Đầu tư công tăng mạnh, dự án dồn dập khởi công kéo giá vật liệu xây dựng “leo thang”

Thời gian gần đây, giá vật liệu xây dựng “leo thang” đã khiến doanh nghiệp và người dân phải chi trả cho công trình xây dựng của mình tăng lên. Đơn cử như chủ đầu tư dự án The Charm An Hưng cho biết: giá cát vàng, xi măng, sắt thép tăng nên mặc dù dự án đã cất nóc nhưng vẫn phải chi trả tăng thêm 10-20% so với cuối năm 2024.

Theo Cục Thống kê, khảo sát quý II/2025 đối với các doanh nghiệp xây dựng cho thấy, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp và các nhà thầu xây dựng phải đối mặt trong quý II là giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao. Kết quả khảo sát cho thấy, có tới 57,2% số doanh nghiệp cho biết giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao đã ảnh hưởng tới hoạt động SXKD của doanh nghiệp, tỷ lệ này tăng tới 10,1 điểm phần trăm so với quý I/2025 (là mức tăng cao số kỷ lục trong các kỳ điều tra hằng quý gần đây).

Bà Nguyễn Thị Hương, Cục trưởng Cục Thống kê cho biết, có một số nguyên nhân dẫn đến giá nguyên VLXD tăng cao, cả ở phía cầu và phía cung,

Về phía cầu, đầu tư công dồn dập vào các dự án hạ tầng lớn (cao tốc, cảng, sân bay…) khiến nhu cầu cát, đá, thép, xi măng tăng đột biến.

Quý II/2025, có 76,2% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới tăng và không đổi so với quý I/2025 (25,9% doanh nghiệp nhận định tăng; 50,3% doanh nghiệp nhận định không đổi); có 23,8% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm cao hơn nhiều so với quý I/2025 (chỉ số tương ứng của quý I/2025: có 61,0% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới tăng và không đổi (17,8% doanh nghiệp nhận định tăng; 43,2% doanh nghiệp nhận định không đổi); có 39,0% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm).

Về phía cung, đánh giá về nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ xây dựng, nguồn cung rất dồi dào, thể hiện ở chỉ số sản xuất các ngành sản xuất vật liệu xây dựng (sắt thép, xi măng, bê tông…) vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực trong 6 tháng đầu năm, đáp ứng đủ cho nhu cầu xây dựng của các doanh nghiệp và hộ dân cư. Tuy nhiên, nguồn cát và đá phục vụ xây dựng ở một số địa phương còn xảy ra hiện tượng khan hiếm cục bộ, do tình trạng thiếu nguồn cung cấp: mỏ hết hạn, bị gián đoạn khai thác, sạt lở…

Trong khi đó, chỉ có có 21,7% doanh nghiệp khó khăn do liên quan tới nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng như không có sự ổn định về giá, không cung cấp kịp thời nguyên vật liệu cho công trình.

Bên cạnh đó, chi phí nguyên liệu đầu vào - năng lượng - vận chuyển tăng làm cho giá VLXD có xu hướng tăng: Giá thép tăng nhẹ do giá phôi, quặng sắt thế giới tăng; Giá nhựa đường cũng tăng do xăng dầu tăng và chi phí vận chuyển tăng nhẹ, Đối với xi măng, dù giá tương đối ổn định trong tháng 6, nhưng chi phí nguyên liệu và điện than tăng khiến áp lực chi phí gia tăng

Ngoài ra, tâm lý tích trữ hàng hóa tại một số đại lý, doanh nghiệp trung gian cũng góp phần đẩy giá vật liệu lên trong ngắn hạn.

Biến động giá VLXD cũng có ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành xây dựng. Chi phí đầu vào tăng làm tăng tổng chi phí thi công, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả tài chính của các hợp đồng đã ký theo đơn giá cố định. Nếu giá tăng cao trong thời gian dài có thể làm chậm tiến độ thi công của các công trình, buộc các chủ đầu tư, nhà thầu phải điều chỉnh kế hoạch tài chính, tiến độ và công nghệ.

Tuy nhiên, theo kết quả vừa công bố, tăng trưởng của ngành xây dựng trong nửa đầu năm 2025 tăng 9,62%, thể hiện kết quả tích cực của ngành xây dựng. Có được kết quả này là do các động lực chính sau:

Đầu tư công mạnh tay vào hạ tầng giao thông, đô thị: các dự án giao thông trọng điểm được đẩy nhanh tiến độ, các dự án nhà ở xã hội được đẩy mạnh, các chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai mạnh mẽ, quyết liệt và đồng bộ trên cả nước;

Cải cách pháp lý, hành chính mở đường cho nhiều dự án mới. Dòng vốn tư nhân và FDI chảy vào xây dựng dân dụng, công nghiệp; 6 tháng thu hút FDI vào ngành bất động sản tăng rất mạnh.

Bên cạnh đó, thị trường bất động sản nhà ở 6 tháng đầu năm bắt đầu ấm dần . Công nghệ và quản lý hiện đại nâng cao hiệu quả thi công. Môi trường kinh tế vĩ mô ổn định giúp ngành xây dựng phát triển bền vững.

“Các yếu tố trên đã tạo nên sự bứt phá ấn tượng cho ngành xây dựng Việt Nam trong nửa đầu năm 2025”, bà Hương nhấn mạnh.