng lên vào tháng 10 năm ngoias, mức lương tối thiểu ở Tokyo vẫn chỉ ở mức tương đương 7,65 USD/giờ, so với 15 USD ở New York City. Năm 2021, thu nhập trung bình của 1 hộ gia đình ở Nhật Bản vào khoảng 29.000 USD, so với mức 70.784 USD của Mỹ. 1 gia đình gốc Á ở Mỹ thông thường có thể kiếm được hơn 100.000 USD – cao hơn gấp 3 lần so với 1 hộ gia đình Nhật Bản.

Re-abroad, 1 công ty ở Tokyo cung cấp dịch vụ tư vấn du học và làm việc ở nước ngoài, cho biết trong tháng 7 số lượng khách yêu cầu tư vấn đã tăng hơn gấp 3 so với 1 năm trước. Còn theo dữ liệu từ chính phủ Australia, số người Nhật xin visa dạng working holiday (tức cấp thị thực trong 1 thời gian ngắn và có kèm theo việc làm tạm thời cho những người trẻ tuổi) đã tăng gần gấp 3.

Website tìm kiếm việc làm Indeed cho biết lượng tìm kiếm việc làm ở nước ngoài thực hiện bởi người dùng Nhật Bản đã tăng mạnh. Yusuke Aoki, chuyên gia kinh tế đang làm việc tại Indeed, dự báo đây sẽ là xu hướng dài hạn bởi vì các công ty Nhật Bản gần đây đã có thái độ cởi mở hơn đối với những người nhảy việc, khiến người trẻ Nhật cảm thấy thoải mái hơn nếu như ra nước ngoài sinh sống và làm việc trong một vài năm.

Tiền lương tăng quá chậm cũng là điểm bất lợi khiến Nhật Bản khó thu hút lao động hơn. Với dân số sụt giảm nghiêm trọng, Tokyo muốn có thêm nhiều lao động đến từ các nước như Việt Nam và các nước Đông Á hơn nữa. Tuy nhiên, Nhật Bản đang mất đi lợi thế cạnh tranh với những nước như Hàn Quốc.

Hayashi cho biết cô vẫn luôn mơ mộng về cuộc sống ở nước ngoài nhưng vẫn cảm thấy không có đủ tiền. Sau khi nghe 1 người bạn chia sẻ có thể kiếm nhiều tiền hơn ở nước ngoài, Hayashi mới quyết định sang Úc. Và chỉ sau chưa đến 1 năm, tài khoản ngân hàng của cô ở Úc đã có nhiều tiền hơn tài khoản ở Nhật Bản. Kể cả sau khi bỏ 2 việc làm bán thời gian để tập trung cho việc học, cô vẫn kiếm được nhiều tiền hơn so với ở quê nhà.

Và ở trong thời đại làm việc từ xa quá dễ dàng như hiện nay, có 1 lựa chọn tốt mà người Nhật trẻ có thể chọn: vẫn ở Nhật nhưng làm việc từ xa và kiếm về USD. 1 người phụ nữ giấu tên 42 tuổi ở Osaka đã bỏ việc ngân hàng vì muốn chăm sóc con cái. Tuy nhiên cô đã tìm được cơ hội tốt khi nhận 1 số công việc làm việc từ xa cho các công ty công nghệ của Mỹ. Dòng thu nhập bằng USD này thậm chí ngang bằng với công việc toàn thời gian trước kia.

Tham khảo Wall Street Journal